حجت الاسلام والمسلمین عبدالرسول هاجری در گفت وگو با خبرگزاری «حوزه»، با اشاره به ضرورت شکل گیری انجمن های علمی حوزه، گفت: از سال 57 که انقلاب اسلامی به پیروزی رسید، یکی از پیام های اصلی  آن این بود که اسلام مکتبی است که می تواند در هزاره دوم و سوم جامعه انسانی را به گونه ای تدبیر و مدیریت کند که ابعاد مادی، رفاهی و هم اخروی آنها تامین می شود، یعنی انسان به آسایس، آرامش و کمال برسد.

وی افزود: انقلاب اسلامی تلاش کرد، اسلام را کانون نظام سیاسی و اجتماعی قرار دهد؛ پس از پیروزی انقلاب اسلامی، دین مورد توجه افکار عمومی و اقشار خاص در جهان قرارگرفت؛ کسی چنین ادعایی را مطرح می کند، قطعا مورد سوال واقع می شود که برنامه او در عرصه های مختلف به چه شکلی است.

مسئول دبیرخانه انجمن های علمی حوزه بیان کرد: نظام اسلامی باید اندیشه خود در باب ارتباط خود با سیاست، رابطه بین قدرت و مردم، رابطه درنظام بانکی و سیاست اقتصادی و... را بیان کند؛ وقتی بیان می کنید که این الگوی رایج را قبول نمی کنید باید نگاه خاص خود را بیان کنید. از بانیان انقلاب اسلامی سوالات زیادی مطرح شد و این اندیشمندان در مسیر موجی از سوالات سنگین علمی قرار گرفتند و در مقام عمل نیز با این سوالات مهم مواجه شدند.چون این ادعا یک ادعای جامع بود، باید به این سوال ها نیز به شکل جامع پاسخ داده می شد؛ در حقیقت باید در عرصه مباحث تخصصی مثل اقتصادی و سیاسی و... آمادگی لازم را می داشتیم تا با پیشرفت انقلاب مدل های اسلامی را پیاده کنیم؛  انقلاب به دنبال ایجاد ظرفیت برای نظریه پردازی را انجام داد تا بتواند به سوالات مهم در این عرصه پاسخ دهد؛ این مساله باعث شد که حوزه های علمیه نیز وارد فاز مسایل تخصصی شوند.

برای اداره کشور نیازمند یک الگو بودیم

حجت الاسلام والمسلمین هاجری اظهارکرد: نکته دوم این که برای اداره کشور نیز نیازمند یک الگو بودیم؛ وقتی انقلاب اسلامی شعار نه غربی نه شرقی را مطرح کرد و بیان نمود که این الگوها نمی تواند ما را به سعادت برساند، خود نیز باید یک الگو ارایه می کردیم و به همین دلیل برای طراحی نظام سیاسی و اجتماعی نیازمند الگو بودم که جامع و کامل باشد.

وی گفت: به دلیل ضرورتی که انقلاب ایجاد کرده بود این دو ضرورت و پاسخ به شبهاتی از سوی اندیشمندان باید انجام می شد؛ از دیگر سوی حوزه بانی انقلاب بود و پاسدار و مروج تشیع بود و باید به این دو سوال پاسخ می داد؛ در اینجا یک موجی در حوزه ایجاد شد و بسیاری از ظرفیت ها علمی در عرصه های جدید فعال گردید.

حجت الاسلام والمسلمین هاجری اظهارکرد: برخی از طلاب برای پاسخ به این سوالات به دانشگاه رفتند و  عده ای نیز به ویژه پس از جنگ وارد دانشگاه شدند؛ برخی افراد که در قم دارای کرسی درس بودند در این شهر مراکز تخصصی را ایجاد کردند که از جمله آنها می توان به موسسه امام خمینی(ره)، پژوهشگاه حوزه ودانشگاه و... اشاره کرد؛ در این زمینه سعی شد نیروهای تخصصی در حوزه های آموزشی و پژوهشی ایجاد شود.

وی گفت: این فرایند انجام شد و فارغ التحصیلان آنها وارد بازار کار شدند و وقتی ثمرات به نتیجه رسید، الان باید این گروه به شکل تخصصی وارد کار می شدند و به سوالات و ضرورت ها به شکل جامع بپردازند؛ برای این منظور و برای پاسخ به این پرسش های مهم، انجمن های علمی حوزه شکل گرفتند.

مسئول دبیرخانه انجمن های علمی حوزه بیان کرد: از سال 75 زمینه ایجاد انجمن های علمی حوزه ایجاد شد و این انجمن ها در یک دامنه خاص شکل گرفتند تا به سوالات تخصصی از معارف دین و تشیع پاسخ تخصصی دهند؛ یعنی کسی به این سوالات پاسخ دهد که در حوزه های مختلف نیز به تحصیل و تحقیق تخصصی دست زده باشد.

