به گزارش خبرگزاری «حوزه»، در شماره جدید این نشریه هفت مقاله و تحقیق از نویسندگان و صاحبان قلم ارائه گردیده که عناوین مقالات به همراه چکیده آن ها در ذیل می آید.

* «رضاى شيعيان واقعى به قضاى الهى» مقاله ای به قلم آيت اللّه محمدتقى مصباح یزدی است. در چكيده این نوشتار می خوانیم:

يكى از ويژگى هايى كه اميرمؤمنان عليه السلام براى شيعيان واقعى برمى شمارند، اين است كه حال آنان هنگام  روبه رو شدن با گرفتارى و مصيبت، با هنگام برخوردارى از نعمت و رفاه و آسايش يكسان است. همچنان كه افراد معمولى هنگام خوشى و بهره مندى از آسايش و راحتى، از زندگى خود راضى اند و گله اى ندارند، پرهيزکاران و شيعيان واقعى هنگام بلا و مصيبت راضى اند و هيچ گله و شكايتى ندارند. آنان در اين مواقع، ناشكيبايى و ناراحتى نمى كنند و برايشان تفاوتى ندارد كه بلا بر ايشان ببارد يا از نعمت سرشار برخوردار شوند. سرّ وجودِ آن روحيه در شيعيان واقعى، رضاى آنها به قضا و قدر الهى است. آنان هم رفاه و آسايش را تقدير خداوند مى دانند، هم بلا و مصيبت را، و چون اين گرفتارى ها را خداوند مقدر فرموده، با همه وجود به پيشواز آن مى روند و گلايه اى ندارند.

* «مبانى فلسفه سياسى امام خمینی» تحقیقی از عبدالله اخلاقی و مهدی امیدی است. در چکیده آن آمده است:

فلسفۀ سیاسی امام خمینی (ره) استمرار فلسفۀ سیاسی اسلامی با رویکردی نوصدرایی است که از یک سو، فلسفۀ سیاسی سکولار را برنمی تابد؛ و از سوی دیگر، تفاوت های چشم گیری با جریان ظاهرگرایی دینی دارد.

مسألۀ اساسی این است که این مکتب فکری بر کدام مبانی متکی است که آن را از دو پارادایم متمایز نموده است؟ این پژوهش در صدد شناخت و معرفی مبانی معرفت شناختی، هستی شناختی، فرجام شناختی و انسان شناختی فلسفۀ سیاسی امام خمینی (ره)، با روش اسنادی، استفاده از نرم افزار و پایگاه های اطلاع رسانی معتبر است.

ترسیم نحوۀ جریان توحید در حیات سیاسی و اجتماعی از دیدگاه امام خمینی (ره) هدف اصلی این مقاله است. این پژوهش نشان می دهد که مبانی این فلسفه سیاسی چگونه بر هستی شناسی توحیدی، معرفت شناسی مبتنی بر کتاب تکوینی و کتاب تدوینی و انسان شناسی متکی بر دو ساحتی بودن انسان استوار است که از یک سو، متضمن کاربست وحی الهی در حیات سیاسی و اجتماعی انسان هاست؛ و از سوی دیگر، مبتنی بر دریافت های عقلانی و شعور جمعی انسان ها در میدان اجتماع و سیاست است.

* «نظام سياسى مطلوب در فلسفه سياسى مقام معظم رهبرى» پژوهشی از على اكبر سيلانى می باشد. در چکیده این نوشتار می خوانیم:

