به گزارش خبرگزاری حوزه، حجتالاسلام والمسلمین عبدالکریم بهجتپور،در تفسیر سوره دخان که به صورت پخش زنده اینترنتی برگزار شد با تفسیر آیاتی از سوره دخان اظهار داشت: تفسیر حروف مقطعه یعنی حاء میم در قرآن کریم باید از معصوم پرسیده شود، اما توجیهات کلی نیز برای آن منظور می شود، در آیه دوم یعنی وَالْکِتَابِ الْمُبِینِ واو به معنای سوگند است و خدای متعال به کتاب مبین سوگند خورده است.
مدیر حوزه علمیه خواهران افزود: کتاب در این جا به معنای ابراز آن چیزی است که مخفی بوده است، وقتی انسان چیزی در ذهن دارد و آن را در جایی مکتوب می کند و از عالم غیب درون در جایی آن را ابراز میکند معنای کتاب را میدهد، کتاب مصدر است اما به اسم مفعول آمده است، وَالْکِتَابِ الْمُبِینِ یعنی سوگند به مکتوبی که مبین است پس کتاب به معنای مکتوب است.
وی تصریح کرد: راغب اصفهانی یکی از لغت شناسان قهار قرآنی است و کتابی دارد که در آن معنای کتاب را توضیح میدهد و می گوید کتاب به معنای آن است که مجموعه ای پراکنده را به هم وصل کنیم و اگر خدا به مکتوبی سوگند می خورد مراد مجموعه گفتههای به هم زنجیره شده و منظم و حکیمانه است.
حجتالاسلام والمسلمین بهجتپور بیان کرد: در مورد کلمه مبین نیز در لغت دو معناست اول اینکه آشکار و دیگری آشکار کننده است، هم به معنای فعل لازم و هم متعدی است، کتابی که منظوم شده است و این نظم اموری را برای دیگران آشکار میکند و یا خودش متنی آشکار و روشن است و هر دو معنا میشود.
وی اظهار داشت: محصول حامیم و وَالْکِتَابِ الْمُبِینِ باید این باشد که خدا ستوده و با عظمت و دارای مجد است، در روایات ما زیاد توضیح داده شده است که قرآن جامع همه نیازهای انسان است و راه رسیدن به سعادت و رستگاری در این کتاب پیدا می شود، در روایات آمده است که کتاب خبر گذشتگان را در اختیار شما قرار می دهد و نظم و کیفیت منظم شدن زندگی در شرایط فعلی و حکم آیندگان را برای شما به ارمغان دارد و به اشکال مختلف جامعیت قرآن کریم آمده است.
مدیر حوزه علمیه خواهران خاطرنشان کرد: یک معنای دیگر برای کتاب مبین نیز لوح محفوظ است، کتاب مبین می تواند اشاره به لوح محفوظ نیز باشد، خداوند میفرماید که ما قرآن را در شب مبارکی نازل کردیم و سنت ما این است، این جمله جواب این سوگند یعنی سوگند به کتاب مبین مد نظر است.
وی گفت: در واقع خدا میفرماید قسم به کتاب آشکار که این را در شب مبارکی نازل کردیم، در رابطه با إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ نیز وقتی می گویند چیزی در بالا باشد و پایین آوردیم از انزال استفاده می شود اما در امور معنوی و افکار در ذهن وقتی بخواهیم برای کودکی خدا را توضیح دهیم مفهوم این را پایین می کشیم تا کودک ان را بفهمد اما مطلب در ذهن مانده است و حضور دارد، در مورد قرآن نیز معنا در آسمان معنوی و مقام رفیع سر جایش است و از آن کتابی در حد فهم بشر نازل کردیم و این مفهوم نزول است.
حجتالاسلام والمسلمین بهجتپور عنوان کرد: انزال و تنزیل می تواند به معنای نزول دفعی باشد مثلا مشرکان وقتی می خواستند پیامبر(ص) را آزار دهند می گفتند در این جا چرا قرآن یکباره به پیامبر کریم نازل نشد و وقتی می گویند إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ حتما این جا دفعی بوده و نزول های تدریجی داشته باشد چون برخی این را به معنای نزورل هر ساله قرآن و یا به معنای آغاز نزول می گرفتند، اما نزد این مفسرین نزول به معنای نزورل دفعی نیست، ضمیر إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ به کتاب برمی گردد این کتاب را در شب مبارک نازل کردیم.