وی افزود: در واقع انجمن ها را کسانی به وجود آوردند که در رشته و علوم اسلامی طلبه هستند و در یک رشته تخصصی متخصص  می باشند؛ یعنی یک طلبه ای که سطح عام را گذرانده و در یک رشته تخصصی از جمله فلسفه،روانشناسی و اقتصادو.... به تحصیل پرداخته باشد. انجمن ها با هدف و رویکرد تخصصی حوزه به مسایل دنیای جدید و ضرورت های انقلاب ایجاد شد؛ افرادی که انجمن ها را تشکیل می دهند دارای سطح تحصیلات بالایی هستند و در آن رشته دارای تخصص و مدرک بالا هستند.

19انجمن با 5 هزار عضو

حجت الاسلام والمسلمین هاجری گفت: در کل، 19 انجمن تخصصی با 5 هزار عضو وابسته و پیوسته در این دبیرخانه مشغول به فعالیت هستند؛ انجمن های علمی حوزه در حوزه ماموریت هایی که دارند به فعالیت می پردازند؛ 5 کار عمده در این انجمن ها انجام می شود که اول مباحثات عالی علوم بین اساتید است.

دبیر ستادهای استهلال مناطق قومی کشور افزود: یعنی در این انجمن ها دو رده فعالیت دارند که شامل اساتید و شاگردان هستند؛ انجمن ها یک محفل و مجمعی برای حضور این دو قشر است که در سایه این معاشرت علمی هدفمند در دامنه های تخصصی علوم مورد بحث قرار گیرد.

وی گفت: در این انجمن ها استاد یک موضوع را در قالب نشست ارایه می دهد دیگران آن را نقد کرده و یا از آن استفاده می کنند؛ در کنار آن ارتقای سطح دانش تخصصی اساتید نیز انجام می شود؛ در حقیقت در این فرایند نظرات و مباحث و اطلاعات اساتید نیز به تکامل و ارتقا می رسد.

توسعه علوم جدید و ایجاد مرزهای جدید

حجت الاسلام والمسلمین هاجری بیان کرد: نکته دوم،توسعه علوم جدید و ایجاد مرزهای جدید در رشته های مخلتف است؛ تولید دانش و تعمیق و مدیریت دانش و گسترش دانش در این انجمن ها انجام می شود؛ یعنی انجمن کلام برای ترویج مباحث و آخرین یافته های علمی اقدام به برگزاری دوره ها و کارگاه و فصلنامه و کتاب و... دست می زند تا به گفتمان سازی و حرکت در مرز دانش به خصوص در حوزه نیازهای روز دست بزند.

استعدادیابی و تربیت دانش آموختگان

وی افزود: سومین کار، استعدادیابی و تربیت دانش آموختگان است که در این نشست ها استاد ارایه بحث می دهد و طلاب در این برنامه شرکت می کنند و پس از ایجاد انگیزه و سوالات پرسش ها، تعاملات بسیاری بین شاگردان و اساتید شکل می گیرد و در  این تعاملات استعدادهای جدید حوزه شناسایی می شوند.

مشاورهای علمی و تخصصی

دبیرمجمع دانش آموختگان حوزه و دانشگاه گفت: نکته چهارم، ارایه مشاوره های علمی و تخصصی به حوزه ها و نهادهای نظام جمهوری اسلامی است؛ این کار توسط گروهی انجام می شود که هم به سلاح دین و هم دانش مجهز هستند و این مباحث را برای حل نیازهای نظام ارایه می دهند و در دایره فعالیت های خود محفلی برای پاسخ به نیازهای روز نیز ایجاد کرده اند.

وی اظهارکرد: این متخصصان گاهی اوقات برای حل مسایل و حتی مشاوره های علمی وارد پروژه های تخصصی و علمی می شوند؛ این مشاوره ها در سطوح مختلف انجام می شود و به جرات می توان گفت که مشاوره های علمی از مهمترین و بهترین کارهایی است که متخصصان در انجمن های علمی حوزه انجام می دهند.

دفاع صنفی از محدوده های آن علم

مسئول دبیرخانه انجمن های علمی حوزه گفت: پنجمین کاری که در این انجمن ها انجام می شود، در واقع پک دفاع صنفی از محدودهای آن علم و روش ها و گزاره های آن علم است؛ در این حوزه تلاش می شود که از ایجاد بازار مدعیان به ظاهر توانا و بدون مجوزهای لازم در این حوزه جلوگیری شود؛ وقتی که دانش برجسته می شود دیگر هر کسی نمی تواند به اسم دین و علم در آن حوزه نظر بدهد.

حجت الاسلام والمسلمین هاجری بیان کرد: به عنوان مثال در جامعه ما افراد بسیاری هستند که مدعی طب اسلامی هستند؛ حال اگر در این حوزه انجمنی تشکیل شود و حوزه دین و سلامت را بررسی کند قطعا بسیاری از کسانی که در این حوزه مدعی هستند نمی توانند به راحتی این ادعا را مطرح کنند زیرا در قالب یک فرایند نظام مند قرار می گیرند و مورد سوال واقع می شوند؛ حال دیگر کسی نمی تواند از این آب گل آلود ماهی بگیرد؛ در حقیقت این انجمن تلاش می کند که از گل آلود شدن آب در این حوزه های علمی جلوگیری کند.

