به گزارش خبرگزاری «حوزه»، طی سالیان اخیر و به موازات تغییرات شتابان در سبک زندگی اعضای جامعه، شاهد رشد پرسرعت آپارتمان سازی در بسیاری از شهرها از جمله کلان شهرهای کشور هستیم و بدین سان نظاره گر خارج شدن خانه ها از فضایی هستیم که پیش از آن وسعت بیشتر و بهتری داشت و به همان نسبت آرامش و آسایش بیشتری برای ساکنان آن فراهم می آورد.

همین تغییر چهره شهرها و بلندتر شد قد و قامت آن ها نشان از آن دارد که مدلی از زندگی تحت قالب آپارتمان در حال رواج پیدا کردن است که جدای از مباحث ظاهری و اقتصادی ، عوارض و پیامدهای فرهنگی و اجتماعی نیز به همراه دارد که به هیچ وجه نمی توان از آن ها غافل شد.

برای بررسی پیامدها و آسیب های ناظر به سبک زندگی در فرآیند آپارتمان نشینی گفتگویی داشته ایم با تنی چند از اساتید و پژوهشگران حوزوی که در ادامه می آید:

آفتی که در حال جهانی شدن است

حجت الاسلام و المسلمین فرهادیان، عضو هیئت مدیره انجمن تعلیم و تربیت اسلامی حوزه علمیه قم با اشاره به این که نه فقط در کشور ما بلکه در بسیاری از نقاط جهان به جهت رشد سریع زندگی شهری و افزایش جمعیت به خصوص در مناطق پرتراکم شاهد گرایش مردم به سمت زندگی آپارتمانی هستیم، اظهار داشت: آپارتمان نشینی گرچه امروز به یک بخش اجتناب ناپذیر زندگی بسیاری از مردم جامعه به ویژه در کلان شهرها تبدیل شده، اما به هر حال می توان با مدیریت درست این مساله و نیز جلوگیری از توسعه بیش از حد آن، اندکی جلوی آسیب ها را گرفت و به نوعی به مدیریت پرداخت.

وی با اشاره به این که محیط زندگی تاثیر بسزایی در شکل گیری فضای روانی و اخلاقی و فرهنگی فرد و خانواده دارد، گفت: بنا بر تجربه و بررسی های دقیق علمی امروزه یکی از عوامل تشدید افسردگی، رکود و خمودگی حاصل از سبک زندگی در آپارتمان های کوچک و نامناسب است و این مساله از آن رو دارای اهمیت می باشد که بدانیم مسکن مناسب باعث شادی و نشاط درونی در افراد است.

عوارض زندگی آپارتمانی را کاهش دهیم

دکتر زهرا روح اللهی، عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) نیز با اشاره به این که رشد زندگی آپارتمانی چندان با آموزه ها و مولفه های ناظر به سبک زندگی اسلامی همخوانی ندارد، ابراز داشت: با این حال وقتی در شرایطی به سر می بریم که زمین مناسب و به اندازه برای همه به منظور ساخت ، زندگی در فضای آپارتمانی را انتخاب کنند، می بایست یک بررسی دقیق صورت گیرد تا ضمن شناسایی آسیب های این نوع زندگی، کاری کرد که حتی الامکان این آسیب ها کاهش یابد و این موضوع کمتر آسایش و آرامش خانواده ایرانی را دچار چالش و تنش کند.

وی اضافه کرد: به خصوص یکی از مباحث بسیار مهم و کاربردی که حتماً باید در ساخت آپارتمان ها مورد لحاظ قرار گیرد این است که در طراحی های داخلی این واحدها به مساله حریم زن و مرد نامحرم توجه شود و یکی از مصیب های بزرگ در برخی از واحدهای آپارتمانی این است که متاسفانه چندان قابلیت تفکیک میان محرم و نامحرم در زمانی که مهمان به خانه می آید، وجود ندارد و باید برای حل این مشکل فکری کرد.

