به گزارش خبرگزاری «حوزه»، حجت الاسلام والمسلمین محمدعلی رضایی اصفهانی در ادامه سلسله مباحث قرآن و علوم اجتماعی در دارالقرآن علامه طباطبایی(ره) به تبیین موضوع "حیات و مرگ اجتماعی" و "ظهور و سقوط تمدن"پرداخت و اظهار داشت: مقام معظم رهبری بر واکاوی و تبیین بحث الگوی ایرانی اسلامی پیشرفت به عنوان یکی از مباحث مهم نظری تاکید دارند.
وی در ابتدا به تبیین مفهوم "تمدن" اشاره کرد و گفت: "تمدن" به جنبه های سخت افزاری اجتماع گفته می شود؛ معماری، مراکز علمی، حوزه، دانشگاه و دانشمندان از مصادیق جنبه های سخت افزاری هستند؛ به عنوان مثال میدان امام اصفهان نشان دهنده تمدن عصر صفویه و حرم حضرت معصومه(س) در قم، نشانه تمدن کهن این شهر است.
رئیس مدرسه عالی قرآن و حدیث جامعه المصطفی در تبیین مفهوم واژه "فرهنگ" نیز گفت: عنوان "فرهنگ" به جنبه های نرم افزاری نظیر بینش ها، دانش ها، ارزش ها و آداب و رسوم اطلاق می شود.
این استاد حوزه افزود: مقصود از "تمدن" بحث سخت افزاری و "فرهنگ" جنبه نرم افزاری یک جامعه است.
*جنبه های حیات و مرگ
حجت الاسلام والمسلمین رضایی اصفهانی در ادامه با اشاره به اینکه حیات و مرگ دارای دو جنبه حقیقی و اعتباری است، تصریح کرد: هنگامی که جسم از دنیا می رود، مرگ حقیقی انجام شده اما گاهی آبرو و اعتبار انسان از بین می رود، که مرگ اعتباری صورت گرفته است.
وی با بیان اینکه مرگ اعتباری در جامعه از اهمیت خاصی برخودار است، تصریح کرد: هنگامی که فردی که از ثروت بسیاری برخوردار باشد و دچار شکست اقتصادی شود، با وجود اینکه جسم او زنده است اما در کار خود مُرده است.
رئیس مدرسه عالی قرآن و حدیث المصطفی با بیان اینکه باید از هر دو نوع مرگ سخن گفت زیرا مرگ فقط به معنای از کار افتادن قلب فرد نیست، اظهار داشت: قرآن به تبیین هر دو نوع حیات و مرگ فردی و اجتماعی پرداخته که هرکدام دارای مراتبی هستند.
*مراتب حیات فردی از منظر قرآن کریم
حجت الاسلام والمسلمین رضایی اصفهانی به تبیین مراتب حیات فردی از منظر قرآن کریم پرداخت و گفت: نخستین مرتبه حیات فردی، "حیات گیاهی" است؛ گیاه فقط رشد می کند و فاقد احساس، عقل و شهوت است؛ برخی انسان های بیمار فقط رشد می کنند و غذا می خورند و گویا دیگر نشانه های حیات را ندارند!
*کفار حیات حیوانی دارند
وی در ادامه با بیان اینکه "حیات حیوانی" مرتبه دوم حیات فردی است، به آیه 12 سوره محمد «وَالَّذِينَ كَفَرُوا يَتَمَتَّعُونَ وَيَأْكُلُونَ كَمَا تَأْكُلُ الْأَنْعَامُ» اشاره کرد و گفت: تفاوت حیوانات با انسان این است که فقط شهوت و غضب دارند؛ قرآن در این آیه می فرماید کفار بهره مند می شوند و می خورند همان گونه که حیوانات می خورند؛ قرآن در واقع برای کفار، زندگی حیوانی قائل است زیرا آنها از عقل خود استفاده نمی کنند و به حیات طیبه وارد نمی شوند.