دبیرمجمع دانش آموختگان حوزه و دانشگاه گفت: برگزاری نشست های تخصصی یکی از مهمترین برنامه های انجمن های علمی در این دبیرخانه است و به جرات می توان گفت، روزی نیست که در دبیرخانه انجمن های علمی حوزه نشست تخصصی برگزار نشود؛ موضوع این نشست ها نیز برآیند همان تحقیقاتی است که در این گروه ها انجام می شود.

وی تصریح کرد: سفرهای علمی، تدوین کتاب و فصلنامه و مشارکت در پروژه های علمی، تفام نامه با مجامع علمی داخل و خارج از کشور و برگزاری کارگاه های تخصصی به صورت حضوری و مجازی و همچنین مشاوره های تخصصی از دیگر فعالیت های مستمر این مجموعه است.

استقلال کاری کامل در عین امکانات مالی محدود

مسئول دبیرخانه انجمن های علمی حوزه بیان کرد: ارتقای انجمن های علمی نکته این است که به شدت به دنبال آن هستیم؛ نکته اول آن است که انجمن ها با این امکانات حداقلی در این سالها فعالیت کرده اند و به دلیل مشکلات مختلف توانسته اند با وجود محدودیت های مختلف به روند رو به رشد خود ادامه دهند؛ همچنین این انجمن ها به شکل «ان جی او»های تخصصی فعالیت می کنند و حالت کاملا تخصصی دارند؛ همچنین این مراکز با رئیس و هیئت مدیره با حضور اعضای وابسته و پیوسته ای که انتخاب می کنند فعالیت می نمایند.

وی افزود: اینکه چه فعالیتی در دستور کار قرار می گیرد چیزی نیست که از سوی مرکز یا نهاد و یا فردی به این انجمن ها دیکته شود و در واقع این انجمن ها از هیچ جایی دستور نمی گیرند؛ در حقیقت مرجع بالاتری نمی توانند به شکل آمرانه با اینها رفتار کنند؛ زیرا انجمن ها نهادهایی علمی هستند و از نظر اقتصادی نیز غیر از امکانات حداقلی و یک هزینه بسیار مختصر جاری برای فعالیت ها هیچ کمک خاصی به این مجموعه ها انجام نمی شود و این انجمن ها به شکل قراردهایی که منعقد می کنند درآمدزایی می کنند و در عرصه های مختلف فعالیت خود را استمرار می بخشند.

تولید ۱۰۰ اثر

مسئول دبیرخانه انجمن های علمی حوزه گفت: با توجه به این مساله انجمن ها در طول 15 سال گذشته، واقعا با توجه به محدودیت های اعتباری خود به خوبی عمل کرده اند؛ انجمن ها به تدریج ایجاد شدند و الان در آرشیو  دبیرخانه مستندات برگزاری 1500 نشست علمی وجود دارد و 100 اثر در قالب فصلنامه و کتاب تولید شده است که در دسترس است.

وی اظهارکرد: با توجه به این مساله که گاهی نوسانی در فعالیت ها مشاهده شده، ولی همواره شاهد حرکت تصاعدی در این انجمن ها هستیم؛ در حقیقت می توان گفت با وجود تند و کند شدن فعالیت، ولی این فعالیت هیچگاه کم نشده است.

دبیرمجمع دانش آموختگان حوزه و دانشگاه عنوان کرد: انجمن های علمی با دانشگاه ها ارتباط دارند و در حقیقت با توجه به حضور اساتید مبرز دانشگاه و حوزه در این انجمن این ارتباط به شکل مستقیم و غیر مستقیم ایجاد شده است؛ با توجه به حضور اساتید و پرداخت حق عضویت در این انجمن ها  و شرایطی که در این عرصه ایجاد شده، شاهد حضور و فعالیت مستمر اساتید دانشگاه و حوزه هستیم.

حجت الاسلام والمسلمین هاجری اظهارکرد: شرایط امروزه به شکلی است که انجمن های علمی دارای جایگاه هستند و اگر اساتید فعالیت کنند، قطعا تاثیر این فعالیت در زمینه آموزشی کاملا هویدا خواهد بود و در عرصه پژوهش نیز رتبه علمی اساتید این مساله را مشخص خواهد کرد.

