به گزارش خبرنگار خبرگزاری «حوزه»، آیت الله علیرضا اعرافی عصر امروز در مراسم افتتاحیه دومین همایش بین المللی اسلام و حقوق بشر دوستانه بین المللی که در سالن همایش های دفتر تبلیغات اسلامی برگزار شد، اظهار داشت: قم به عنوان یکی از قطب های بزرگ علمی در جهان اسلام مبشر اندیشه صلح، همزیستی مسالمت آمیز و پرهیز از تعدی به حقوق بشر و انسان ها است.

وی با بیان این که مبانی دین و اندیشه های مجتهدانه قم در خدمت سعادت و پیشرفت است، افزود: در نخستین اجلاسی که در قم در خصوص حقوق بشردوستانه برگزار شد، تاکید کردم وقتی به فقه اهل بیت(ع) و اسلام مراجعه کنیم، شاهد عناصر محدودیت زا در عرصه جنگ هستیم.

مدیرحوزه های علمیه با اشاره به اینکه در فقه اهل بیت(ع) بیش از 100 گزاره جدی در زمینه محدودیت های پیرامون جنگ وجود دارد، تصریح کرد: بخشی از این عناصر مانع به وجود آمدن جنگ می شود و بخش دیگر بر فرض رخداد جنگ مطرح شده است.

وی افزود: اگر به منابع فقهی مراجعه کنیم، شاهد سرمایه های زیادی فقهی در خصوص حقوق جنگ هستیم، اما همچنان این مقوله می تواند زمینه ساز تحقیقات بیشتر باشد و حوزه قم و فقهای بزرگ باید در تعمیق این مبحث گام های جدی تری بردارند. 

عضو شورای عالی حوزه های علمیه  با اشاره به این که جنگ در منطق فقهی ما دارای شرایط و محدودیت هایی است، تصریح کرد: محدودیت هایی در حوزه انگیزه های جنگ وجود دارد که بسیار بنیادین است؛ در منطق فقه اسلام، جنگ و دفاعی ارزش دارد که از یک انگیزه پاک و انسانی برخیزد و برای نجات انسان ها باشد.

آیت الله اعرافی افزود: توجه به محیط زیست، آب و درختان در فقه شیعه مورد توجه بسیاری قرار گرفته و برای آنها حریم قائل شده است.

وی تصریح کرد: همچنین حریم هایی در جنگ برای حمله به فضاهای فرهنگی و محیط های اجتماعی نظیر معابد و کتابخانه ها قائل شده؛ همچنین در زمان و آغاز جنگ نیز محدودیت هایی قرار داده شده است. 

عضو جامعه مدرسین افزود: تصریح کرد: در منابع فقهی محدودیت هایی برای استفاده از ابزار جنگی قرار داده شده و نمی توان برای تهاجم و دفاع از هر وسیله جنگی استفاده کرد. در اسلام نقشه فکری وجود دارد که عناصر متعدد محرومیت زای جنگ را نشان می دهد.

عضو شورای عالی حوزه تصریح کرد: مجموعه قوانین و قواعد اسلامی نشان دهنده تاکید بر صلح است و جنگ باید یک استثناء باشد و جنگ نباید بر پایه انتقام جویی و تعدی استوار شود. 

آیت الله اعرافی با بیان اینکه جنگ هروسیله ای را توجیه نمی کند، ابراز داشت: در جنگ باید کرامات انسانی برای دشمن، انسان های خارج میدان جنگ، محیط زیست و اجتماع رعایت شود. 

وی تصریح کرد: امروز نیازمند موضوع شناسی جدی تری در زمینه حقوق بشر از منظر اسلام با نگاه نو و ادبیات جدیدی برای ارائه به دنیا هستیم.

مدیرحوزه های علمیه با بیان اینکه تندروی های مذهبی، مبانی فقهی را زیر پای می گذارند، گفت: اقدامات داعش دارای دو خاستگاه است که از جهالت های درون جهان اسلام و دخالت های ناروای برخی قدرت های جهانی نظیر آمریکا منشا می گیرد.   

وی تصریح کرد: آمریکا در بیش از صد جنگ، کودتاها و حرکت های مفسده انگیز حضور داشته و بر این اساس نمی تواند پرچمدار حقوق بشر باشد. نقش آفرینی قدرت های جهانی در زیر پای گذاشتن مبانی حقوق بشری مشهود است.

آیت الله اعرافی افزود: وقتی رژیم صهیونیستی از سوی قدرت های بیگانه در منطقه تحمیل می شود، این اشغال عظیم زمینه انواع خشونت ها را پدید می آورد.  

وی تصریح کرد: موضوع اسرائیل باید با دکترین انتخابات رفع شود و وقتی به این موضوع تمکین نمی شود، زمینه ساز خشونت ها می شود؛ البته مقاومت مشروع در برابر این رویکرد پذیرفتنی است.

امام جمعه قم افزود: برای اینکه جامعه بیشری به سمت صلح و سعادت هدایت کنیم، باید نظریه حقوق بشردوستانه و حقوق جنگ را مورد توافق بیشتر قرار دهیم.

آیت الله اعرافی تصریح کرد: به رغم وجود کنوانسیون ها، باید در پردازش جدید از این تفاهم نامه ها قدم های جدی تری برداشت و ادیان الهی، اسلام، حوزه و متفکران جهان باید به حرکت جدی تری در تفاهم علمی و منطقی نقش آفرینی کنند.  

وی افزود: باید در پرتوی اصول مورد توافق به فرهنگسازی و ترویج بهتر اقدام کرد و در رعایت قوانین و مبانی حقوق بشر دوستانه، نهادهای قابل اعتماد مطرح باشند و از دولت های اشغال و متجاوزگر نباشند.

عضو جامعه مدرسین تصریح کرد: "تکمیل نظریه ها در این حوزه"، "فرهنگسازی های پایه ای و بنیادی" و "استفاده از نهادها و قدرت های پاک برای نظارت" سه گام مورد توجه کنوانسیون های حقوق بشر باشد.

آیت الله اعرافی با بیان این که گفتمان انقلاب اسلامی از مقاومت مشروع دفاع می کند، خاطرنشان کرد: در این گفتمان، تعدی، تجاوز و زیر پای گذاشتن مرزهای حقوق بشر دوستانه اسلامی وجود ندارد و امری ناروا محسوب می شود.

انتهای پیام/313/33