خبرگزاری «حوزه» - کرمان/ مسلما وظیفه اصلی حوزه این نیست که سینماگر تحویل جامعه بدهد، بلکه باید در حوزه مبانی هنر ورود کرده و علاوه بر تبیین هنر اسلامی، پاسخگوی سؤالات فقهی جدید این عرصه نیز باشد و در مرحله بعد هم فضایی گسترده تری را ایجاد کند تا طلاب علاقه مند و دارای استعداد هنری بتوانند استعدادهای خود را شکوفا کنند و در جهت تبلیغ دین از آن استفاده کرده و در حوزه های هنری مختلف منشاء اثر باشند.

البته در این سال ها جشنواره هایی مانند جشنواره «هنر آسمانی» در حوزه برگزار شده که جای تقدیر دارد، اما باید این گونه فعالیت ها توسعه یابد و با توجه به نیازهای امروز جامعه، تربیت «طلبه هنرمند» در مدارس علمیه آغاز شود.

مدرسه علمیه محمودیه شهر کرمان در راستای تربیت طلاب هنرمند، در سال تحصیلی 9۷-9۶ اقدام به برگزاری دوره آموزش مستند سازی کرده است که از قضا با استقبال چشمگیر طلاب هم روبرو شد، در این رابطه خبرنگار خبرگزاری حوزه در کرمان، با حجت الاسلام هادی محمد آبادی، معاون پژوهش این مدرسه، به گفتگو نشسته است که حاصل آن را در ادامه می‎خوانید:

 با توجه به تاکید بر اهمیت تسلط طلاب بر هنر، حوزه در زمینه آموزش‎های هنری چه کارکردی داشته است؟

در این رابطه می‎توان در دو حوزه بحث کرد. یکی هنر اسلامی و دیگری هنر انقلابی که متاسفانه حوزه در هردو، آن طور که باید وظیفه خود را انجام نداده، حداقل در حوزه مبانی نظری که قدر متیقن وظیفه حوزه نسبت به هنر می‎باشد، کم کاری صورت گفته است.

شما ببینید در سال 94 برگزاری اولین همایش هنر دینی به چه میزان موجب خرسندی مقام معظم رهبری می‎شود و ایشان این موضوع را به فال نیک می‎گیرند و می‎فرمایند: مژده بزرگی داده شد که حوزه علمیه وارد مقوله مربوط به هنر از منظر فقهی شده است.

 به نظر شما چرا بعد از گذشت چهل سال از انقلاب، حوزه‎های علمیه هنوز نتوانسته به وظیفه خود در مورد هنر عمل کند؟

برای رسیدن به تحلیل درست در این مقوله باید نگاهی اجتماعی تاریخی به این موضوع داشته باشیم. اگر تاریخ را نگاه کنیم اکثر مقولات هنری، خصوصا هنرهای جدیدی مانند سینما در پیش از انقلاب و از زمان قاجار به دست روشنفکران و غربگرایان بوده است که عموما از حمایت‎های دربار برخوردار بوده‎اند و موضوعات ضد دینی و مسایلی چون فحشا در این آثار جزو جدا نشدنی بود. این موضوع موجب فاصله گیری اقشار مذهبی از فعالیت‎های هنری شده و رشد افراد مذهبی در فضای هنری امری ناممکن گشته بود. اما بعد از انقلاب با حضور جدی افراد مذهبی در مسایل کشوری رفته رفته تلاش شد تا افراد مذهبی وارد عرصه هنر شوند که حرکت‎های خوبی نیز صورت گرفت، اما متاسفانه تا برطرف شدن این ذهنیت از فضاها و اقشار سنتی‎تر زمان زیادی را از دست دادیم. اما خوشبختانه حرکت‎های خوبی در حوزه در این رابطه صورت گرفته است و ما هم در تلاش هستیم دنبال رو این حرکت باشیم.

  یکی از مسائلی که معمولا طلاب و مسئولین مدارس مانع فعالیت هنری در حوزه می‎دانند، نبود وقت کافی به علت پرحجم بودن برنامه‎های آموزشی است. نظر شما در این رابطه چیست؟

به نظر بنده در این که دروس زائد و محتاج به اصلاح در نظام آموزشی حوزه وجود دارد شکی نیست. نظام آموزش حوزه نیاز به اصلاح دارد و باید برنامه‎ریزی شود تا طلاب وقتشان را بر سر زوائد تلف نکنند. برخی مسائل علمی در حوزه تدریس می‎شود که اکثر طلاب تا آخر عمر علمیشان از آن‎ها سودی نمی‎برند، اصلی حوزه باید در این رابطه فکری اساسی کنند، اما با همه این مسائل اگر طلاب و مسئولین مدارس برنامه ریزی دقیقی داشته باشند، به راحتی می‎توانند برای طلاب فعالیت‎های غیر درسی همچون آموزش‎های هنری پیش بینی کنند.

