به گزارش خبرگزاری «حوزه» "فرهنگ از اقتصاد هم مهم‌تر است، چرا؟ چون فرهنگ به معنای هوایی است که ما تنفس می‌کنیم، شما ناچار هوا را تنفس می‌کنید چه بخواهید و چه نخواهید، اگر تمیز باشد آثاری دارد و اگر تمیز نباشد آثاری دیگر. " این تعبیری زیبا از فرهنگ است که مقام معظم رهبری سال‌های پیش آن را مطرح کرده وبر ضرورت توجه به فرهنگ جامعه به‌خصوص فرهنگ عمومی تأکید کردند.
از 34 سال گذشته شورایی به نام فرهنگ عمومی فعالیت خود را در راستای اهداف تعیین‌شده در خصوص فرهنگ کشور آغاز کرده و در طی این سال‌ها همواره در بین کارشناسان فرهنگی کشور در خصوص عملکرد این شورا اظهارنظرهای مختلفی مطرح‌شده است.
یکی از افرادی که سال‌ها عضو این شورا بوده و از نزدیک در جریان امور این شورا بوده سید مرتضی اسماعیلی طبا است. وی که پیش‌از این دبیر پیشین شورای فرهنگ عمومی استان‌های تهران و قم بوده و هم‌اکنون عضو شورای فرهنگ عمومی استان قم نیز می‌باشد در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری «حوزه»به بیان نقاط ضعف و قوت این شورا پرداخت و نیز به راهکارهایی نیز برای افزایش کار آرایی این شورا اشاره کرد که در ادامه می‌آید.
در خصوص فرهنگ تعاریف زیادی تاکنون شده است، تعریف شما از فرهنگ چیست؟
فرهنگ یک نماد مشترک بین همه جوامع و تمدن‌های بشری است. هر جامعه‌ای حتی جوامع بدوی نوعی از فرهنگ را دارا هستند.جنبه‌هایی از فرهنگ از قبیل : آداب، رسوم، هنجارها، ارزش‌ها و سبک زندگی که توسط اکثریت یک جامعه به‌صورت درونی و قلبی پذیرفته‌شده باشد را می‌توان فرهنگ عمومی آن جامعه تلقی کرد در مقابل فرهنگ رسمی که به پشتوانه قوانین رسمی در جوامع جاری است.
شک نیست که توسعه یا عدم توسعه هر جامعه با سطح و نوع فرهنگ آن در رابطه مستقیم است برای مثال اگر فرهنگ قناعت در جامعه‌ای غالب باشد قطعاً اسراف و زیاده‌خواهی در آن جامعه کمرنگ‌تر خواهد بود .
در خصوص تشکیل شورای فرهنگ عمومی و وظایف این شورا توضیحاتی می‌دهید؟
با توجه به اهمیت ارتقاء فرهنگ عمومی در توسعه کشور در سال 1364به‌منظور تعیین اهداف،سیاست‌گذاری و هدایت فرهنگی کشور، دستور تشکیل شورای فرهنگ عمومی به‌عنوان یکی از شوراهای زیرمجموعه شورای عالی انقلاب فرهنگی از سوی حضرت آیت‌الله خامنه‌ای (در دوران ریاست جمهوری ایشان) صادر و این شورا از سال 1365 رسماً کار خود را آغاز کرد .
نگاهی به همین سه وظیفه یعنی هدف‌گذاری، سیاست‌گذاری و هدایت، نشان‌دهنده این واقعیت بود که شورا می‌بایست نقش ستاد و قرارگاه فرماندهی فرهنگی کشور را بر عهده داشته باشد .
33 دستگاه و نهاد که به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم در فرهنگ کشور نقش دارند نشان می‌دهد که هماهنگی این دستگاه‌ها و جلوگیری از دوباره‌کاری و موازی کاری هم از رسالت‌های اصلی این شورا بوده است .