رتبه بندی سطح عضویت

وی گفت: یکی از کارهای دیگر رتبه بندی سطح عضویت است؛ در حال حاضر یک طلبه فارغ التحصیل سطح چهار به محض  ورود رتبه پیوسته پیدا می کند؛ در حقیقت در این انجمن به دنبال جذب استعدادهای جوان و فعال حوزه هستیم؛ در دوره جدید برای ارتقای سطح فعالیت های علمی برنامه و دستور جدیدی در دستور کار قرار گرفته است؛ مرجعیت انجمن ها در برنامه ریزی های مربوط به خودشان است؛ اگر مرجعیت را در جامعه مدعی شویم نسبت به مسایل خود اولا هستند؛ به همین جهت شورای انجمن تخصصی با حضور خود انجمن ها شکل خواهد گرفت.

نوآوری های دوره جدید

وی گفت: چهار شورای تخصصی با حضور روسای 19 انجمن شکل گرفته است و مباحثات خود را مطرح و جمع بندی و تصویب می کند و ما نیز آنها را در دبیرخانه پیگیری می کنیم؛ دبیرخانه انجمن ها به عنوان یک بازوی سازمانی علمی و اجرایی در خدمت منویان و مطالبات اساتید است. شورای دیگر، شورای مدیران اجرایی است که با توجه به اینکه همه انجمن ها دارای نیروهای اجرایی هستند، باید  شورایی وجود می داشت که فعالیت های اجرایی را همسان سازی و بهینه سازی کند.

وی گفت: شورای سوم، شورای بازرسان است که این شورا نیز باید تقویت شود زیرا این بازرسان باید در انجام فعالیت های خود قوی تر عمل کنند و موانع فعالیت های آنها باید از بین بروند.

مسئول دبیرخانه انجمن های علمی حوزه بیان کرد: آخرین شورای تخصصی  که زمینه ای برای مشارکت اسایتد است شورای روسای انجمن های موفق است، زیرا برخی از شوراها همیشه بین 5 رتبه اول هستند و مشخص است که این شوراها موفق هستند و باید آنها عوامل موفقیت خود را بررسی و سپس تعمیم ببخشند؛ این شورا در دوره مدیریت بنده ایجاد شده، البته شورای اول وجود داشته است، ولی مابقی در دوره مدیریت بنده ایجاد شده است.

گسترش انجمن ها به استان ها

وی گفت: یکی دیگر از فعالیت ها در دوره جدید گسترش انجمن ها به استان ها است؛ تلاش این دبیرخانه به دنبال نظام مند کردن فعالیت های انجمن ها است و به همین دلیل نباید این فعالیت ها تنها در یک شهر متمرکز شود؛ با توجه به شرایط و استعدادهای فعلی باید کار تاسیس انجمن های علمی در 17 استان انجام شود؛ انجمن های استانی با توجه به اعلام استانی و ظرفیت آنها است؛ در صورتی که زمینه فعالیت وجود دارد و اساتید و فضلا و حوزه استانی ظرفیت ایجاد این انجمن را اعلام کنند این ظرفیت ایجاد می شود.

این استاد حوزه و دانشگاه تصریح کرد: تا کنون سفرهایی به تهران،‌ شیراز قزوین،  آذربایجان شرقی،‌یزد و... انجام شده و در هر استانی که این ظرفیت وجود داشته باشد، شوراهای تخصصی و انجمن ها با حضور چهره های علمی و متخصصان رشته های تخصصی تشکیل خواهد شد و با حضور ریاست و مدیریت حوزه این شوراها تشکیل می شود؛ وقتی که شوراها شکل گرفت هر شورا پیگیر تشکیل انجمن خود خواهد بود؛ تا کنون نگاه نظام مندی در زمینه ظرفیت های علمی و تخصصی حوزه استان ها وجود نداشت که سعی داریم این نگاه نظام مند را با توسعه انجمن ها به استان ها شکل دهیم.

حجت الاسلام والمسلمین هاجری بیان کرد: این انجمن ها و شورا سه وظیفه دارند؛ اولین کار آنها مشاوره برای مسئولان حوزه است؛ در طرح هایی که می خواهند در حوزه انجام شود، این مشاوره انجام می شود؛ در حقیقت مشارکت علمی و بررسی و ارایه خدمات مشاوره تخصصی به مسئولان در خصوص طرح ها و مشاوره های دیگر از جمله فعالیت این انجمن ها و شوراها است.

وی گفت: اهم برنامه های علمی در استان ها در این شوراها مورد بررسی واقع می شود؛ مثلا طرح هایی در این زمینه در استان ها انجام می شود که آنها را می توان در سطوح فرهنگی و اجتماعی و مدیریت و... تقسیم کرد که این فعالیت در مدیریت استان ها انجام می شود؛ انجمن ها می توانند طرح هایی که پیشنهاد شده است بررسی کنند و یا طرح هایی در این زمینه مطرح کنند.

دبیرمجمع دانش آموختگان حوزه و دانشگاه اظهارکرد: در حقیقت به دنبال ترویج و گسترش مباحث تخصصی به حوزه ها و مراکز علمی ودانشگاهی هستیم؛ توسعه مباحث کلامی و فقهی و قرآنی و سیاسی و.. را در یک منطقه جغرافیای مدیریت و راهبردی و ترویج و گسترش آنها از جمله فعالیت هایی است که به دنبال آن هستیم.

