به گزارش خبرگزاری «حوزه»، "حجاب و عفاف" یکی از دستورات دین مبین اسلام بوده که در شماره های گوناگون، مطالب مختلف از این فریضه الهی را تقدیم حضور مخاطبان گرامی خواهیم کرد.

* چگونه در دنیای امروز باحجاب باشیم؟

* سؤال

چگونه می‎توان در جوّ زندگی امروز حجب و حیا و عفت خود را حفظ کرد در حالی که هر چه حجاب بیشتر داشته باشیم در معرض هوس ‌های گرگ صفتان هستیم و مدام انگ «امل بودن» به ما می‌زنند؟

* پاسخ

این سؤال از چند جهت قابل بررسی و تأمل است در این نوشتار سعی شده در قالب 4-3 سؤال به پرسش پاسخ داده شود.

الف: حفظ حیا در جامعة کنونی

در حفظ عفت و حیا دو بعد را باید دقت داشت، یک بعد مربوط به خواهران می‎شود و بعد دیگر در رابطه با مردان است.

1. وظائف خواهران

الف: خواهران باید طبق موازین شرعی، حجاب خود را رعایت کنند تا به تعبیر قرآن شریف از تعرّض افراد هوسران در امان باشند و آزار نبینند.[1]

ب: از شوخی کردن در جامعه و خیابان پرهیز کنند و متانت خود را حفظ کنند (گاهی گناه جوانان به بدحجابی خانم‎ها باز می‎گردد)

ج: حتی‎المقدور رابطة خود را با نامحرمان محدود نمایند مگر آن‌جایی که مجبوراند که آن هم باید خیلی مختصر و به حد ضرورت باشد (تا آن‌جایی که ممکن است، رفت و آمد‎های خود را از مراکز مختلط و شلوغ جدا کنند).

در روایت داریم؛ حیاء ده جزء دارد، نه قسم آن مخصوص زنان است و یک قسم آن به مردان اختصاص دارد.[2] این روایت اشاره به این مطلب دارد که متانت، ابهت و اقتدار زن در جامعه باعث می‎شود که نگاه‎های آلوده به سویشان کمتر شود و کمتر مردی، مریض‌القلب، نظر بد به آنها کند.

2- وظایف مردان

مردان نیز وظیفه دارند در قبال مسائل «محرم – نامحرم» حساس باشند، نگاه‎های خود را و با حفظ حیا و عفاف ایمان خود را حفظ کنند، همان‎گونه که دوست ندارد کسی به ناموس آنها نگاه هوس‎آلود داشته باشد، آنها هم از این‎گونه نگا‎ه‌ها که در روایات تیر شیطان نامیده شده است، جلوگیری کنند.

ب: آیا هر چه حجاب بیشتر باشد در معرض دید نامحرمان هستیم؟

1. آمار

اگر به مراکز بهزیستی، کانون‎های اصلاح و... سری بزنید و یا آمار آنها را مطالعه کنید،‌ در می‎یابید که دختران فراری و یا فریب خورده (اکثر قریب به اتفاقشان) از حجاب خوبی برخوردار نبوده و همین باز نگه‌داشتن دردیزی عفاف، باعث بی‎حیائی گربه‌صفتان، افراد لاابالی و بی‎غیرت، شده است و در واقع جوانان بی‎قید اولین محک‌شان در نیرنگ و شکار این است که نگاه می‎کنند، می‎بینند آیا قلعه‎های حجاب و دژهای متانت و عفاف سست است یا نه، اگر قلعة‌ حجاب محکم باشد اصلاً به خود اجازه نزدیک شدن نمی‎دهند چون می‎دانندکه به احتمال شدید دست رد بر سینه این نامحرمان خورده می‎شود و رسوا می‎شوند.

2. روان‎شناسی‌ رنگ‎ها: چادر حجاب ملی و برترین پوشش زن مسلمان است. از نظر روان‎شناختی، وقتی انسان به رنگ‎های روشن چشم می‎اندازد، رغبت مشاهده و تمرکزش برای دیدن چندین برابر می‎شود و برعکس رنگ تیره (چادر) باعث می‎شود که دیگران چندان رغبتی به نگاه کردن پیدا نکنند. ماکس لوشر (متخصص در روان‎شناسی رنگ‎ها) معتقد است که سفید به صفحه خالی می‎ماند که داستان باید روی آن نوشت ولی سیاه نقطه پایانی است که در فراسوی آن هیچ چیز وجود ندارد، بنابراین زنی که در برابر نامحرم لباس سفید و رنگارنگی می‎پوشد و یا حجاب کم‎رنگ دارد از ایمنی کمتری برخوردار است ولی زنی که حجاب را رعایت می‎کند و چادر سیاه می‎پوشد، حداکثر ایمنی را برای خود ایجاد کرده است و نشان‎دهندة این است که این‎جا نقطه پایانی نگاه‌های نامحرمان است. روان‎شناسی رنگ‎ها می‎گوید سیاه به معنای «نه» بوده است[3] پس کسی که در مقابل نامحرم سیاه را انتخاب کرده است در واقع می‎خواهد به او نه بگوید ولی آن کس که لباس‎های رنگارنگ و سفید می‎پوشد راه نگاه‌ها را به سوی خود باز می‎گذارد و در واقع خواسته یا ناخواسته خود را در معرض نگاه‌های هرزه و آلوده قرار می‎دهد و وسیله آلودگی و انحراف خود و جامعه را فراهم می‎کنند.

