حوزه/ معاون پژوهش حوزه علمیه استان تهران، نمره محوری در امور پژوهشی را آفت بزرگ امروز حوزه‌های علمیه دانست و گفت: پژوهش محوری طلاب، نیازمند عزم مدیران مدارس علمیه است.
حجت الاسلام و المسلمین علی اصغر سهرابی در گفت‌و‌گو با خبرنگار خبرگزاری «حوزه» در تهران، ضمن تشریح آخرین وضعیت پژوهشی حوزه علمیه استان تهران، گفت: پژوهش همانند مباحثه، جزء الزامات طلبگی است، اما متأسفانه به میزانی که مسئله پژوهش اهمیت دارد، به آن توجه نمی‌شود.
وی، رویکرد نمره محوری در پژوهش‌ها را، مشکل اساسی و عاملی دانست که پژوهش محور شدن طلاب را با مشکل و مانع جدی مواجه می‌کند، تصریح کرد: با طرح معاونت آموزش مبنی بر اختصاص ۵ نمره آموزشی به ارائه مقاله، مخالف بوده و اصولا این کار را ذبح پژوهش و تحقیق در مدارس علمیه و در بین طلاب جوان می‌دانم.
معاون پژوهش حوزه علمیه استان تهران، همچنین آخرین وضعیت جشنواره علامه حلی در سطح مدارس علمیه استان تهران را در این گفت‌و‌گو تشریح کرد.
مشروح گفت‌و‌گو با حجت الاسلام و المسلمین سهرابی را در ادامه بخوانید:
* وضعیت پژوهشی حوزه علمیه استان تهران را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
به نظر بنده، در حال حاضر شاهد پیشرفت و ارتقای پژوهشی مدارس علمیه سطح استان تهران و برجستگی آن در سطح کشور هستیم، و شاهد این مدعا، کسب رتبه اول در تعداد آثار و کسب رتبه سوم از حیث محتوا در جشنواره علامه حلی سطح کشوری است؛ البته هر چند تعدد آثار می‌تواند به بالا رفتن رتبه کشوری تهران کمک کند، اما، ما هیچ فشاری به مدارس علمیه سطح استان تهران برای ارسال اثر به جشنواره علامه حلی نیاوردیم؛ البته این کارمان به معنای بی‌توجهی در برگزاری جشنواره نیست، بلکه امسال برای ما کمیت آثار، اهمیت نداشته و فقط در حد نیاز فراخوان دادیم.
*در سخنان خود اشاره داشتید که در ارزیابی معاونت پژوهش حوزه استان تهران نسبت به آثار ارسالی طلاب و مدارس علمیه، به جشنواره علامه حلی، نه تعداد آثار، که بیشتر کیفیت و محتوا برای شما اهمیت داشته است؛ لطفا کمی بیشتر توضیح دهید که سطح جشنواره علامه حلی در زمینه ارزیابی مقالات تا چه حد پیشرفت داشته است؟ یعنی جدای از کیفیت داشتن آثار پژوهشی طلاب، داوری‌های شما تا چه حد پیشرفت داشت؟
با تشکیل گروه‌های تخصصی-علمی در زمینه‌های مختلف، آثار علمی در موضوعات خاص، دقیق‌تر بررسی شد؛ همچنین ارزیابی‌ها سخت گیرانه‌تر و کیفی‌تر شده است. امسال حتی چند مورد احیای نسخ خطی داشتیم که بررسی و داوری روی آن، متخصص خاص خود را می‌طلبید که با بکار گیری افراد متخصص، این آثار هم مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
امسال بحث داوری جشنواره علامه حلی سطح استان تهران، در بخش برادران را، به مدرسه علمیه امام خمینی (ره) تهران واگذار کردیم و در بخش خواهران نیز، مسئولیت داوری به خود حوزه علمیه خواهران واگذار شد؛ و هدف ما نیز از انجام این کار، این بود که به برنامه‌های دیگری که انجام آن‌ها روی زمین مانده برسیم؛ مثل تغییراتی در زمینه نشریات مدارس علمیه سطح استان، ایجاد جمع‌های علمی هدفمند در بین طلاب مدارس علمیه تهران، برگزاری کانون‌های علمی و نشست‌های تخصصی و...؛ اما متأسفانه باید گفت که به علت مشکلات مالی، این برنامه‌ها در حد ایده و روی کاغذهای اداری، باقی مانده است.
