به گزارش خبرگزاری «حوزه»، پاسخ به شبهات از وظایف مراکز حوزوی و دینی است که این خبرگزاری در شماره های گوناگون به ارائه برخی از شبهات و پاسخ های آن، برگرفته از «مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه علمیه قم» خواهد پرداخت.

*‌دلایل طول عمر حضرت مهدی(عج) چیست؟

سؤال:

چگونه می شود طول عمر امام زمان(عج) را ثابت کرد مگر ایشان هم مانند ما انسان ها دارای جسم و جان نیستند؛ پس چگونه است که ما با گذر زمان پیر شده و جسممان به مرور ضعیف شده و نهایتا صد و اندی سال زندگی کرده و جان به جان آفرین تسلیم می کنیم و ایشان به لطف خدا سالیان سال است که در غیبت به سر می برند و گذر زمان شامل حال ایشان نمی شود. آیا امام زمان(عج) زندگی مخفیانه ای دارند یا اینکه در بین ما زندگی می کنند و ما نمی توانیم سعادت دیدار ایشان را داشته باشیم؟

پاسخ:

ایشان هم همانند ما انسانها دارای جسم اند و حاضرند در بین مردم لیکن مردم ایشان را نمی شناسند مانند هزاران غریبه ای که نمی شناسیم. اما در مورد عمر طولانی: یک پاسخ اجمالی این است که هر مسلمانی اعتقاد دارد که خداوند اگر بخواهد کاری را انجام دهد، قدرت آن را دارد و کافی است اراده ی الهی به امری تعلق گیرد تا آن کار انجام شود. در قرآن کریم می خوانیم که اگر خدا بخواهد امری ایجاد شود، به او می گوید باش، پس به وجود می آید:” کن فیکون” پس هیچ عجیب نیست که خداوند بخواهد حجتش را زنده نگه دارد و این کار را انجام دهد.

برخى از دلایل مهم اثبات «طول عمر» حضرت مهدى، به شرح زیر است:

از لحاظ علمى و تجربى‏: علوم امروز، امکان طول عمر را تأیید کرده و کوشش بشر را در این راه، نتیجه‏ بخش، موفقیت ‏آمیز و لازم مى‏ شناسد و براى طول عمر، حد و اندازه‏اى معلوم نمی کند. تقلیل مرگ و میرها و طولانى شدن عمر، وارد مرحله عملى شده و با سرعت رو به تکامل است و حد متوسط عمر از ۴۷ سال به ۷۴ سال رسیده است.

در این زمینه می‏ توان نظر علوم مختلف را چنین تبیین کرد:زیست شناسان میگویند: اگر اختلالات و آسیب‏ هایى که به انسان می رسد و موجب کوتاهى عمر او میشود، رفع گردد، عمر او به دویست سال خواهد رسید. برخى مى‏ گویند: انسان باید سیصد سال عمر کند؛ اینکه مى‏ بینیم هفتاد یا هشتاد سال عمر مى‏کند، بر اثر آن است که عضوى از او فرسوده مى‏ شود و به عضوهاى دیگر سرایت مى‏کند. [۱]

بر اساس نظر دانشمندان، پیرى جز فرسوده شدن سلول‏هاى بدن نیست و اگر روزى بشر بتواند سلول‏هاى بدن انسان را جوان نگه دارد، خواهد توانست به راز طول عمر دست یابد و از عمرى دراز برخوردار گردد. از نظر دانش جدید، جسم انسان براى سالیانى دراز، داراى قابلیت حیات و بقا است. دانشمندانى که نظریات آنان مورد اعتماد است، مى‏ گویند: همه بافت ‏هاى اصلى در جسم انسان و حیوان، تا بى‏ نهایت قابلیت دارد و از این جهت کاملاً ممکن است که انسانى هزاران سال زنده بماند؛ البته مشروط به اینکه عوارضى بر او عارض نشود که ریسمان حیات او را پاره کند. [۲]

در قوانین طبیعى، در مورد مقدار عمر طبیعى بشر، هیچ اصل ثابت و غیر قابل تغییرى وجود ندارد. به همین دلیل، دانشمندان علوم تجربى، همواره در حال مطالعه و آزمایش‏اند و میکوشند تا متوسط طول عمر انسان را افزایش دهند. بدون شک اگر مقدار عمر طبیعى انسان، داراى اصول ثابت و غیر قابل تغییر بود، این مطالعات و آزمایش‏ها، معنا و مفهومى نداشت. دانشمندان با تحقیقاتى که به عمل آورده ‏اند. موفق شده ‏اند عمر برخى از حشرات را تا نهصد برابر عمر طبیعى آن، افزایش دهند. اگر این قضیه روزى در مورد انسان به حقیقت بپیوندد، عمر هزار ساله براى انسان، امرى پیش پا افتاده خواهد بود [۳]

امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف هم عالم کامل و هم عامل به قوانین و پدیده‏ هاى الهى است و این دو در سایه تقدیر الهى، دیر زیستى و سالم زیستى را به همراه داشته است. [۴]

امکان منطقى و عقلى‏: حکما و فلاسفه گفته‏ اند بهترین دلیل بر امکان هر چیزى، واقع شدن آن چیز است. همین که طول عمر در میان پیشینیان روى داده و تاریخ، افراد زیادى را به ما نشان مى‏دهد که عمرى دراز داشته ‏اند، خود دلیل روشنى است بر اینکه طول عمر، از دیدگاه عقل، امرى ممکن است و بنابراین طول عمر حضرت مهدى عجل الله تعالی فرجه الشریف امکان‏پذیر است. خواجه نصیر الدین طوسى مى‏گوید : «طول عمر امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف اتفاق افتاده و محقق شده است؛ چون چنین است؛ بعید شمردن طول عمر در مورد امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف جهل محض است» [۵]

علامه طباطبایى نیز مى‏نویسد: «هیچ قاعده و برهان عقلى وجود ندارد که بر محال بودن طول عمر دلالت کند. به همین جهت نمى‏توانیم، طول عمر را انکار کنیم» [۶]

طول عمر از نظر ادیان‏: مسئله طول عمر تا حدودى مورد پذیرش ادیان قرار گرفته و آنها از عمر بسیار طولانى جمعى از افراد بشر خبر داده ‏اند. تورات فعلى، در سِفر تکوین [اصحاح ۵، ۹ و ۱۱] و… افرادى از پیغمبران و دیگران را نام برده و عمرهاى طولانى هر یک را – که متجاوز از چهارصد، ششصد، هفتصد، هشتصد و نهصد بوده – به صراحت بیان داشته است. علاوه بر این معتقدند : «ایلیا»، زنده به آسمان برده شده است. [۷]

ادیان باستانى دیگر (مثل زرتشتى و بودایى) نیز از عمرهاى طولانى جمعى از افراد بشر، خبر داده ‏اند و همه قائل به طول عمر؛ بلکه بقاى حیات اشخاص تا این زمان هستند. [۸] مسیحیان نیز معتقدند: حضرت عیسى پس از قتل، زنده شد و تاکنون زنده است.

اعجاز و قدرت الهى‏: یکى از راه‏هاى مهم اثبات امکان «طول عمر»، «اعجاز» و قدرت الهى است. با توجه به نصوص معتبر روایى، امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف، با قدرت الهى زنده است و در میان مردم به حیات خود ادامه مى‏دهد، همان خدایى که آتش را براى ابراهیم سرد و وسیله سلامتى قرار مى‏دهد، عیسى و خضر را پس از قرن‏ها زنده نگه‏ مى‏دارد ؛ مى‏تواند مهدى موعود را نیز با قدرت بى‏کران خود، زنده نگه‏ دارد.علامه طباطبائى نیز از مسئله «طول عمر» به عنوان «خرق عادت» یاد کرده، مى‏نویسد : «نوع زندگى امام غایب را به طریق خرق عادت مى‏توان پذیرفت. البته خرق عادت، غیر از محال است و از راه علم، هرگز نمى‏توان خرق عادت را نفى کرد؛ زیرا هرگز نمى‏توان اثبات کرد که اسباب و عواملى که در جهان کار مى‏کنند، تنها همان‏ها هستند که ما آنها را دیده ‏ایم و مى‏شناسیم و دیگر اسبابى – که ما از آنها خبر نداریم، یا آثار و اعمال آنها را ندیده‏ ایم یا نفهمیده ‏ایم – وجود ندارد. از این رو ممکن است در فردى و یا افرادى از بشر، اسباب و عواملى به وجود آید که عمرى بسیارى طولانى – هزار یا چندین هزار ساله – براى ایشان تأمین نماید» [۹]

در هر صورت؛ حضرت محمد صلی الله علیه وسلم خبر داده و ائمه معصومین نیز بشارت داده‏ اند که حضرت حجت، فرزند امام حسن عسکرى، همان کسى است که در بامداد روز نیمه شعبان سال ۲۵۵ه .ق عالم را به نور جمال خود منوّر ساخته است. او بعد از غیبت بسیار طولانى، ظهور نموده و جهان را پر از عدل و داد مى‏ کند.[۱۰]

با توجه به اینکه این بشارت‏ها قطعى، مسلّم و متواتر است و خداوند نیز بر هر کارى قادر و توانا است ؛ دیگر جاى شبهه و شک و تردید نیست. امام صادق علیه السلام فرموده است : «در نظرتان شگفت نیاید که خداوند، عمر صاحب این امر را طولانى کند؛ همچنان که عمر نوح را طولانى نمود».

__پی نوشت___________

[۱] مجله دانشمند، سال ۶، ش ۱، ص ۴۳

[۲] براى آگاهى بیشتر ر.ک : ائمتنا، ج ۲، ص ۳۷۱ ؛ منتخب الاثر، ص ۲۸۱ ؛ المهدى، ص ۱۴۱

[۳] فصلنامه انتظار، ش ۶، ص ۲۴۲ و ۲۴۳ ؛ به نقل از : على محمد على دخیل، ائمتنا، ج ۲، ص ۳۷۲

[۴] سید محمد تقى آیت اللهى، مقاله طول عمر، کتاب نینوا و انتظار، ص ۲۶۹ – ۲۷۲

[۵] خورشید مغرب، ص ۲۱۴

[۶] المیزان، ج ۱۲، ص ۵۲-۳۵

[۷] ر.ک : اظهار الحق، ج ۲، ص ۱۲۴

[۸] صافى گلپایگانى، امامت و مهدویت، ج ۲، ص ۳۷۲ و ۳۷۳

[۹] شیعه در اسلام، ص ۱۵۱

[۱۰] امامت و مهدویت، ج ۲، ص ۳۷۴ و ۳۷۵