مردم سالارى اسلامى، نظام سياسى مطلوب در فلسفه سياسى مقام معظم رهبرى است. ايشان با رويكردهاى  مختلفى از جمله فقه سياسى، كلام سياسى و فلسفه سياسى، اين نظريه را مطرح كرده است. در اين مقاله، با روشى تحليلى، به تبيين اين نظريه با رويكرد فلسفه سياسى مى پردازيم. هدف اين نوشتار تبيين يكى از مهم ترين موضوعات فلسفه سياسى توسط مؤثرترين متفكر اسلامى در دوره و زمانى است كه جامعه  اسلامى به شدت نيازمند به آن است. نظريه مردم سالارى اسلامى، با توجه به مبانى برگرفته از شرع مقدس اسلام، همچون توحيد در خالقيت و مالكيت و علم بى پايان الهى، اداره امور جامعه و حكومت را در عصر  غيبت، امرى الهى مى داند كه مردم يكى از پايه هاى اعمال مشروعيت آن هستند و شاخصه هايى همچون  توجه به تربيت دينى و اخلاقى، خدمت رسانى، پاسخ گويى و توجه به رضايت مردم، دارد. امتياز مردم سالارى اسلامى كه طى سه دهه كارايى خودش را نشان داده است، اين است كه ضمن برخوردارى از رأى مردم، وجود ضوابطى همچون علم، عدالت و تدبير را براى مشروعيت حكومت و تأمين سعادت بشرى، شرط مى داند.

* «قانون و مبانى هستى شناختى آن در فلسفه سياسى شهيد صدر» نوشتاری از منصور شاطرى و محسن رضوانى بوده و در چکیده آن آمده است:

قانون يكى از اصلى ترين موضوعات فلسفه سياسى به شمار مى آيد. ارائه قوانين منسجم و كامل يكى از  معيارها و راهكارهاى ارزيابى يك فلسفه سياسى مطلوب به شمار مى آيد. قوانينى كامل و خوب هستند كه از يك سو، همه عرصه هاى جامعه سياسى را دربر بگيرند، و از سوى ديگر، منطبق بر هستى شناسى و انسان شناسى واقعى باشند. در اين پژوهش انواع قوانين در نظام سياسى اسلام از منظر شهيد سيدمحمدباقر صدر بررسى شده است. در عرصه حكومتى، قوانين ثابت اسلام، داراى نظام واره اى ثابت و منطبق بر ويژگى هاى ثابت عالم هستى بوده، نيز داراى ويژگى متغير و منطبق با شرايط متغير زمانه است. اين ويژگى ها سبب شده است قوانين اسلام مبتنى بر مهم ترين مبانى خداشناسى و انسان شناسى باشند و داراى ويژگى همه زمانى و همه مكانى و جامعيت باشند. قوانين اسلام به سبب تطابق با قوانين طبيعت و هستى و نيز به سبب انطباق با قوانين فطرى انسان، مطلوب ترين و جامع ترين قوانين به شمار مى آيند.

* «مبانى فلسفه سياسى استاد مرتضی مطهری» مقاله ای از داود تقى لو و مهدى اميدى است. در چکیده آن آمده است:

فلسفه سياسى از بدو ورود به جهان اسلام، همواره مورد توجه انديشمندان اين رشته بوده است. با اين حال، فلسفه سياسى اسلامى با بى مهرى ها و شبهاتى، حتى در حدّ ادعاى امتناع آن، مواجه شده است. از بهترين راه هاى پاسخ به اين شبهات، تدوين فلسفه هاى سياسى فيلسوفانى است كه انديشه آنها داراى اين ظرفيت است. براساس اينكه ارتباط بين حكمت نظرى و حكمت عملى از مسائل مهم در فلسفه سياسى است و يك رابطه توليدى و مبنايى ميان آنها برقرار است، بحث ماهيت و مبانى نقطه آغاز اين مهم به شمار مى آيد.