الگوگیری از مدل طراحی غرب در ساخت آپارتمان ها

این پژوهشگر حوزه علمیه خواهران همچنین گفت: از سویی ما در حال حاضر نه تنها مدل آپارتمان نشینی داریم، بلکه فراتر از آن متاسفانه مدل طراحی داخل خانه را نیز از دنیای غرب وارد زندگی مان کرده ایم و چه بسا اگر حداقل در طراحی داخلی به الزامات یک زندگی دینی توجه کنیم بسیاری از آسیب ها مرتفع شود.

وی افزود: به خصوص در بحث آشپزخانه که مدل اُپن آن باعث می شود که زن خانواده در درون این محیط به خصوص وقتی فرد نامحرمی هم در خانه قرار دارد، آن آرامش لازم را نداشته باشد و نتواند به راحتی به کارهایش برسد.

فقدان آرامش در قوطی کبریت هایی به نام آپارتمان!

حجت الاسلام حمید هاشم زاده از محققان حوزه نیز با بیان این که متاسفانه در وضع کنونی ما بسیاری از مردم را به خاطر شرایط اقتصادی در قوطی کبریت هایی به نام واحد آپارتمانی محصور کرده ایم، تصریح کرد: آن گونه که از نام مسکن برمی آید در درجه اول باید محل سکونت توام با آرامش و سکینه باشد و حال آن که چندان در این واحدها به خصوص آن ها که در متراژهای پایین ساخته می شود نمی توان به آن آرامش لازم دست یافت.

بلندمرتبه سازی بی رویه حتی در شهرهای مذهبی

وی افزود: واقعیت آن است که در بسیاری از کلان شهرها و حتی شهرهای مذهبی همچون قم و مشهد ، بلندمرتبه سازی و حجم فزاینده آپارتمان های سر به فلک کشیده یک آسیب جدی است که اگر برای آن چاره اندیشی نشود در آینده می تواند خطری برای کلیت جامعه به خصوص از حیث فرهنگی و بافت هویتی به شمار آید .
حجت الاسلام هاشم زاده بیان داشت: بنده حتی در جایی می خواندم که در آینده ای نزدیک ، زندگی خانواده های ایرانی در خانه های 30 و 40 متری به امری رایج تبدیل می شود و واقعاً باید از امروز فکری جدی کرد که به آن سمت نرویم.

واقعیت ها را باید دید اما ...

دکتر زهرا تاجیک، عضو هیئت علمی جامعه الزهرا(س) نیز این گونه به بیان نظر خویش پرداخت و گفت: زندگی های نزدیک به هم و کاهش محدوده حریم های شخصی تنها یکی از عوارض تشدید زندگی آپارتمان نشینی و به خصوص بلندمرتبه سازی در شهرهاست؛ خانه هایی بدون حیاط و به تبع آن صمیمیت و صفا و آرامشی که حقیقتاً به سان کیمیا در دنیای امروز شده است.
وی اضافه کرد: هر چند شاید تصور هر خانواده ایرانی در یک خانه ویلایی بزرگ و دلباز آن هم در شرایط فعلی ، کمی دور از ذهن باشد اما به هر حال با تصمیم گیری و برنامه ریزی درست می توان تا حدود زیادی مانع از گسترش بی حد و مرز زندگی های آپارتمانی شد.

مردم از رشد زندگی آپارتمانی ناراضی هستند

عضو انجمن تعلیم و تربیت اسلامی حوزه علمیه قم تاکید کرد: حداقل در شهرهایی مثل قم که با مشکل کمبود زمین و فضای فیزیکی به آن صورت روبرو نیستند، علاج این مساله چندان دور از واقعیت نیست.
وی ادامه داد: بنده شک ندارم که اگر همین حالا یک نظرسنجی از مردم قم صورت بگیرد قریب به اتفاق آن ها از بلندمرتبه سازی و توسعه زندگی آپارتمانی در این شهر مذهبی دل خوشی ندارند چرا که آنان دوست دارند شهری متناسب با اعتقادات مذهبی از نظر معماری داشته باشند.

گزارش از: سید محمد مهدی موسوی