به گزارش خبرنگار خبرگزاری«حوزه»،آیت آلله علیرضا اعرافی در جمع رئیس و اساتید دانشگاه مفید، ضمن گرامیداشت یاد و خاطره بنیان گذار دانشگاه مفید حضرت آیت الله موسوی اردبیلی اظهار داشت: این عالم بزرگ درعرصه های فقهی و علمی و مدیریت های کلان نظام نقش مهمی داشتند.

وی در ابتدا به سوره شمس اشاره کرد و گفت: این سوره از امتیازاتی برخوردار است مانند قسم هایی که پشت سرهم در آن بیان شده که در هیج جای دیگر قران به این شکل قسم هایی وجود ندارد.

مدیر حوزه های علمیه کشور با بیان اینکه 11 قسم پشت سرهم در این سوره آمده است تصریح کرد: کمیت قسم ها و ردیف شدن آن ها در یک خط سیر، از نظر محتوایی ویژگی است که به نحوی تمام نظام هستی مورد سوگند قرار گرفته است.

وی افزود: قسم های سوره شمس از لحاظ کمیت و تسلسل بی مانند است و از لحاظ مضمون و محتوا تنها جایی است که تمام جهان زیر پوشش قسم خدا قرار گرفته است و خداوند تمام خود و تمام مراتب هستی را روی میز قسم قرار داده تا به بشر بگوید«قَدْ أَفْلَحَ مَنْ زَکَّاهَا» و« وَقَدْ خَابَ مَنْ دَسَّاهَا».

آیت الله اعرافی در بخشی دیگر از سخنان خود بیان کرد: در چهلمین سالگرد انقلاب باشکوه اسلامی هستیم  و همچنین در نهادی قرار داریم که برآمده از انقلاب است،  اگر بخواهیم یک تحلیلی از نظام علمی کشور ارائه دهیم، می توانیم به نقاط برجسته و دستاوردهای مهمی اشاره کنیم و در عین حال هم می توانیم به کاستی ها یا نقاط قابل اصلاح و تکمیل بپردازیم.

وی ادامه داد: شاهد یک کاروان علمی هستیم و کشور ما در چند دهه گذشته وارد یک برنامه ریزی کلان علمی شده که امتیازاتی به همراه دارد.

مدیر حوزه های علمیه کشور خاطرنشان کرد: اولین امتیاز این است که به شکل نسبی امروز واجد اسناد راهنما در حرکت علمی و پژوهشی کشور هستیم و این نکته مهمی است که کشور از دورنمایی علمی و پژوهشی به شکل نسبی از اسناد راهنما برخوردار است.

وی ابراز داشت: تعداد دانشگاه ها و مراکز علمی و پژوهشی هم به طور نسبی یک امتیاز است، گرچه در ضمن آن آفت هایی وجود دارد، ولی به طور نسبی امتیاز است و در کل، فضای آموزش یک  توسعه مناسبی پیدا کرده است.

آیت الله اعرافی گفت: بر طبق آخرین آمار ها حدود 80 هزار عضو هیئت علمی در مراکز علمی و دانشگاهی وجود دارد که هدف گذاری شده به 100 هزار نفر برسد، اما تنش های بودجه ای مقداری این هدف را متوقف کرده است.

وی عنوان کرد: در حال حاضر از لحاظ تنوع و تعدد رشته ها، افزایش بالایی را شاهد هستیم و چند هزار رشته و گرایش ها طراحی شده که وضع نسبتا خوبی در مقیاس های جهانی دارد.

مدیر حوزه های علمیه کشور با اشاره به اینکه درحوزه تحصیلات تکمیلی ارقام به شکل مناسبی رشد داشته است افزود: بحث بودجه و اقتصاد آموزش و پژوهش نسبتا خوب است؛ البته اگر این دو را با هم در نظر بگیریم و اگر پژوهش را به تنهایی مد نظر بگیریم اینگونه نخواهد بود.

وی با بیان اینکه در حوزه عدالت آموزشی کارنامه ای قابل قبول داریم توضیح داد: فضای تحصیل برای خانم ها به شکلی است که یا با آقایان برابری دارد و یا پیشی گرفته و همینطور از نظر عدالت منطقه ای، قومیتی وغیره وضع قابل قبولی داریم. 