مسئول دبیرخانه انجمن‎های علمی حوزه بیان کرد: در این رابطه 43 طرح وجود دارد و بخشی از آنها ذکر شد، کارهای انجام شده و پیش روی بسیاری وجودد دارد که توسعه این طرح ها می تواند تحول بزرگی در این حوزه ها ایجاد می شود؛ طلاب و فضلای جوان با شناخت بیشتر نسبت به این طرح ها می توانند با شناخت بیشتری وارد انجمن های علمی شوند.

اطلاع رسانی انجمن‎ها توسعه می‎یابد

وی گفت: یکی از عواملی که باعث شده در برخی از موارد فعالیت های انجمن ها با کندی مواجه شود به این دلیل است که اطلاع رسانی جامع و روزآمدی در باب فعالیت ها انجام نشده است؛ سایت هایی که برای انجمن ها تشکیل شده است در قالب دبیرخانه فعالیت می کند و جز در قالب اخبار نشست ها و ... فعالیت های اطلاع رسانی گسترده ای نداشته است.

حجت الاسلام والمسلمین هاجری بیان کرد: یکی از کارهایی که در دستور کار و اولویت است آن است که تلاش کنیم که ظرفیت های انجمن ها و زمینه های همکاری آنها را معرفی کنیم؛ در دوره جدید سایت جدید به پرتال مبدل می شود یک پرتال جامع که شامل آثار اعضا و انجمن ها است و کتابخانه تخصصی، فروشگاه مجازی و آموزش های مجازی است در آن جانمایی می شود؛ در جلسه ای که اخیرا برگزار شد به این نکته تاکید شد که تلوزیون اینترنتی و ویدئو کنفرانسی ایجاد شود تا نشست های تخصصی و فعالیت هیا انجمن ها به راحتی در فضای وب قرار گیرد تا هم رسانه ها و هم فعالان علمی در ایران و سراسر جهان از این ظرفیت استفاده کنند.

همکاری با خبرگزاری حوزه

وی گفت: یکی از فعالیت‏های دیگر که در این عرصه انجام می شود، تهیه، تنظیم و انتشار یک خبرنامه است که این خبرنامه برای برخی از سطوح و فضلای حوزه منتشر خواهد شد و در این زمینه با خبرگزاری حوزه نیز همکاری نزدیکی خواهیم داشت.

مسئول دبیرخانه انجمن های علمی حوزه بیان کرد: در زمینه نشریه مکتوب نیز تفاهم مشترک با خبرگزاری حوزه  داشتیم که نشست های حوزه بلافاصله پوشش داده شود و انجمن ها معرفی شوند و همچنین مصاحبه هایی با روسای انجمن های علمیه حوزه انجام شود و ظرفیت افق حوزه نیز در این زمینه مددرسان باشد.

استاد حوزه و دانشگاه بیان کرد: در این عرصه تلاش شده است که با کمک افراد متخصص نسبت به توسعه اطلاع رسانی در این دبیرخانه اقدام شود؛ امید داریم که در سال جدید دبیرخانه انجمن های علمی حوزه دارای نشریه تخصصی باشند که دو شماره از آن در قالب شش ماه یک بار منتشر شود که اخبار جامعه فعالیت های انجمن ها منتشر شود.

وی گفت: کار بعدی که در این زمینه انجام می شود، تهیه و انتشار یک مجلد 4 جلدی است که جلد اول آن درخصوص معرفی انجمن ها است و اعضای هیئت علمی و رشته های  و آثار آنها است؛ جلد دوم در خصوص آثار و منشورات انجمن های علمی است و جلد سوم معرفی آثار موضوعی می باشد که لزوما انجمن محور نیست؛ جلد چهارم در خصوص زمینه های همکاری است که حوزویان و نهادهای علمی و اجرایی و کشور مرتبط شوند که سعی داریم  این مجلدات را در شش ماهه اول منتشر کنیم.

برگزاری اولین جشنواره وحدت حوزه و دانشگاه

حجت الاسلام والمسلمین هاجری اظهارکرد: یکی از کارهای دیگر این که در 27 آذر روز وحدت حوزه و دانشگاه، اولین جشنواره انجمن های علمی برگزار شود و در آن آخرین آثار انجمن ها در طول 10 سال گذشته به نمایش گذاشته می شود و از انجمن های برتر تقدیر می شود و شعب استانی نیز در قالب کمیسیون تخصصی مشارکت می کنند.

وی گفت: در همین زمینه با صداوسیما تفاهم کردیم که نشست های علمی انجمن های علمی حوزه پوشش خبری داشته باشد و زمینه حضور اساتید انجمن های تخصصی حوزه در صداوسیما و رادیو معارف و... فراهم شود.

