دکتر حسن بشیر در گفتگو با خبرنگار  خبرگزاری «حوزه»، با اشاره به ارتباط مقوله سواد رسانه ای با سواد گفتمانی اظهار داشت: سواد گفتمانی به معنای فهم یک حرکت درونی برای شناخت است که در این راستا چنانچه فرد تشابه ها و تمایزهای موجود میان گفتمان ها را نتواند تشخیص دهد، این امر منجر به فهم مؤثر و قابل طرح نخواهد شد.

وی افزود: از این حیث باید توجه داشت که فهم فکر، فهم گفتمان هاست، کما این که تولید فکر نیز به نحوی هژمونیک کردن گفتمان است، از این منظر که به هر حال فکری که نتواند غالب و مسلط شود، یک فکر مؤثر، مفید و کارساز نیست.

عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) همچنین با بیان اینکه سواد رسانه ای، عمدتاً معطوف به فهم متن رسانه ای است، گفت: متن، در این وضعیت یک حوزه محتوایی مشخصی است که در چارچوب های خاص خودش محصور است و در این میان سواد رسانه ای درصدد فهم این محتوا و تحلیل آن است.

وی اضافه کرد: این تحلیل می تواند یک تحلیل جدا شده از سایر محتواهای دیگر رسانه ای باشد. به عبارت دیگر، تحلیل کامل سواد رسانه ای زمانی صورت می گیرد که بتوان بین محتواهای گوناگون رسانه ای یک پل ارتباطی برای تحلیل ایجاد کنیم، ضمن آن که بدون توجه به سایر متون رسانه ای مرتبط نمی توان به یک سواد مؤثر رسانه ای رسید.

بشیر همچنین با تاکید بر اینکه ما نیازمند خارج شدن از متن و کشف روابط بین متنی و فرامتنی هستیم، گفت: این وضعیت را نمی توان در سواد رسانه ای به دست آورد، چه آن که سواد رسانه ای در چارچوب های خودش حرکت می کند و تعاریف خاص خود را دارد و لذا این کار تنها از تحلیل گفتمان و سواد گفتمانی برمی آید.

وی در ادامه سخنان خود، سواد گفتمانی را تحلیل رابطه متن و فرامتن رسانه ای دانست و افزود: سواد گفتمانی، شناخت گفتمان های گوناگون برای تحلیل متن رسانه ای است. بدون شناخت کافی فکر غالب که همان گفتمان مسلط است، نمی توان محتوای رسانه ها را شناخت و روابط این محتوا را با سایر محتواها به دست آورد.

رئیس هیئت مدیره انجمن سواد رسانه‌ای ایران همچنین سواد رسانه ای را مرحله آغازین برای فهم متن رسانه ای عنوان کرد و ادامه داد: مرحله کامل تر، سواد گفتمانی است، بنابراین می توان این دو سواد را مکمل همدیگر دانست، ضمن آن که بدون شناخت مقدمات فهم متن رسانه ای، نمی توان تحلیل گفتمانی و سواد گفتمانی را به یک سواد مسلط و غالب تبدیل نمود.

وی در خاتمه بیان داشت: فهم متن رسانه ای بدون فهم رابطه این متن با گفتمان دیگر یک فهم غیرمؤثر و ناقص است و از این رو بنده معتقدم که سواد رسانه ای تاکنون نتوانسته یک آموزش جدی در رابطه با فهم رسانه ای و تحلیل متون رسانه ای ایجاد کند.

۳۱۳/۸