به گزارش خبرگزاری حوزه، در روزهای اخیر بار دیگر " قم" به سرخط بسیاری از اخبار و به ویژه به یکی از کلیدواژه های مهم و پراستفاده در فضای مجازی تبدیل شده است؛ آن هم بابت اخبار و عموماً شایعاتی که راجع به "ویروس کرونا" پخش شده و البته همچنان در حال انتشار است.

آن چه در این بین قابل توجه و البته قابل تأمل است این که با وجود اعلام دانشگاه علوم پزشکی قم به عنوان مرجع رسمی انتشار اخبار مربوط به کرونا، اما متاسفانه شاهد ترس و هراس ناشی از شیوع این بیماری در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی هستیم و به تعبیر یکی از طنازان رسانه ای، اگر کرونا هم کاری به ما نداشته باشد، این هول و هراسی که خودمان به راه انداخته ایم، آخر قاتلمان می شود!

واقعیت آن است که یکی از ریشه ها و دلایل اصلی انتشار و به عبارت درست تر پمپاژ شایعات فضای مجازی که متاسفانه برخی از مردم نیز آن ها را باور می کنند، ضعف سواد رسانه ای در کشور ماست.

بد نیست این را هم بدانیم بر اساس آخرین تحقیقات علمی صورت گرفته، هم اکنون افزون بر نود درصد اطلاعات موجود در شبکه های اجتماعی کشور ما محصول بازنشر اطلاعات است و شاید به همین خاطر هم باشد که در وضع فعلی، نمره سواد رسانه ای جامعه ما ۱۲ از ۱۰۰ است، ضمن آن که بنا بر پژوهش صورت گرفته دیگری، حدود ۴۰ درصد از کاربران فضای مجازی در کشورمان مبتلا به بعضی از علایم اعتیاد به فضای مجازی می باشند.

از سوی دیگر و با توجه به این که یکی از معضلات جدی این روزهایِ فضای مجازی، ناظر به بحث اعتیاد اینترنتی و به تبع آن آفت " لزوم همه چیزدانی" و "همه چیز منتشر کنی" است، می بایست توجه داشت که حتی برخی مطالعات و پژوهش های صورت گرفته از سوی مجامع علمی و دانشگاهی حاکی از آن است که بیش از ۱۵ درصد کاربران اینترنت در ایران، دچار علائم رفتارهای وسواسی، حالت روان‌شیدایی، افسردگی، انزوای اجتماعی، عزت‌نفس پایین و از این دست امور هستند.

در این میان، باید توجه داشت در کشورمان از طریق مجاری رسمی، هیچ آمار دقیقی مبنی بر میزان اعتیاد افراد به اینترنت وجود ندارد و این مساله از آن جا که ایرانیان به طور میانگین بین ۵ تا ۹ ساعت از اوقات شبانه روز خود را در فضای مجازی به سر می برند، حائز اهمیت است؛ حائز اهمیت از این بابت که بدانیم چه مشکلات و آسیب هایی به جهت حضور بیش از حد و کنترل نشده افراد جامعه ما به ویژه نسل جدید در چنین مجرا و بستری، برای کلیت جامعه ما پدید آمده و تداوم این وضع با توجه به ضعف سواد رسانه ای در بین بسیاری از مردم چه پیامدهای نامطلوبی به همراه دارد.

از سوی دیگر بنا بر نتایج حاصل از تحقیقات صورت گرفته از هر ده ایرانی، شش نفر دست کم در یکی از شبکه‌های اجتماعی عضویت دارند و حال آن که اگر این حجم بالای فعالیت قرین با آگاهی و سواد رسانه ای و تعهد و مسئولیت فرهنگی بود، مشکل چندانی حاصل نمی شد اما به هر حال باید نگران این بود که ما در این باره با وجود کارهای خوبی که در سال های اخیر در رابطه با آموزش های سواد رسانه ای در سطح جامعه انجام شده، هنوز با وضع مطلوب و ایده آل خیلی فاصله داریم.

سید محمد مهدی موسوی