به گزارش خبرگزاری «حوزه» از مشهد، حجت‌الاسلام جواد نیک بین، مدیر مدرسه علمیه حاج شیخ کاشمر، ظهر امروز در نشست تخصصی بررسی کارکردهای آموزشی مدارس وقفی مشهد، گفت: در مدارس وقفی کار تشکیلاتی انجام داده اند، کسی که واقف بود، نگاه عالی داشته است ، کار بسیار علمی صورت گرفته است.

وی با بیان اینکه وقف و مدارس وقفی، تامین کننده ایجاد و استمرار تمدن اسلامی بوده است، تصریح کرد: مهمترین کارکرد مدارس وقفی تغییر نگاه می باشد و در واقع وقف و مدارس وقفی تامین کننده ایجاد و استمرار تمدن اسلامی بوده است.

غلامرضا آذری خاکستر، پژوهشگر تاریخ معاصر سخنران دیگر این نشست به موضوع ایده پردازی مدرسه عباسقلی خان شاملو پرداخت و گفت: مدرسه عباسقلی خان شاملو از زمان تاسیس تاکنون با تکیه بر موقوفات شامل فراز و فرودهایی در حوزه علم آموزی به طلاب علوم دینی بوده و تاکید واقف در حفظ و نگهداری مدرسه و اختصاص املاک و رقباتی به این مدرسه از جمله مسائلی است که موجب پویایی و تداوم آموزش در این مرکز کهن شده است.

دکتر الهام ملک زاده، عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی به بررسی تشویقی مدارس آموزشی وقفی اروپا و آمریکا با مدارس وقفی در ایران پرداخت و گفت: مدارس آموزشی وقفی  که امروزه به عنوان نام قدیمی حوزه علمیه شناخته شده، سابقه کهنی در تاریخ ایران دارد.

وی به جایگاه وقف در کشورهای غربی اشاره کرد و یادآور شد: جایگاه مهم وقف در کشورهای غربی موجب شد تا به گمان بسیاری از کارشناسان اقتصادی رشد و توسعه اقتصادی این  کشورها رونق دو چندانی یابد و غربی‌ها شیوه اداره مراکز علمی توسط موقوفات را از ایرانیان اقتباس کرده‌‌اند.

دکتر مهدی جلیلی، استاد تاریخ دانشگاه فردوسی مشهد سخنران دیگر این نشست تخصصی پیرامون تداوم فعالیت آموزشی مدرسه عباسقلی خان شاملو گفت: پذیرش مذهب شیعه به عنوان مذهب رسمی در دوره صفوی تحولی در نظام آموزشی ایران به وجود آورد و برای عملی شدن تغییر مذهب به امکانی نیاز بود که به توضیح و تبیین مذهب شیعه پرداخته شود و به همین منظور مدارس و مساجد و سایر اماکن آموزشی با استفاده از موقوفاتی که برای این امر در نظر گرفته شده بود، ساخته شد .

وی درباره واقف مدرسه علمیه عباسقلی خان شاملو ابراز کرد: عباسقلی خان یکی از رجال نظامی و نظامی، سیاسی و فرهنگی که بیش از 30 سال به عنوان بیگلربیک خراسان در خراسان دولت صفوی بوده و در این مدت علاوه بر شرکت در حوادث و رخدادهای سیاسی اقدامات فرهنگی و عمرانی زیادی انجام داده است که مدرسه عباسقلی خان، بازار، چند آب انبار و ... نمونه آن می باشد.

استاد دانشگاه مشهد ادامه داد: موقوفاتی که به مدرسه عباسقلی خان اختصاص یافته در مشهد هرات، ولایت جام، ولایت باخرز، ولایت فراء و لایت بایسقیض می‌ باشد.

لازم به ذکر است، مدرسه عباسقلی خان در زمینی به مساحت 3350 متر مربع با بنایی به مساحت حدود 3194 متر مربع در دو طبقه با نقشه چهار ایوانی و مستطیلی شکل ساخته شده است. .313/24