استاد حوزه بیان کرد: از دیگر فعالیت هایی که انجام خواهد شد در قالب همکاری با مرکز فناوری حوزه شکل خواهد گرفت جمع آوری و دسته بندی اطلاعات طلاب و فضلای سطح سه به بالا و کارشناسی ارشد است که امیدداریم که با این دسته بندی تخصصی از آنها برای حضور در انجمن های علمی دعوت به عمل بیاوریم.

فعالیت های سال جدید

وی گفت: در سال جدید سال که چهلمین  سال  انقلاب اسلامی است باید برنامه های گسترده ای اجرا شود؛ علی القاعده باید در این سال مسئولان نظام بیایند و بیان کنند که در این سالهایی که امکانات و ظرفیتها را در اختیار داشته اند چه دستاوردهایی داشته اند و اگر کمی و کاستی وجود دارد با نگاهی روبه جلو به دنبال رفع آنها باشیم.

وی تصریح کرد: بخشی از این گزارشات باید در عرصه علمی و تولید علمی مطرح باشد، قطعا بخشی از آن در حوزه علم دینی است؛ در عرصه حوزه علمیه و تولید علم در عرصه علوم دینی نیز باید این گزارش بیان شود؛ در این سال باید سعی کنیم که دستاوردهای حوزه در مباحث تلاقی علم و دین یعنی هم علم و دین به جامعه معرفی کنیم.

ضعف گفتمان سازی پژوهش ها

مسئول دبیرخانه انجمن های علمی حوزه بیان کرد:حوزه باید در این سال دستاوردهای علمی خود را در حوزه های مختلف ارایه دهد و بگویند که در این چهل سال چه کرده است؛ نکته دوم این است که باید تولید دانش را به یک گفتمان غالب در مراکز علمی تبدیل کنیم؛ زیرا قطعا به اندازه ای که به تولید دانش می پردازیم به ترویج آن و گفتمان سازی توجه نداریم.

وی گفت: مثلا در عرصه پژوهشی بیان می شود، کسی که عضو هیئت علمی است باید آثار علمی را هرساله تولید کند که این کار انجام می شود؛‌ ولی هنوز متاسفانه این عنصر مکمل شکل نگرفته است که در کنار این تولید علم مسئولی برای ترویج و تبیین و پاسخ به سوالات این پژوهش و نوآوری وجودداشته باشد؛ یعنی در واقع در عرصه گفتمان سازی قوی عمل نکرده ایم.

شناسایی 5هزار اثر برگزیده کشوری

مسئول دبیرخانه انجمن های علمی حوزه اظهارکرد: در این سالها حوزه در اکثر حوزه های تخصصی علوم فعالیت داشته است،؛ 5هزار اثر برگزیده کشوری را شناسایی کردیم که در این وادی مشخص است که تلاش کردیم که به کرات آثار علمی تولید کنیم؛ آب های زیادی پشت سد است که باید این آب ها به جریان سیال خود بازگردند و مشکلات را در عرصه های مختلف حل کنند.

حجت الاسلام والمسلمین هاجری بیان کرد: یکی از اهداف این برنامه این است که نسبت معرفی آثار و تبیین و تبدیل به یک گفتمان در مراکز علمی فعالانه عمل کنیم؛ تلاش می کنیم که آثار را در معرض نقد و گفتمان سازی قرار دهیم؛ این کار باید در حوزه و دانشگاه انجام شود.

وی گفت: یکی از اهداف دیگر در سال جدید آن است که ارتباط و هم افزایی مراکز علمی را در قالب یک برنامه محقق کنیم یعنی تا به حال ارتباط در قالب تفاهم انجام شده است ولی در یک برنامه علمی که همه یک سهم داشته باشند چینن چیزی نبوده است و باید نسبت به آن اقدام کنیم.

فیضیه مرکز مباحث علوم علوم انسانی اسلامی خواهد شد

دبیرمجمع دانش آموختگان حوزه و دانشگاه اظهارکرد: به دنبال آن هستیم که حوزه قم و فیضیه را به مرکز مباحثات عالی علوم انسانی اسلامی مبدل کنیم؛ برای رسیدن به این اهداف قطعا انجمن های علمی که یک سرمایه اجتماعی مولد هستند نقش آفرین خواهند بود.

وی افزود: با همین سرمایه اجتماعی با مراکز و نهاهای همسو وارد گفتگو شدیم و قرار است که کارهای زیادی در این زمینه انجام شود؛ در فاز اول با 5 موسسه وارد ارتباط و تعامل شدیم که شامل پژوهشگاه حوزه ودانشگاه، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و دانشگاه قرآن و حدیث و دانشگاه امام صادق(ع) و کتاب سال حوزه است؛ مجمع عالی مباحثات علوم در همین زمینه را پایه ریزی شد، کسانی که عضو این باشگاه می شوند چند مسئولیت دارند و در حال حاضر به شکل عملیاتی کارها مدیریت و اجرا می شو.