چه آثاری در رتبه بندی مشمول امتیاز منفی می شوند؟
نه تنها در ارزیابی‌های امسال معاونت پژوهش حوزه علمیه استان تهران، تعداد آثار ارسال شده از سوی مدارس علمیه سطح استان تهران برای جشنواره علامه حلی، در رتبه بندی این معاونت اهمیتی نداشته، بلکه فرا‌تر از آن، مدارسی که فقط به بحث کمیت در ارسال آثار توجه کرده و آثارشان از حیث محتوایی، در ردیف قالب‌های جشنواره علامه حلی نبوده است، در رتبه بندی معاونت پژوهش حوزه علمیه استان تهران، رتبه منفی خواهند گرفت.
* دلیل تأخیر امسال معاونت پژوهش حوزه علمیه استان تهران در برگزاری مراسم اختتامیه جشنواره استانی علامه حلی چیست؟ زمان دقیق برگزاری مراسم اختتامیه چه زمانی خواهد بود؟
اواسط دی ماه سال جاری، زمان برگزاری اختتامیه جشنواره علامه حلی در تهران خواهد بود؛ در مورد تأخیر نیز که مطرح کردید، باید گفت، در واقع تأخیر نبوده است، چرا که امسال، مرکز قم، برگزاری مراسم اختتامیه‌های استانی را، به عهده خود استان‌ها گذاشته است؛ در خود قم هم اواخر آذرماه برگزار شد؛ در نتیجه در واقع تاخیر نبوده است؛ ما هم، اواسط دی ماه اختتامیه جشنواره علامه حلی استان تهران را برگزار خواهیم کرد؛ مضاف بر این مسئله، مشکلات مالی هم که قبلا اشاره شد، در این تأخیر بی‌تأثیر نبوده است.
البته تقویم پژوهشی حوزه نیز، تناسبی با مسائل آموزشی ندارد، زیرا آخرین مهلت تحویل آثار، دی ماه اعلام شده است؛ یعنی دقیقا زمان امتحانات؛ در نتیجه طلاب غالبا نمی‌توانند آثار خود را به جشنواره برسانند و البته این مشکل، فقط مربوط به تهران نیست، بلکه مصوبه‌ای کشوری در خصوص جشنواره‌های استانی علامه حلی است؛ فکر می‌کنم اگر مهلت تحویل آثار را، اردیبهشت ماه قرار دهند، هم طلاب وقت بیشتری برای ارائه مقالات دارند و هم اینکه فصل تابستان، برای ارزیابی مقالات، زمان بهتری است؛ در نهایت، اوایل سال بعد هم اختتامیه برگزار شود.
* جشنواره علامه حلی و جشنواره علامه شعرانی چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟
جشنواره علامه حلی ویژه طلاب جوان است و جشنواره علامه شعرانی در سطح اساتید و طلاب حوزه‌های علمیه برگزار می شود. هدف و غایت ما در برگزاری جشنواره علامه شعرانی، بیشتر تولید علم و به نوعی راهکاریابی برای حل مشکلات علمی و پژوهشی است؛ لذا در مسیر رسیدن به این هدف، از اساتید در خواست کردیم که پروپزال‌ها و طرح نامه‌های خود را ارائه و از آن‌ها دفاع کنند، اما متأسفانه آنچنان که باید و شاید از این مهم استقبال نشد.
در جشنواره علامه حلی نیز، هدف ما حل کردن مشکلات و به کار گیری محتوا‌ها نبوده، بلکه برگزاری این جشنواره، صرفا برای ورود مبتدیان به عرصه پژوهش و آشنایی آنان با این مقوله است، چرا که طلاب در این سطح، توان ارسال محتواهای سنگین را ندارند.
*به نظر می‌رسد نقش مدارس علمیه در سوق دادن طلاب به سمت امور تحقیقی و پژوهشی بسیار برجسته است؛ با توجه به این موضوع، چه اقدامی از سوی معاونت پژوهش حوزه علمیه استان تهران صورت گرفته است؟
پژوهش همانند مباحثه، جزء الزامات طلبگی است، اما متأسفانه به آن میزانی که مسئله پژوهش اهمیت دارد، به آن توجه نمی‌شود. واقعا توسعه امور پژوهشی در بین مدارس علمیه و حرکت طلاب به سمت امور پژوهشی، همت و توجه بیشتر مدیران مدارس علمیه و مسئولان مربوطه را می‌طلبد که امیدواریم محقق شود.