3. الگوهای دینی ما: حضرت زهرا و زینب(س) در حفظ خود از دید نامحرم نهایت سعی را می‎کردند. داستان شخصی نابینا و پوشش زهرا(س) (که حتی نسبت به نابینا نیز حجابشان را رعایت می‎کردند) برای ما بسیار معروف است همچنین حضرت زینب(س) زمانی که می‎خواستند به زیارت قبر پیامبر ـ صلی الله عَلیهِ وَ اله و سَلَم ـ بروند در شب می‎رفتند و حضرت علی از جلوی ایشان حرکت می‎کردند و امام حسن و امام حسین ـ علیهما ‎السلام ـ از اطراف و عقب ایشان حرکت می‎کردند؛ وقتی می‎رسیدند، علی ـ علیه‎السلام ـ چراغ‌ها را خاموش می‎کردند تا از نگاه‎های آلوده در امان باشد.[4] الگوهای دینی ما نهایت سعی خود را حفظ‌حجاب و حریم‎ها اعمال می‎داشتند.

4. دیدگاه تجربی: از نظر تجربی مورد تأیید نیست که کسی بگوید اگر پوشش و حدّ و حدود نباشد مردها کمتر حریص می‎شوند (در نگاه کردن). واقعیت‎های خارجی در غرب و جاهای دیگر نشان می‎دهد که این مسأله التهاب را بیشتر می‎کند و انحرافات جنسی در این رابطه بیشتر پدید می‎آید.

5. قلعه مستحکم حجاب: در قرآن شریف می‎خوانیم که ای پیامبر به همسران و دخترانت و زنان مؤمنان بگو که خویشتن را به چادر فرو پوشند. این برای آن که آنها (به عفّت و حرّیّت) شناخته شوند تا از تعرّض (هوسرانان) آزار نکشند، بسیار بهتر است و خدا آمرزنده مهربان است[5] در این آیه نکات قابل توجهی وجود دارد.

1. خداوند، خودشان از روی عنایت ویژه‎ ای که به زنان مؤمن داشته ‎اند، آنان را خطاب قرار داده‎ اند (مهر خدا به آنها) یعنی یکی از فرق‎های عمدة زن مؤمن با غیر مؤمن همین حفظ حجاب است.

2. حفظ حجاب برای حفظ حریم و در امان بودن خود زن است، زن با این پوشش دارای متانت اجتماعی و شخصیت والای انسانی می‎شود.

3. مورد نگاه مردان هوسران قرار نمی‎گیرد. برخی از زنان وقتی مورد توجه مردان قرار می‎گیرد، جلوه‎نمایی بیشتری می‎کنند به این گمان که مردها به آنها اهمیت ویژه‎ای داده‎اند؛ امّا نمی‎دانند که مردان هوسران تنها به فکر خود هستند و تجربه تلخ زنان خیابانی، دختران فراری و... این امر را ثابت کرده است. چه دخترانی که در روابط پسر و دختری به الفاظ پر طُمطراق و جذاب و رمانتیک جوانان توجه کردند و خیال‎ این‌که آن مرد شیفتة کمالات او شده و در حساس‎ترین موقع که دختر تنها امیدش به آن جوان بوده او را تنهای تنها گذاشته‎اند (چرا که اغلب جوانان پسر نیز از چنین دخترانی که به راحتی با دیگران دوست می‎شوند، دل خوشی ندارند؛ به عقیدة آنان این دختران نمی‎توانند شریک مطمئنی برای زندگی باشند) پس حتی جوانان خیابانی نیز برای زنان عفیف قداست خاصی قائل‎اند و دوست دارند همسرشان از قلعة محکم حجاب برخوردار باشند.