حجت الاسلام و المسلمین هاجری تصریح کرد: این مجموعه قرار است که در مقام نخست آثار فاخر تولید شده خود را در حوزه علوم انسانی را به تفکیک رشته به ما بدهند که تا کنون در دو دسته این کار شکل گرفته است؛ این آثار در قالب فرمی که به این مراکز داده شد تحویل شده است که در آن مشخصات اثر ونام مولف اثر و رتبه آنها بیان شده است.

مسئول دبیرخانه انجمن های علمی حوزه بیان کرد: این آثار در موضوع تلاقی علم و دین هستند و در واقع یک بانک اطلاعات در حوزه گزاره های دینی علوم و...است که این معرفی در دو سطح انجام می شود؛ اول سطح آثار برگزیده است که این آثار در این لیست جانمایی شده است و بخش دوم نیز آثاری است که دانشگاه ها آنها رابه عنوان بهترین آثار خود معرفی می کنند.

وی گفت: دبیرخانه انجمن ها در اینجا به دنبال ایجاد یک جزوه و مجموعه هایی از سلسله مباحث علوم انسانی است که 2هزار اثر را در این عرصه دسته بندی کردیم؛ این مجمع عالی برنامه های گسترده ای را دنبال خواهد کرد که یکی از طبقه بندی و دبیرخانه ای شدن این آثار است.

دبیرمجمع دانش آموختگان حوزه و دانشگاه اظهارکرد: در مرحله بعد این آثار را اول به اعضا می دهیم تا نسبت به برنامه های بعدی از جمله برگزاری نشست های تخصصی اقدام کنیم.

مسئول دبیرخانه انجمن های علمی حوزه بیان کرد: شبیه این فعالیت را برای موسسات و نهادهای غیر عضو نیز انجام داده ایم که شامل مراکز تخصصی حوزه، مدارس علمیه حوزه در سراسر کشور و....است که به فراخور نیاز استان خود این موضوعات را در استان ها و مراکز خود طرح می کنند.

وی گفت: سطح اول خود اعضای مجمع هستند و در سطح دیگر همین برنامه را برای شورای عالی انقلاب فرهنگی و تمام دانشگاه های کشور انجام می دهیم؛ این فهرست را به شورای عالی انقلاب فرهنگی نهاد رهبری و شورای تحول در علوم اسلامی نیز ارایه کرده ایم.

ارایه دستاوردهای انقلاب اسلامی و حوزه پس از انقلاب

استاد حوزه و دانشگاه  اظهارکرد: در سطح دیگر این کار در نمایندگی های جمهوری اسلامی در خارج از کشور عرضه می شود؛ این فهرست ها از این طرح در خارج از کشور عرضه می شود و موضوعات اتنخاب و و ارایه می شود؛در حقیقت با این کار به دنبال ارایه دستاوردهای انقلاب اسلامی و حوزه پس از انقلاب در راستای تولید نظریات جامع در عرصه های مختلف سیاسی و اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی و... هستیم؛ در اینجا صحبت از چیستی علمی دینی و... نیست؛ بلکه نظریات تولید شده در این عرصه ارایه می شود.

حجت الاسلام والمسلمین هاجری بیان کرد: در این راستا فعالیت های بسیاری را مد نظر داریم و به شکلی برنامه ریزی می کنیم که در سال جدید یک موج بسیار خوبی را ایجاد کنیم و دستاوردهای حوزه در این سالها در عرصه علوم انسانی و اسلامی عرضه شود.

وی گفت: نتیجه دیگر آن این است که در گذشته حوزه ما قله های خود را به دانشگاه می فرستاد و این قله ها سوالات را می گرفتند و پاسخ های تخصصی می دادند و این کار بهترین گفتمان بود؛ در این زمینه می توان به مفاخری چون اساتید شهید مطهری و.. اشاره کرد؛ بزرگانی چون شهید مطهری به دلیل جامعیت علمی در دانشگاه نیز مقبولیت خاصی داشتند و در همین راستا بسیاری از همین دانشجویان و اساتید دانشگاه پشت انقلاب ایستادند.

دبیرمجمع دانش آموختگان حوزه و دانشگاه اظهارکرد: درست است که در این سالها بیشترین حضور روحانیت را در مباحث صرفا مذهبی از جمله منبر و خطابه و... شاهد بوده ایم، ولی حضور موفق روحانیت در دانشگاه باعث شده است که طرح مسایل جدیدی نیز شکل بگیرد و مباحث تخصصی با مشارکت حوزه و دانشگاه شکل بگیرد و این روند باید با مطالعه دقیق و منجر به اهداف متعالی ایجاد شود.

مسئول دبیرخانه انجمن های علمی حوزه بیان کرد: وحدت حوزه و دانشگاه باید به شکل دقیق تر و تخصصی دنبال شود؛ در گذشته در بهترین حالت فعالیتی شکل می گرفت آن بود که مثلا فردی که دکترای روانشناسی بود در همه موضوعات تخصصی وارد حوزه و یا وارد دانشگاه می شد و به ارایه بحث می پرداخت.