عملکرد این شورا را در طی این سال‌ها چطور می‌بینید؟
نگاهی به عملکرد 34 ساله شورای فرهنگ عمومی، نشان می‌دهد که به دلایل مختلف این شورا نتوانسته نقش قرارگاهی و ستادی خود را آن‌گونه که باید، ایفا کند.
چه عوامل و دلایلی موجب این کارشده است؟
با توجه به سوابق و تجارب این‌جانب در دبیری شورای فرهنگ عمومی استان‌های تهران و قم و عضویت در شورای فرهنگ عمومی استان قم و هیئت اندیشه‌ورز آن و همچنین بر اساس مطالعاتی که در این زمینه داشتیم به برخی از این دلایل و آسیب‌ها اشاره می‌کنم.
1- عدم ضمانت اجرای مصوبات شورا (شفاف نبودن جایگاه قانونی و رسمی شورا و نبود ردیف بودجه خاص برای مصوبات شورا و لازم‌الاجرا نبودن مصوبات شورا برای دستگاه‌های اجرایی
2- ضعف در تدوین دستور کارهای اولویت‌دار و مبتلابه جامعه و افتادن در دام روزمرگی و بررسی دستور کارهای غیرضروری و غیر اجرایی و بی‌توجهی به نیازسنجی و رصد وضعیت فرهنگی در تدوین دستور کارها و گزارش محور شدن جلسات و غلبه کمیت بر کیفیت
3- عدم کارایی آیین‌نامه فعلی در عرصه‌های جدید فرهنگی کشور و جهان که به‌صورت مداوم در حال تغییر است
4- حضور تعداد زیاد و بعضاً کم ارتباط اعضا که تصمیم‌گیری‌ها را با مشکل مواجه می‌کند.
5- عدم توجیه برخی از استانداران و ائمه جمعه نسبت به رسالت‌های شورا
6- حضور بسیار ضعیف شورا در رسانه‌های جمعی و عدم اطلاع مردم از این شورا
7 - بی‌توجهی به رصد و نظرسنجی و افکار سنجی دائمی از جامعه هدف( به‌منظور اطلاع دقیق از وضعیت شاخصه‌های فرهنگی ) و درنتیجه تصمیم‌گیری بر اساس تقریب‌ها و حدسیات
8- ضعف شدید در نظارت بر عملکرد دستگاه‌ها و طرح‌های فرهنگی
چه راهکارهایی را برای اصلاح این روند پیشنهاد می‌کنید؟
1- بازنگری و اصلاح آیین‌نامه شورا (با استفاده از نظرات کارشناسان صاحب‌نظر) و تثبیت جایگاه قانونی و تقنینی شورا و تعیین ردیف خاص در بودجه سالانه کشوری و استانی
2- اضافه شدن فرایند شفاف تعیین دستور کار جلسات شورا به آیین‌نامه شورا (تشکیل هیئت اندیشه‌ورز، متشکل از کارشناسان دانشگاهی،هنری ، حوزوی و اجرایی)
3- بازنگری در اعضای شورا و اضافه شدن حداقل یک کارشناس فرهنگی و یک هنرمند مجرب به اعضای شورا (ترکیب فعلی شورا بیش‌ازحد دولتی است)
4- برگزاری همایش سالانه فرهنگ عمومی برای ایجاد هماهنگی بیشتر
5- ایجاد مرکز سنجش افکار در زیرمجموعه شورای فرهنگ عمومی کشور به‌منظور مطالعه مستمر وضعیت شاخصه‌های فرهنگی جامعه و استفاده از آن‌ها در تدوین دستور جلسات و مصوبات
6- تولید و پخش برنامه هفتگی در صداوسیما
7- توجه بیشتر به استفاده از ظرفیت عظیم فضای مجازی در معرفی شورا و مباحث فرهنگ عمومی
8- ارتباط مستمر با شورای استان‌ها و هدایت مستمر آن‌ها و استفاده از پیشنهادها و ایده‌های آنان
9- هدایت پایان‌نامه‌های دانشگاهی به موضوع فرهنگ عمومی و استفاده از این ظرفیت عظیم در تحلیل وضعیت فرهنگی کشور