بنده به شخصه معتقدم پیشرفت سطح جشنواره علامه حلی و ظهور و بروز بیشتر طلاب جوان در آن، بیش از هر چیز، همکاری مدارس علمیه را می‌طلبد. در همین راستا، ما در معاونت پژوهش حوزه علمیه استان تهران، از تمامی مدارس علمیه سطح پایتخت خواسته‌ایم که به سمت محتواسازی هم بروند، چرا که معتقدیم این مهم، برای معاونت پژوهش حوزه علمیه تهران و طلاب جوان، آغاز کردن مسیری است که ارتقای سطح پژوهشی و تحقیقاتی حوزه علمیه استان تهران، مقصد نهایی آن است.
*چه موانعی پیش روی بحث پژوهش محور شدن طلاب وجود دارد؟
به نظر بنده مسئله نمره محوری در پژوهش‌های طلاب، مشکل بزرگ و اساسی مدارس علمیه است، که پژوهش محور شدن طلاب را با مشکل و مانع جدی مواجه می‌کند؛ بنده با طرح معاونت آموزش مبنی بر اختصاص ۵ نمره آموزشی به ارائه مقاله، مخالف بوده و اصولا این کار را ذبح پژوهش و تحقیق در حوزه و کشتن آن در مدارس علمیه و در بین طلاب جوان می‌دانم؛ البته این نکته را در جلسات هم خدمت مسئولین مربوطه مطرح کرده‌ام.
* ورود طلاب جوان به مسائل اجتماعی و انجام تحقیق، پژوهش و ارائه مقالات پیرامون این مسائل را تا چه میزان مفید می‌دانید؟
این مسئله خیلی خوب است و ما نیز در معاونت پژوهش حوزه علمیه استان تهران، برای همین موضوع، طرح‌هایی ارائه کردیم؛ برای این مسئله گفتمان‌ها و کرسی‌های علمی درون مدرسه‌ای در نظر گرفته شده تا به نوعی در جهت ورود طلاب به این گونه فضا‌ها، تمرینی صورت گرفته باشد؛ مضاف بر اینکه آثار تحقیقاتی و پژوهشی طلاب جوان و همچنین گزارشات این کرسی‌های آزاد اندیشی در جشنواره علامه حلی مورد توجه قرار خواهد گرفت.
البته در مسیر تحقق این ایده و برنامه ذکر شده، مشکلاتی وجود دارد که برخی مالی و برخی هم مربوط به فقدان اساتید مجرب و فضای مناسب پژوهشی در برخی مدارس سطح استان تهران است و در نتیجه یک طلبه جوان، مسئله‌ای نخواهد داشت که آن را پیگیری و مورد تحقیق و پژوهش قرار دهد؛ همه این شرایط ضرورت برپایی کرسی‌های آزاد اندیشی را چند برابر می‌کند، چرا که باعث خواهد شد تا در نهایت، جشنواره علامه حلی، به غنای علمی رسیده و ماهیت اصلی خود را پیدا کند.
در رابطه با برگزاری گفتمان های علمی در مدارس و تربیت طلاب پژوهش محور چه اقداماتی داشته اید؟
برگزاری سیر جدید گفتمان‌های علمی در مدارس علمیه سطح استان تهران با موضوع "فقه تمدن ساز" و همچنین انجام مقدمات اجرایی برنامه‌ای جامع برای تربیت برخی از طلاب دارای روحیه پژوهش، جهت مربی‌گری و همچنین برقراری گارگاه‌های روش تحقیق در سطح مدارس علمیه استان را در حال حاضر در دستور کار قرار داده‌ایم؛ البته ما برای اجرای کامل این طرح‌ها هم با کمبود بودجه و منابع مالی مواجه هستیم، چرا که بودجه پیش بینی شده برای اجرای کامل این طرح‌ها، به اندازه بودجه کل سال معاونت پژوهش حوزه علمیه استان تهران می‌شود.
انتهای پیام