از نظر شما نهایت هدف گذاری در تربیت طلاب هنرمند چه باید باشد. آیا حوزه نیاز به پرورش هنرمند متخصص دارد و یا تنها آموزش اصول اولیه هنری به طلاب کفایت می‎کند؟

در هر دو زمینه حوزه باید فعالیت کند. ما هم نیاز به هنرمند متخصص داریم و هم نیاز به طلابی که با اصول اولیه هنری آشنا باشند. مسلما وظیفه اصلی حوزه این نیست که سینما گر تحویل جامعه بدهد، بلکه طبق آنچه در ابتدا گفتم، وظیفه اصلی حوزه در مبانی هنر است؛ ولی در مرحله دوم حوزه باید فضایی را ایجاد کند تا طلاب علاقه مند و دارای استعداد هنری بتوانند این استعدادهای خود را شکوفا کنند و در جهت تبلیغ دین از آن استفاده نمایند.

در رابطه با برگزاری دوره آموزش مستند در مدرسه محمودیه کرمان توضیح دهید.

حدود سه ماه پیش بود که برگزاری دوره آموزش مستند برای طلاب مدرسه مطرح شد. این ایده از طرف دکتر ماسوری استاد این دوره آموزشی مطرح گردید. وی به صورت تخصصی و حرفه‎ای به مستند سازی می‎پردازند. دکتر ماسوری اعلام کرد حاضر است به صورت جهادی و بدون چشم داشت مادی دوره آموزش مستند را در مدرسه محمودیه کرمان برگزار کند که این موضوع مورد استقبال مسئولین مدرسه قرار گرفت و از طرف معاونت پژوهش مدرسه تصمیم به برگزاری این دوره گرفته شد و مورد استقبال طلاب نیز قرار گرفت.

 این استقبال نشان از درک نیاز جامعه در میان طلاب دارد. طلاب به این درک رسیده‎اند که امروزه باید به سلاح هنر مسلط باشند، چون محتوایی که در قالب هنر ریخته شود هم موثرتر و هم ماندگارتر است. ظرف زیبا نیاز به مظروف زیبا دارد. حال هرچه محتوا عالی باشد، اما نتوانیم آن را در ظرف زیبایی بریزیم، جذابیتش را برای مخاطب از دست می‎دهد و بلکه گاهی اثری معکوس دارد.

چرا آموزش مستند را انتخاب کردید؟

بنده به عنوان معاون پژوهش از آموزش مستند شروع کردم چون احساس کردم که پژوهش صرفا به پژوهش مکتوب محدود نیست و مستند سازی خود به نوعی پژوهشی هنری است. فیلم مستند نسبت به غیر آن این مزیت را دارد که حی و زنده است و سند آن همراهش است. از طرفی می‎بینیم که بحث مستند سازی در مصادره برخی افراد و گروه‎ها با گرایشات خاص است که با توجه به میزان تاثیر این گونه هنری بر مخاطبین خلا وجود طلاب در این حوزه را بسیار خطرناک می‎دانیم. که برای رفع این موضوع دوره مستند سازی را بعد از اعلام و ثبت نام آغاز کردیم.

در رابطه با روند کلاس‎ها و چگونگی برگزاری دوره آموزش مستند بفرمایید؟

با شروع کلاس‎ها در چند جلسه استاد به بیان مباحث تئوری پرداخته و در هر جلسه به بررسی کارهای عملی خواسته شده از طلاب پرداخته شده، بعد از اتمام مباحث تئوری آموزش عملی جدی‎تر شده و به نقد و بررسی مستندهای روز دنیا پرداخته شده است. ان شاءالله در اردیبهشت ماه این دوره آموزشی به پایان خواهد رسید و هر هنرجو بایستی برای پایان دوره یک مستند کوتاه به عنوان کار پایانی تحویل دهد.

 آیا برنامه ای دارید تا طلاب بعد از دوره آموزشی، بتوانند به فعالیت هنری خود ادامه دهند؟

متاسفانه در استان کرمان تا به حال فضای فعالیت هنری برای طلاب دیده نشده و امکانات مدرسه محمودیه نیز در حدی نیست که بتواند از پس هزینه‎های تولید برآید، اما ما از ابتدای دوره آموزشی این مشکل را با استاد دوره مورد بررسی قرار دادیم که برای رفع آن آموزش ساخت مستند حرفه‎ای با کمترین امکانات را در دستور کار قرار دادیم و حاصل این موضوع ساخت مستندهای متنوعی با موضوعاتی چون حجاب، حمایت از کالای ایرانی و امر به معروف هستیم که با موبایل ساخته شده‎اند. از دیگر راه‎حل‎های اندیشیده شده، ایجاد فضای ارتباطی میان استاد و هنرجو بعد از دوره آموزشی است تا با تقویت این ارتباط، طلاب بتوانند در امر تولید موفق تر عمل کنند.

 به نظر شما فضا برای مدارس استان کرمان در برگزاری چنین دوره‎ها آموزشی به چه میزان است؟

همانطور که پیش از این اشاره کردم، متاسفانه در طی این سال‎ها در رابطه با آموزش‎های هنری برای طلاب در استان کرمان برنامه‎ای نبوده، اما مدارس دیگر می‎توانند با استفاده از تجربه مدرسه ما و با برنامه ریزی دقیق نسبت به برگزاری چنین دوره هایی اقدام کنند.

گفتگو: محمد هادی سلطانمرادی