آیت الله اعرافی با اشاره به اینکه از شاخص های مهم دیگر که بوجود آمده این است که آموزش عالی، دولتی محض نیست و به شکلی بخش خصوصی در آن فعال شده است مطرح کرد: در حوزه مقالات، مجلات وضع خوبی در منطقه داریم و در فناوری های پیشرفته با همه تحریم ها گام های بزرگی برداشته و نیز در ارتباط با علم و مهارت و توجه به میان رشته ای ها اقداماتی صورت گرفته است.

وی با بیان اینکه در چند شاخص شاهد یک تحول هستیم گفت: البته همه این ها باید علمی بررسی شود و نباید مبالغه کرد و از طرفی هم نباید آن ها را دست کم گرفت.

امام جمعه قم افزود: این درست نیست که می گویند حوزه دستاوردی ندارد، البته اینطور هم نیست که بگوییم همه مسائل را حل نمودیم، بلکه در دورنما از یک وضع نسبی برخورداریم چه در حوزه و چه در دانشگاه بنابراین درعین حال که کاستی هایی وجود دارد نباید اقدامات و دستارود ها را کم ارزش بشماریم؛ مشکل اصلی این است که در حوزه، نظام ارزیابی و علم سنجی درست و دقیقی نداریم.

وی با بیان اینکه حوزه از تدوین اسناد گذشته است تصریح کرد: در حال حاضر اولین برنامه 5 ساله حوزه های علمیه  نهایی  و تقدیم شورای عالی حوزه های علمیه شده است.

آیت الله اعرافی بیان کرد: در بحث بودجه پژوهش به معنای خاص کاستی و اشکال جدی وجود دارد و با آن چیزی که تصویر شده (۴%تولید ناخالص ملی )فاصله داریم و دورنمای واضحی هم وجود ندارد که این یک ضعف جدی است و تا اقتصاد پژوهش را فعال نکنیم و به ان اهتمام ویژه نداشته باشیم نباید در این حوزه انتظارات بالایی داشته باشیم.

وی با بیان اینکه در خصوص مراکز آموزشی و تحصیلات تکمیلی گرچه رشد کمی خوب است؛ اما هم پای آن کیفیت رشد نکرده و این نیز یک ضعف است و علاوه بر آن ضعف مهم دیگری که مقام معظم رهبری نیز بر آن تأکید دارند این است که ارتباط دانشگاه و تا حدی حوزه باجامعه و صنعت قوی نیست.

مدیر حوزه های علمیه با بیان اینکه بخشی از حل مشکلات اجتماعی باید در دانشگاه ها و حوزه بررسی شود گفت: به عنوان یک کنش گر در عرصه جامعه و فرهنگ باید سهم خود را بپذیریم و نسبت به مشکلات اجتماعی و فرهنگی که وجود دارد دغدغه داشته باشیم.

فقدان یک طرح آمایش جامع در دانشگاه و حوزه

آیت الله اعرافی بیان کرد: فقدان یک طرح آمایش جامع هم در دانشگاه و هم در حوزه به چشم می خورد گرچه شورای انقلاب فرهنگی طرحی را تصویب کرده ولی همچنان آمایش دقیق جامعی نداریم.

وی با بیان اینکه رابطه ضعیفی بین نظام آموزش عالی و نظام آموزش و پرورش وجود دارد گفت:  در حوزه آموزش های مهارتی نیز ضعف هایی وجود دارد که باید مورد بررسی قرار بگیرد.

عضو شورای عالی حوزه علمیه گفت: فارغ از جنجال ها و رنگ و لعاب های سیاسی در حوزه علوم انسانی و اجتماعی و رابطه آن با اسلام با طیفی از دیدگاه ها مواجه هستیم، اما  حلقه های اتصال علوم انسانی با قلمروهای معارفی قدر متیقن دارد که کسی نمی تواند آن را انکار کند و در این بخش با همه کار هایی که شده هم در دانشگاه و هم حوزه ضعف جدی وجود دارد.

آیت الله اعرافی بیان کرد: کارهای بنیادی در حوزه انسانی اسلامی نیاز به نوعی اجتهاد دارد و می طلبد کسانی که شم اجتهادی عمیق، فلسفی و فقهی دارند و آشنا به حوزه علوم انسانی و اجتماعی هستند و دانشمند و فیلسوف اند در این زمینه ورود کنند و به معنای واقعی تولیدعلم نمایند.

وی ابراز داشت: تقاضا دارم  فایلی ویژه برای سطوح عالی تولیدعلم در قلمرو علوم انسانی و اجتماعی که متصل به علوم اسلامی است باز شود.