ج: راستی امّل کیست؟

امّل در لغت به معنی کهنه‎پرست، کسی که آشنا به آداب تجدد و تمدن نباشد است. آیا کسی که از دستورات دینی و اسلامی پیروی می‎کند امّل است؟ خیر، هرگز چنین نیست. اغلب کسانی که چنین سخنانی را می‎زنند معلوم می‎شود از فرهنگ ملی مذهبی خود بیگانه‎اند، کسانی‌اند که از خود هیچ هویتی (فرهنگی، دینی، شخصیتی و...) ندارند و چشم به الگوهای خارجی دوخته‎اند و در واقع کورکورانه مقلّد فرهنگ غربی‎اند (هر چند خود از نتیجه حرف خودشان بی‎خبر باشند)

خلق را تقلید‎شان بر باد داد// ای دو صد لعنت بر این تقلید باد

دین اسلام دین جاوید است و قرآن معجزة جاوید مسلمانان است، معجزه‎ای که از جنّ و انس دعوت به همانندآوری کرده و دشمنان (به اعتراف خودشان) از آوردن آیه‎ای مثل آن عاجز هستند. دین اسلام دینی است جامع که مسائل روح، بدن، آینده‌فردی و اجتماعی و... را در نظر گرفته است و کامل‎ترین دین‎هاست و روزانه بر تعداد مسلمانان جهان بیشتر می‎شوند. دینی که چنین است، دستوراتش هرگز گرد و غبار کهنگی نمی‎گیرند و در واقع دستوراتش به خاطر کارآمدی بالاترین و روزآمدترین دستوارت هستند؛ پس حجاب هنوز هم از کارآمدترین دستورات الهی است. اعتماد به خداوند بالاترین تکیه‎گاه است. توجه به آسمانی بودن دستورات آرام بخش‎ترین مطلب است، چیزی که انسان را از درون قرص و محکم نگه می‎دارند به گونه‎ای که نسبت به حرف‎های زنندة‌دیگران تنها تأسف و حسرت می‎خورد حسرت بخاطر اینکه چرا اینها پشت به خورشید هدایت کرده‎اند.

حرف آخر:

حجاب گوش دادن به دستور دین جاوید اسلام است و فرد با حجاب از سلامت‌روانی و سلامت‌روحی بالائی برخوردار است، نسبت به بی‎حجابها و بد‍‎حجاب‎ها ایمن‌تر است و خیلی کمتر مشکلات و مزاحمت‎های خیابانی گریبانگر آنها می‎شوند، گویا لاابالی‎ترین افراد نیز به سختی مایل اند حریم این افراد را بشکنند. افراد با حجاب در زندگی زناشویی خود موفق هستند و شوهرانشان با آنها تفاهم خوبی دارند بخلاف بدحجاب‎ها.

گل عفاف (حجاب)

 هیچ باغبانی را سرزنش نمی‎کنند که چرا دور باغ خود حصار و پرچین کشیده است چون باغ بی‎دیوار، از آسیب مصون نیست و میوه و محصولی برای باغبان نمی‎ماند.

هیچ کس هم با نام آزادی دیوار خانة‌ خود را برنمی‎دارد و شبها درِ حیاطش را باز نمی‎گذارد، چون خطر رخنه دزد جدی است...

هیچ صاحب گنج و گوهری هم جواهرات خود را بدون حفاظ در معرض دید رهگذران نمی‎گذارد تا بدرخشد، جلوه کند و چشم و دل برباید چون خود جواهر ربوده می‎شود. زن بخاطر عصمتی که دارد و میراث‎دار پاکی مریم است، نباید بازیچة هوس و آلوده به ویروس گناه گردد...

بعضی از نگاه‎ها، ویروس گناه منتشر می‎کند و بعضی از چهره‎ها حشرة مزاحمت جمع می‎کند و...

معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:

1. حجاب شناسی، حسین مهدی زاده، انتشارات مرکز مدیریت حوزه علمیه قم

2. نقد ادله مخالفین چادر مشکی، حسین مهدی زاده، روزنامة جمهوری اسلامی، 3 و 4 بهمن 1379

3. مسئلة حجاب، استاد شهید مطهری، انتشارات صدرا، قم

4. پاسخ های استاد به نقدهایی بر کتاب مسئله حجاب، انتشارات صدرا، قم

پی نوشت ها:

[1] . احزاب/59

[2] . محمدی ری شهری، میزان الحکمه (عفاف و حیاء)، قم، دارالحدیث.

[3] . ماکس لوشر، روان شناس رنگها، ترجمه ویدا ابی زاده، ص 102

[4] . علامه، سیده فاطمه، حجاب فاطمی، پوشش مو و اندام زن، ناشر عترت، ج1، ص61

[5] . احزاب/59