*مراتب حیات انسانی
رئیس مدرسه عالی قرآن و حدیث جامعه المصطفی با اشاره به اینکه "حیات انسانی" مرتبه سوم حیات فردی از منظر قرآن کریم است، اظهار داشت: حیات انسانی به عنوان حیات واقعی و حقیقی دارای مراتب عقلانی، علمی، ایمانی و معنوی است.
حجت الاسلام والمسملین رضایی اصفهانی با بیان اینکه وقتی انسان به سوی علم و عقلانیت گام بردارد، دارای حیات انسانی می شود، گفت: ملاک حیات انسان، سن افراد نیست؛ ممکن است گاهی فردی بیست ساله باشد و به حیات معقول وارد شود اما فردی 70 سال داشته باشد و از نظر عقلی، کودک باشد.
وی با اشاره به آیه 97 سوره نحل«مَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثَىٰ وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْيِيَنَّهُ حَيَاةً طَيِّبَةً»، اظهار داشت: قرآن می فرماید «هرکس از مرد و زن عمصل صالح انجام دهد درحالی که مؤمن باشد یقیناً او را به زندگی دلپذیر و پاکی زنده می داریم»؛ براساس نگاه قرآن چنین حیاتی، پاک و معنوی است و به شرک، فساد و کفر آلودگی ندارد.
*شهادت مستشرقین در رابطه با برابری زن و مرد از نگاه قرآن
رئیس مدرسه عالی عالی قرآن و حدیث المصطفی تصریح کرد: بسیاری از مستشرقین معتقد هستند براساس آیه 97 سوره نحل، قرآن میان زن و مرد تفاوتی قائل نشده است.
حجت الاسلام والمسلمین رضایی اصفهانی افزود: قرآن عوارض جسمانی را اصل قرار نداده زیرا "جسم مرد متناسب با امور سخت و خشن" و "جسم زن منطبق با امور لطیف نظیر امر تربیت" است.
وی با بیان اینکه "حیات برزخی" مرتبه چهارم حیات فردی است، به آیه 28 سوره بقره «كَيْفَ تَكْفُرُونَ بِاللَّهِ وَكُنْتُمْ أَمْوَاتًا فَأَحْيَاكُمْ ۖ ثُمَّ يُمِيتُكُمْ ثُمَّ يُحْيِيكُمْ ثُمَّ إِلَيْهِ تُرْجَعُونَ» اشاره کرد و گفت: یکی از دلایل آیات برزخ همین آیه است که "دو مرتبه مرگ" و "سه مرتبه حیات" را مطرح می کند.
رئیس مدرسه عالی قرآن و حدیث جامعه المصطفی افزود: همچنین مطابق آیات 28 سوره انعام و 52 سوره یس، پنجمین مرتبه حیات فردی از منظر قرآن، "حیات اخروی" است.
*مراتب مرگ از منظر قرآن کریم
حجت الاسلام والمسلمین رضایی اصفهانی در ادامه با اشاره به اینکه مرگ از منظر قرآن دارای مراتب «جسمانی»، «ایمانی» و «علمی» است، گفت: در آیات 185 سوره آل عمران و 78سوره نساء به مرگ جسمانی اشاره شده است اما انسان فقط دارای مرتبه جسمی نیست؛ قرآن در آیه 70 سوره یس «لِيُنْذِرَ مَنْ كَانَ حَيًّا وَيَحِقَّ الْقَوْلُ عَلَى الْكَافِرِينَ» یکی از مراتب مرگ را "مرگ ایمانی" عنوان می کند.
*کافر مُرده معنوی و عقلانی است
این استاد حوزه با بیان اینکه از منظر قرآن کریم کافر مرده متحرک است، گفت: براساس آیه 70 سوره یس، هشدار قرآن برای انسان هایی است که دارای حیات هستند اما انسانی که دل و عقلش مرده و کافر شده، وعده عذاب داده شده است؛ در این آیه منظور از مرگ، "مرگ ایمانی" است زیرا کافر دچار مرگ معنوی و عقلانی می شود.
