آیت الله سید ابوالحسن مهدوی  در گفت وگو با خبرنگار خبرگزاری «حوزه» در تبیین انواع و اقسام صبر در سختی‌ها، مشکلات و مصیبت‌ها در شرایط فعلی کشور(متأثر از شیوع ویروس کرونا)، اظهار کرد: سه نوع صبر در این حالت از منظر اسلام وجود دارد.

وی با اشاره به اینکه حالت نخست، صبر در دشواری‌های اختیاری است، گفت: نخستین حالت این است که گاهی انسان به انتخاب خود، کارهایی را اراده می‌کند و انجام می‌دهد؛ اما برای انجام‌دادن این کارِ اختیاری، باید فشارها و سختی‌هایی را هم تحمل کند، انجام دادن تمام واجبات و ترک همه گناهان از این قبیل است.

عضو خبرگان رهبری خاطرنشان کرد: برای مثال، کسی که با اختیار خود به نماز می‌ایستد یا روزه می‌گیرد یا حج به جا می‌آورد، سختی‌های این اَعمال را به‌ جان می‌خرد یا کسی که احساس می‌کند برادر دینی‌اش به کمک او نیازمند است و حتی قبل از اینکه او درخواست کند، برای رفع حاجاتش می‌شتابد، مشکلات این خدمت‌رسانی را به راحتی قبول می‌کند.

وی تصریح کرد: صبری که انسان برای انجام‌دادن اعمال اختیاری از خود نشان می‌دهد، ارزش بسیار دارد؛ زیرا انسان با اراده خویش مشکلاتی را برای خودش ایجاد می‌کند تا بتواند وظایف عقلی و شرعی خود را به انجام برساند.

آیت الله مهدوی عنوان کرد: دومین نوع صبر در بلاهای نیمه‌اختیاری است، نوع دیگر صبر، تحمل سختی‌ها و دشواری‌هایی است که خارج از اراده انسان بر انسان تحمیل می‌شود و انسان اختیاری در ایجاد آن ندارد، اما می‌تواند از ادامه آن پیشگیری کند و آن را برطرف سازد.

وی ابراز کرد: به دیگر سخن، در قسمِ دوم، انسان هم می‌تواند از ادامه بلا پیشگیری کند و هم می‌تواند مشکل را به حال خود رها سازد؛ برای مثال، اگر حیوان درنده‌ای به انسان حمله‌ور شود، حمله‌کردن آن حیوان خارج از اختیار شخص است؛ اما او می‌تواند دفاع کند و خود را از چنگال حیوان نجات دهد، در این صورت، شخص نمی‌تواند به بهانه صبوری‌کردن، دست روی دست بگذارد و شاهد هلاکت خود باشد؛ بلکه باید به وظیفه خود عمل کند و خود را از این آسیب برهاند.

استاد حوزه توضیح داد: انسان برای دفاع و نجات خود نیز باید صابر باشد؛ اما رتبه صبر در اعمال اختیاریِ قِسم اول، از این قِسم برتر است.

وی ادامه داد: در حالت دوم، بخواهد یا نخواهد، دچار مشکل شده است و چاره‌ای جز صبوری‌کردن ندارد، اما در حالت اول، با خواسته خودش سختی را برای خود ایجاد کرده و به استقبال آنها رفته است.

امام جمعه موقت اصفهان خاطرنشان کرد: پس قِسم دوم مصائب، سختی‌ها و مشکلاتی است که شروع آن به اختیار انسان نیست؛ یعنی پیدایش(حدوث) آن خارج از اختیار شخص است و بقای آن در اختیار او.

وی تاکید کرد:  در این حالت، انسان می‌تواند بنشیند تا سختی‌ها به او وارد شود یا آنکه با اقدامی عاقلانه، در صدد خروج از مشکلات برآید که در این صورت نیز باید خود را برای سختی‌های دیگری مثل دفاع‌کردن آماده کند.

آیت الله مهدوی در تشریح قسم سوم، گفت: صبر در مشکلات غیراختیاری، صبر در مشکلاتی است که خارج از اراده انسان برای فرد به وجود می‌آید و پیدایش و بقای آن در اختیار انسان نیست.

وی اظهار داشت: مثل اینکه بیماریِ درمان‌ناپذیری برای شخص به وجود بیاید؛ مانند نابیناشدن چشم یا قطع‌شدن یکی از اعضای انسان، البته مشروط به اینکه انسان در آن مقصّر نباشد و شخص تا آخر عمر، سختی‌های آن را تحمل کند.

عضو خبرگان رهبری افزود: تفاوت این قِسم با قِسم دوم در این است که مشکل در قِسم دوم رفع شدنی است؛ اما در قِسم سوم رفع شدنی نیست.