وی گفت: این کار بدون در نظر گرفتن این موضوع بود که آن پژوهشگر حوزوی که تحصیلات حوزوی دارد آیا در آن شاخه تخصصی که موضوع نشست یا مصاحبه بود، می توانست بهترین نظرات را از دیدگاه دین و آن رشته علمی بیان کند یا خیر؛ به همین جهت باید روندی در پیش بگیریم که افراد متخصص در رشته ها و موضوعات تخصصی، انتخاب شوند و در دانشگاه و یا حوزه حضور پیدا کنند و این فهرست علمی این کار را خواهد کرد.

رابطه حوزه و دانشگاه را از حالت شکنندگی خارج می کنیم

حجت الاسلام والمسلمین هاجری باین کرد: به نظرما کسی می تواند در مباحث تخصصی حرف بزند که در آن زمینه تحقیقات عمیق دارد و کاملا متخصص است؛ با این شورای علمی می خواهیم به دنیا ثابت کنیم که حوزه ما در این سالها در چه عرصه های علمی توانسته است به تولید علم دست بزند؛ همچنین در این طرح می خواهیم رابطه شکننده حوزه و دانشگاه را از این حال خارج کرده و به یک شکل فعال و هدفمند مبدل کنیم که سرمایه های علمی کشور در یک فضای تعاملی شکوفا تر شوند.

وی گفت: نکته دیگری که در این بین وجود دارد آن است که تصور می شد که دانشگاهیان صرفا به دنبال دنیای مردم و طلاب نیز به فکر آخرت مردم هستند و این دو طیف در مقابل هم انگاشته می شد؛ به عنوان مثال وقتی آبشخور ذهنی کسی از جایگاه علم غربی گرفته می شد طبیعتا نگاه بدبیانه ای به فعالان عرصه دین داشت.

دبیرمجمع دانش آموختگان حوزه و دانشگاه  افزود: این مباحث در عرصه های مختلفی خود را نشان داد و در قضیه مشروطه مشروعه و جنگ و عرصه سنت و تجدد و انقلاب و تقابل حوزه و دانشگاه رخ نمایی کرد؛ پس از انقلاب این جریان به اشکال خاصی درآمد، ولی در این طرح به دنبال آن هستیم  کسانی که در حوزه و دانشگاه تحصیل کرده اند را در حقیقت فرزند یک مجموعه هستند را به عنوان عامل وحدت بخش در نظر بگیریم و به شکل عملی این وحدت را ایجاد کنیم؛ در حقیقت همانگونه که فرزند، عامل قوام بخش زندگی است، باید در این عرصه حوزه و دانشگاه را در یک زیست تعاملی جدید قراردهیم.

وی گفت: دانش آموختگان حوزوی که در دامان حوزه تربیت شده و دغدغه دین دارند و در دانشگاه نیز حضور داشته اند و تلاش علمی دو جانبه ای داشته اند، می توانند موضوعات دینی را با زبان علم به دنیا معرفی کنند؛ این وحدت عملی به اشکال مختلفی شکل می گیرد که امیدواریم به زودی نتیجه بخش باشد.

مسئول دبیرخانه انجمن های علمی حوزه بیان کرد: دومین کار این مجمع آن است که فعالان علمی را به مراکز مختلف معرفی می کنند؛ فعالیت سوم این است که این اعضای این مجمع آثار برگزیده خودرا ارزیابی و ارایه کنند.

وی گفت:  فعالیت سوم آن است که اثری که دو سوم آرا رابیاورد و دارای ایده جدیدی باشد در قالب نشست های تخصصی ارایه شود؛ آثاری  در نشست های علمی عرصه می شوند که مراکز متعدد پژوهشی و متعبر حوزوی و دانشگاهی آن را امضا کرده اند که دارای یک حرف جدید است و امیدواریم که فیضیه را برای این کار فعال کنیم.

حجت الاسلام والمسلمین هاجری اظهارکرد: اثر عضوی که که به عنوان برتر دست یافته است باید در فیضیه در قالب نشست علمی طرح شود و مابقی اساتید این مراکز نیز باید در این جلسات حضور یابند و نقد و بررسی آثار بپردازند ودر ادامه فرصت بازنویسی ارایه یم شود و تلاش داریم که این آثار برتر به زبان های عربی و انگلیسی نیز ترجمه و ارایه شود؛ حتی زمینه ارایه نشست ها و کارگاه های مجازی نیز برای علاقه مندان داخلی و خارجی نیز داده می شود.

وی گفت: همه این موارد در قالب مجمع عالی علوم دیده شده  و طبقه اساسنامه ای که در حال تدوین است و با مطالعه و نقد و بررسی مجامع بزرگ علمی جهان که سرمایه تجربی چند صد ساله بشری را به دنبال دارند، همراه بوده است در ابتدای سال جدید اولین جلسه در این حوزه را برگزار کنیم.