دوشنبه ۱۴ آبان ۱۴۰۳ |۲ جمادی‌الاول ۱۴۴۶ | Nov 4, 2024
تغییر قبله مسلمانان از بیت ‏المقدس به كعبه

حوزه/ اهل كتاب و یهود با آنكه حقّانیّت این تغییر را مى‏دانستند و قبلاً در كتاب‏هایشان خوانده بودند كه پیامبر اسلام به سوى دو قبله نماز مى ‏گزارد، امّا این حقیقت را كتمان نموده و یا با القاى شبهات و سؤالات، نقش تخریبى ایفا مى‏ كردند و خداوند با جمله‏ ى «و ما اللّه بغافل عمّا یعملون» آنان را تهدید مى‏ نماید.

به گزارش خبرگزاری «حوزه»، استاد محسن قرائتی در ادامه سلسله مباحث تفسیری خود با موضوع تفسیر قطره ای به بیان آموزه های آیه 144 سوره بقره پرداخته است.

آيه:                 

قَدْ نَرَى‏ تَقَلُّبَ وَجْهِكَ فِى السَّمَاءِ فَلَنُوَلِّيَنَّكَ قِبْلَةً تَرْضَهَا فَوَلِّ وَجْهَكَ شَطْرَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ وَحَيْثُ مَا كُنْتُمْ فَوَلُّواْ وُجُوهَكُمْ شَطْرَهُ وَإِنَّ الَّذِينَ أُوتُواْ الْكِتَبَ لَيَعْلَمُونَ أَنَّهُ الْحَقُّ مِنْ رَّبِّهِمْ وَ مَا اللَّهُ بِغَفِلٍ عَمَّا يَعْمَلُونَ‏

ترجمه:

(اى پیامبر!) همانا مى‏بینیم كه تو (در انتظار نزول وحى، چگونه) روى به آسمان مى‏كنى، اكنون تو را به سوى قبله‏اى كه از آن خشنود باشى، برمى‏گردانیم. پس روى خود را به جانب مسجدالحرام كن. و (شما اى مسلمانان) هر جا بودید، روى خود را به جانب آن بگردانید و همانا كسانى كه كتاب (آسمانى) به آنها داده شده، (به خوبى) مى‏دانند كه این فرمان به حقّ است كه از ناحیه‏ى پروردگار صادر شده و خداوند از اعمال آنها غافل نیست.

* نکته ها                     

این آیه حاكى از آن است كه پیامبر صلى الله علیه وآله منتظر و مشتاق نزول وحى در جهت تغییر قبله بود و این تغییر قبله از بیت‏المقدّس به كعبه، وعده‏ى خداوند به پیامبرش بوده است، ولى آن حضرت در موقع دعا، بى‏آنكه چیزى بگوید، به سوى آسمان نگاه مى‏كرد تا اینكه آیه نازل شد و دستور داد كه رسول اكرم صلى الله علیه وآله و همه‏ى مسلمانان در موقع عبادت، رو به سوى مسجدالحرام و كعبه نمایند. اهل كتاب و یهود با آنكه حقّانیّت این تغییر را مى‏دانستند و قبلاً در كتاب‏هایشان خوانده بودند كه پیامبر اسلام به سوى دو قبله نماز مى‏گزارد، امّا این حقیقت را كتمان نموده و یا با القاى شبهات و سؤالات، نقش تخریبى ایفا مى‏كردند و خداوند با جمله‏ى «و ما اللّه بغافل عمّا یعملون» آنان را تهدید مى‏نماید. [1]

رضایت رسول اكرم صلى الله علیه وآله از قبله بودن كعبه، دلائلى داشت از جمله:

الف: كعبه، قبله‏ى ابراهیم علیه السلام بود.

ب: از زخم زبان، تحقیر و استهزاى یهود آسوده مى‏شد.

ج: استقلال مسلمانان به اثبات مى‏رسید.

د: به اوّلین پایگاه توحید یعنى كعبه، توجّه مى‏شد.

چون مسئله‏ى تغییر قبله یك حادثه‏ى مهمّى بود، لذا در آیه، دوبار در مورد توجّه به كعبه، فرمان داده شده است: یك‏بار خطاب به پیامبر با لفظ؛ «وجهك» و یك‏بار خطاب به مسلمانان با كلمه؛ «وجوهكم»

* پيام ها                      

1- آسمان، سرچشمه‏ى نزول وحى و نظرگاه انبیاست. «نرى تقلّب وجهك فى‏السماء»

2- خداوند به خواسته انسان‏ها آگاه است. «فلنولّینّك قبلة ترضاها»

3- تشریع و تغییر احكام، از طرف خداوند است و پیامبر از پیش خود، دستورى صادر نمى‏كند. «فولوّا...»

4- ادب پیامبر در نزد خداوند به قدرى است كه تقاضاى تغییر قبله را به زبان نمى‏آورد، بلكه تنها با نگاه، انتظارش را مطرح مى‏نماید. «قدنرى تقلب وجهك»

5 - خداوند رضایت رسولش را مى‏خواهد و رضاى خداوند در رضاى رسول اوست. «قبلة ترضاها»

6- قرآن، دانشمندانى كه حقیقت را مى‏دانند، ولى باز هم طفره مى‏روند، تهدید و نكوهش مى‏كند. «لیعلمون انّه الحقّ... و ما اللّه بغافل عمّا یعملون»

7- نباید دستورات دین را به مردم سخت گرفت. «شطر» به معنى سمت است. یعنى به سمت مسجدالحرام ایستادن كافى است و لازم نیست بطور دقیق رو به كعبه باشد. «فوَلّوا وجوهكم شطره»

 

1) تفسیر مجمع‏ البیان

 

ارسال نظر

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha