عباس خامهیار در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری«حوزه»،با اشاره به ظرفیتهای پژوهشی حوزه اظهار کرد: من خود در زمینه پژوهش دردمند هستم و وقتی حجم بالای پژوهش را در نمایشگاه دیدم، دردمندتر شدم.
معاون توسعه روابط فرهنگی بینالمللی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در توضیح این مطلب افزود: چون در منطقه ، جهان اسلام و عرب حضور میدانی دارم، احساس میکنم چقدر این پژوهشها و آثار و کتاب، زندانی و غریب هستند و این حصاری که دورشان کشیدهایم، دردآور است.
وی تصریح کرد: این آثار باید آزاد باشند؛ هرچند آزادی این آثار نیز تأثیر مورد انتظار ما را ندارد؛ چراکه با "لسان قوم " تهیه نشده است. لسان قوم و ارتباط با نخبگان جهان اسلام، موجب اثرگذاری پژوهشها میشود.
خامهیار بیان کرد: این پژوهشها در تعامل با معضلات بزرگی که درگیرش هستیم، آمیخته نیست. در صورتی که ما نیازمند یک شناخت میدانی در حوزه دین، مذهب و فرهنگ در جهان هستیم و به شناخت میدانی و تعامل با نخبگان جهان، بهویژه در کشورهای اسلامی نیاز داریم تا بتوانیم بسیاری از سؤالات، ابهامات و چالشهای نسل جوان را پاسخ دهیم.
وی اظهار کرد: این امر نیازمند آشنایی با زبان "قوم " است تا بتوانیم فراتر از زبان " قم " وارد این عرضه شویم که مسئلهای است بسيار جدى.
معاون توسعه روابط فرهنگی بینالمللی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی ادامه داد: در آستانه چهلمین سالگرد انقلاب اسلامی هستیم و باید بگوییم اگر انقلاب اسلامی در هیچ زمینهای فعالیتی انجام نداده باشد و فقط چنین تولیداتی را در این حوزه داشته باشد، حقیقتاً شگفتانگیز، ناباورانه و اعجازگونه است.
وی بیان کرد: هنوز اهمیت این مسئله در داخل اطلاعرسانی نشده و ملت و نسل جوان ما با آن آشنا نیستند؛ همچنین در خارج از کشور هم از چنین معرفت و گنجینه ارزشمند و پرحجمی در حوزههای دینی و علوم اسلامی بیبهره هستند.
خامهیار خاطرنشان کرد: امروز در جهان با چالشهای جدی مواجه هستیم؛ از یکسو بحث سکولاریسم مذهبی در جهان اسلام مطرح است به ویژه دول عربی که تا حدودی این موج بهسمت ما در حال حرکت است؛ از سویی دیگر اندیشههای افراطی و تفریطی، اندیشههای خشونتبار و اندیشههای خشونت گراى تکفیری در جهان اسلام وجود دارد.
وی افزود: بحث امروز، پرسش جدید در جوامع اسلامی و سرنوشت "اسلام سیاسی " است؛ همچنین بحث ارجحیت " منافع ملی و منافع ایدئولوژیک " یا برعکس است؛ ضمن اینکه امروز بحث " خلافت " در حوزه فقه سیاسی اهل سنت بهعنوان یک پدیده آرمانی، مورد توجه است.
معاون توسعه روابط فرهنگی بینالمللی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی گفت: امروز این مرز شکسته شده است و صداهای دیگری شنیده میشود که باید پاسخ آن را بدهیم و بتوانیم تحلیل کنیم که آیا دو مقوله " امامت و خلافت "میتوانند در راستای یکدیگر حرکت و همافزایی کنند یا هر کدام ممکن است عامل واگرایی بین جامعه اسلامی شوند واصولا ايا تحقق خلافت ،امروزه باتوجه به ديدگاههاى منتقدانه شديد برخى از متفكران اهل سنت نسبت به ان همچون راشد الغنوشى امكان پذير است ؟ . اینها سؤالاتی است که حوزه با نگاهی برونمرزی باید پاسخ بدهد.
وی تصریح کرد: انتظار جامعه اسلامی ما و جوانان کشورهای اسلامی و عرب و متدین در حوزه اسلامی و ادیان ابراهیمی، یک توقع خاص است و انتظار ویژهای از قم و حوزههای علمیه بهعنوان خاستگاه فکری انقلاب اسلامی و تشیّع بسیار زیاد است.
خامهیار عنوان کرد: حوزه باید به این مسئله توجه ویژهای داشته باشد و چگونگی تعامل با نخبگان را در ماورای مرزهای خودمان بداند وبياموزاند و نسبت به طراحی اندیشهها به نوعی همراه با مقولههای امروزی قدم بردارد.
وی اظهار کرد: بحث حقوق شهروندی، حقوق زنان، حقوق بشر و سکولاریسم مذهبی وحكومت جهانی، بحثهای مهمی است که در این رابطه، فقه پویای ما و اجتهاد مبتنی بر مکان و زمان که امام خمینی(ره) مطرح کرد، نسبت به این مصداقها و چالشها باید پاسخ خود را بهروشنی و شفافیت تمام ارائه دهد.
معاون توسعه روابط فرهنگی بینالمللی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی متذکر شد: این تشنگی وجود دارد، علیرغم اینکه دین بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و فروپاشی دیوار برلین و کمونیسم گسترش یافت؛ اما امروز با آموزههای مختلط دینی و برخی انحرافات مواجه هستیم.
وی گفت: ادیان خطرناکی مانند پرستش شیطان یا ادیانی که در کشورهای غربی توسط جوانان به صورت گزینشی انتخاب میشود، خطرهای بزرگی برای بقای ارزشهاى بشریت بهشمار میرود.
خامهیار افزود: انتقاد من بر چند محور اصلی است: اول اینکه باید با لسان قوم صحبت کنیم که هنوز یاد نگرفتهایم؛ دوم این حصار را دور خود کشیدهایم و امکان عروج وجود ندارد.
وی یادآور شد: حقیقتاً میگویم بهرغم ایرانهراسی، شیعههراسی، اسلامهراسی و فرهنگهراسی که امروز شاهد آن هستیم و هدف آنها جمهوری اسلامی و انقلاب اسلامی است، ظرفیت هاى پيش روى امروز ایران اسلامی بسيار بالا و با چهل سال قبل بههیچ وجه قابل مقایسه نیست.
معاون توسعه روابط فرهنگی بینالمللی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی تصریح کرد: این یک واقعیت است؛ امروز مرزبندیها مشخص است. ما در برابر نظام سلطه ایستادگی کردیم و صادقانه در کنار محرومان قرار گرفتیم.
وی ادامه داد: ایران اسلامی صادقانه در برابر تجزیه جهان اسلام مقاومت کرده و در برابر پروژه بیانیه بالفور ٢ ( معامله قرن ) برای ازبینبردن قدس قبله اول مسلمانان، ایستادگی کرده و همه دنیا این مقاومت را مقابل چشمان خود میبینند.
خامهیار بیان کرد: برخی درگیریهای ما در اختلافات حزبی، سیاسی و جناحی داخلی کرده است باعث میشود تا ما در زمین دشمن و در جنگ روانی و قدرت نرم دشمن بازی کنیم که این خطر جدیای است.
معاون توسعه روابط فرهنگی بینالمللی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی اظهار داشت: هدف دشمن از تحریمها صرفاً اقتصادی نیست؛ بلکه ایجاد یک جنگ روانی است و این جنگ روانی برای تعدیل و تغییر رفتار نیست؛ حتی برای براندازی هم نیست و برای ایجاد نوعی فروپاشی در کل کشور و جنگهای داخلی میان قومیتها، اقلیتها و استانهای مرزی به سبکی است که در لیبی اتفاق میافتد.
وی گفت: هدف واقعى دشمن این است و نباید در زمین دشمن بازی کرد؛ همچنین باید این داشتهها، امکانات و عظمت آنچه را در این نمایشگاه شاهد هستیم که نشان از عمق اندیشههای والای معرفتی ماست، به جهان نشان بدهیم و این چهره تابناک و زیبای نظام و جمهوری اسلامی را معرفی کنیم.
خامهیار خاطرنشان کرد: این یک ظرفیت بالا و پشتوانهای عظیم برای فرهنگ و تمدن اسلام - ايرانى ماست. در این عرصه اولاً باید زبان خود را به لسان قوم تبدیل کنیم و از طرفی باید به نهضت ترجمه توجه جدى شود.
وی متذکر شد: متأسفانه سالهاست که در نهضت ترجمه به دلایل مختلف، با یک نوع شبهتعطیلی مواجه هستیم و باید در این راستا بازنگری جدی نسبت به ترجمه داشته باشیم. نسلهای مختلف و معاصر تشنه معارف ناب هستند و باید با ظرافت و ادبیات و دقت نظرهایی که در جامعه مخاطب خارج از کشور وجو دارد، خوراک فکری متناسب تهیه شود.
معاون توسعه روابط فرهنگی بینالمللی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی عنوان کرد: فرهنگ تحمیلی نیست، بلکه تعاملی است و باید با فرهنگهای مختلف سراسر دنیا همافزایی داشته باشیم. برتری اندیشههای ناب حضرت امام خمینی(ره) و رهبر انقلاب اسلامی را باید بتوانیم بهشکل زیباتر و به اصطلاح کادوپیچ به جهان عرضه کنیم.
گفتوگو : اکبر پوستچیان