پرسش اساسى تحقيق حاضر اين است كه ماهيت و مبانى فلسفه سياسى استاد مطهرى چيست؟ و اقتضائات مبانى در اين فلسفه سياسى به چه نحوى است؟ فلسفه سياسى استاد مطهرى، مجموعه اى از تأملات فلسفى و برخى ديدگاه هاى هنجارى است كه در آن به صورتى نظام مند ماهيت، مبانى و مسائل محورى سياست و نظام سياسى مطلوب بررسى مى شود. مبانى هستى شناختى در مشروعيت حكومت؛ مبانى انسان شناختى در مسائلى همچون آزادى، عدالت و مشاركت سياسى؛ و همچنين نقش عقل و وحى در كل فلسفه سياسى استاد مطهرى قابل پيگيرى است. روش تحقيق در اين نوشتار، توصيفى ـ تحليلى است.

* «جايگاه و انحاى مشاركت سياسى در مردم سالارى اسلامى» تحقیقی از مهدى قربانى بوده و در چکیده این نوشتار می خوانیم:

مشاركت سياسى، به دليل نقش بى بديل آن در فرايند اداره جامعه سياسى، از عناصر اصلى در مردم سالارى به شمار مى آيد. منظور از مشاركت سياسى، مشاركتى است كه حاكى از تصميم خردمندانه، آگاهانه و داوطلبانه فرد يا گروهى براى انتخاب امرى است كه تأمين كننده منافع فردى يا گروهى است، مصاديق اين نوع مشاركت سياسى به صورت مشاركت در حزب سياسى، رأى دادن، نامزد مناصب مختلف شدن، جايگزينى مقامات رژيم، مخالفت با نظام سياسى به طرق قانونى و نهادينه متجلى مى شود.

تأمل در ابعاد مختلف نظريه مردم سالارى دينى گوياى اين نكته است كه مشاركت سياسى جايگاه بسيار مهمى در اين نظريه دارد. انحاء مختلف مشاركت سياسى در مردم سالارى دينى مورد توجه قرار گرفته است. انتخاب كردن، انتخاب شدن، نظارت و انتقاد و نهايت مخالفت كردن مواردى هستند كه ضمن بيان انحاء مشاركت سياسى، جايگاه برجسته آن را نيز در نظريه مردم سالارى دينى نشان مى دهد. در اين نوشتار از روش توصيفى ـ تحليلى استفاده خواهد شد.

* «رابطه دين و سياست از ديدگاه آيت اللّه مصباح» پژوهشی از محمدعلى محيطى اردكان می باشد. در چکیده این پژوهش نیز آمده است:

يكى از علوم مطرح در زمينه علوم انسانى، علم سياست يا علوم سياسى است كه ارتباط آن با دين در ميان مسلمانان و غيرمسلمانان مورد اختلاف و معركه آراء بوده و هست. مقاله حاضر با روش توصيفى، پس از واژه شناسى، به تبيين ديدگاه آيت اللّه مصباح در زمينه رابطه دين و سياست پرداخته است. استخراج و تبيين  مبانى نظرى بحث ـ از جمله چيستى و قلمرو دين ـ بيان ضرورت وجود قانون و حكومت، بررسى رابطه اسلام و حكومت در دو حوزه قانون گذارى و اجراى قانون، و ارزيابى ادله قائلان به لزوم جدايى دين از سياست، مهم ترين مسائل ارائه شده در اين مقاله است. بر اساس ديدگاه آيت اللّه مصباح، با استناد به ادله عقلى و نقلى مى توان به اين نتيجه دست يافت كه سياست جزئى از دين و لازمه لاينفك آن است. به اعتقاد ايشان، كسى كه با منابع غنى اسلام سروكار داشته باشد و آنها را بدون غرض ورزى و با روحيه حقيقت طلبانه مطالعه كند اين رابطه را به روشنى درك خواهد كرد.

دویست وبیست وششمین شماره از ماهنامه علمی –ترویجی "معرفت" ویژه علوم سیاسی از سوی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)  در 112 صفحه و با قیمت: 3500 تومان منتشر شده است.

علاقمندان جهت تهیه نشریه به نشانی: قم، بلوار جمهوری اسلامی، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) مراجعه کرده و یا با تلفن: 32113474-025 تماس بگیرند.