*آثار و خدمات عالمان با مرگ از بین نمی رود
رئیس مدرسه عالی قرآن و حدیث جامعه المصطفی با اشاره به روایت «العلماء باقون مابقی الدهر»، گفت: مرگ جسمانی نام و خدمات عالمان را از بین نمی برد؛ نام، آثار و سیره علامه طباطبایی(ره) همواره باقی است و تا روز قیامت می درخشد.
این استاد حوزه با بیان اینکه در منطق قرآن و احادیث، مرگ و حیات فقط جسمانی نیست، افزود: کافری که راه می رود اما از عقل و معنویت استفاده نمی کند، حیاتی ندارد.
*نشانه های حیات اجتماعی
حجت الاسلام والمسلمین رضایی اصفهانی در ادامه به تبیین نشانه های حیات اجتماعی پرداخت و اظهار داشت: جامعه ای زنده است که "حرکت علمی و معنوی داشته باشد"، "نسبت به امور خوب و بد واکنش نشان دهد" و "در برابر دشمن از خود دفاع کند".
وی با اشاره به اینکه علم آموزی و عقلانیت نشان دهنده پویایی و حیات یک جامعه است، تصریح کرد: همانطور که وقتی فردی علم نداشته باشد مرده اعتباری است، جامعه هم اگر رشد علمی نداشته باشد فاقد حیات می شود.
*در جامعه ای که امر به معروف و نهی از منکر وجود ندارد، حیات نیست
این استاد حوزه همچنین با بیان اینکه بی تفاوتی افراد نسبت به یکدیگر نشانگر مرده بودن جامعه است، تصریح کرد: جامعه ای که در آن امر به معروف و نهی از منکر نباشد، حیات ندارد.
رئیس مدرسه عالی قرآن و حدیث جامعه المصطفی به دفاع کردن در مقابل دشمن اشاره داشت و گفت: امروز بحث فلسطین نشان دهنده حیات اجتماعی مسلمانان است؛ اگر موضوع فلسطین سرد و خاموش شود، نشانه مرگ جامعه اسلامی است.
حجت الاسلام والمسلمین رضایی اصفهانی افزود: هرگاه آتش بحث های فلسطین فروکش می کند، شاهد تضعیف کشورهای اسلامی می شویم و هروقت قوی می شود، شاهد تقویت مواضع امت اسلامی در مقابل دشمن می شویم.
وی در ادامه با اشاره به اینکه موضوع مرگ اجتماعی در آیات 34 سوره اعراف، 4 و 5 سوره حجر مطرح شده است، گفت: امت و ملت ها نیز همانند افراد دارای اجل و پایان هستند.
*ظلم موجب مرگ جامعه می شود
رئیس مدرسه عالی قرآن و حدیث جامعه المصطفی با اشاره به تصریح آیات قرآن کریم مبنی بر اینکه ظلم زمینه ساز مرگ جامعه می شود، گفت: همچنین بر اساس آیات قرآن کریم، انسان دارای نامه اعمال شخصی و جمعی در روز قیامت است.
*ابعاد مرگ اجتماعی
حجت الاسلام والمسلمین رضایی اصفهانی با اشاره به ابعاد مرگ اجتماعی، اظهار داشت: گاهی مرگ اجتماعی به شکل یک بلای الهی و عوامل طبیعی نظیر زلزله صورت می گیرد و گاهی نیز در سایه نابودی حیات علمی، معنوی، سیاسی، اقتصادی و ایمانی محقق می شود.
وی بر لزوم بررسی عوامل پیشرفت و پسرفت حیات اجتماعی تمدن ها تاکید کرد و گفت: امروز که به برکت پیروزی انقلاب اسلامی، شاهد استقرار جامعه اسلامی هستیم باید عوامل پیشرفت و پسرفت جامعه را بررسی کرد.
این استاد حوزه در پایان خاطرنشان کرد: مقام معظم رهبری مطالبه بر حقی نسبت به لزوم واکاوی بحث الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت دارند زیرا در درون این بحث، حیات اجتماعی و عوامل پیشرفت اجتماعی نهفته است.
انتهای پیام/313/33