وی بیان کرد: دخان، شصت و چهارمین سورهای است که بر پیامبر نازل شده است قبل از آن سوره قدر که بیست و پنجمین سوره نازل شده است و در فهم این سوره خیلی کمک می کند، خداوند قبلا در این باره سخن گفته است اما إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِی لَیْلَةٍ مُبَارَکَةٍ در این جا می فرماید مبارک و در آن جا می فرماید قدر؛ مبارک به معنای خیری ثابت و ماندگار است و از آن تعبیر به مبارک می کنند، تعابیر در مورد مبارک و شب معنای زیادی دارد، این شب قبل از نزول قرآن کریم مبارک است، این شبی است که خودش هر اتفاقی در آن می افتد ثابت است.
مدیر حوزه علمیه خواهران تصریح کرد: قدر به معنای اندازه و ظرفیت بخشی است، خداوند وقتی میخواهد رب اعلی را معرفی کند، از واژه قدر استفاده میکند و تقدیر از مشتقات قدر است، خدای متعال موجودات را خلق و بین این ها پردازش می کند، برای مثال اگر موجودی مرکب باشد چشم باید سر جای خاص قرار بگیرد، اعضای بدن باید در جایی قرار بگیرد تا بین ما و غذا برای سوخت و ساز بدن باشد.
وی در مورد رب اعلی این گونه گفت: گاهی انسان روزی دارد، اما روزی مبارکی نیست گاهی روزیها و اعطاها از جنس تقدیر است یعنی چیزی می دهد که در من ظرفیتی ایجاد می کند و ظرفیتی که شکوفا نیز نشده است، انسان تا چه سنی دارای چه رشدی و تا چه حد باید به سمت معنویت براساس این ظرفیت ها و شایستگی ها برود.
حجتالاسلام والمسلمین بهجتپور یادآور شد: تقدیر این است برای فرد و خانواده و اجتماع و جهان ظرفیت هایی را در نظر بگیرد، برای تمام عمر گتجشک این باشد و عمر فیل و عمر انسان این گونه باشد، اما شب قدر به معنای تغذیه نیست بلکه شبی در دادن ظرفیت است، براساس شناختی که از استعدادها و قابلیت ها و شایستگی ها بروز داده است، یک ظرفیت جدید به آن می دهند این که ما در ماه رمضان روزه می گیریم و در شب قدر مشمول روزه می شویم و استغفار زیاد توصیه می شود برای این است که ظرفیت های مناسب را در خود ایجاد کنیم.
وی تصریح کرد:خداوند می فرماید ما بر اساس قدر به اندازه معلوم نازل می کنیم شب قدر شبی است که براساس مصلحت به هر کس و هستی و اجتماع که وجود دارد ظرفیتی اعطا می شود و در طول سال به سمت آن هدایت می شویم و اصل امضاء آن شب اتفاق می افتد و در طول سال مستحاب می شود و لذا در این جا تعبیر به مبارک و ماندگار می شود و شب ارزاق ماندگار و شب ریل گذاری است.
مدیر حوزه علمیه خواهران عنوان کرد: خداوند در واقع شبی را ریل گذاری می کند تا زندگی براساس آن حرکت کند این ریل ظرفیت طولانی مدتی دارد و به آن اشاره دارد تا 1000 ماه می تواند مقدر کند و خیر را به انسان بدهد یعنی در طول 80 سال ظرفیت ایجاد شود، باید شب قدر را قدر دانست چرا که بسیار با ارزش است.
وی خاطرنشان کرد: یکی از ظرفیت هایی که باید به زندگی بشر اضافه می شد قرآن بود قرآن کریم در هستی انسان تحول ایجاد کرد که از جنس قدر و ایجاد ظرفیت است، واژه کنا معنای رویه دارد و سنت الهی این است یعنی سنت ما این است و تاکید می کند که سنت ما این است که نازل کنیم.
حجتالاسلام والمسلمین بهجتپور عنوان کرد: خداوند در این جا نیز هشدار می دهد در حقیقت خدا با نزول قرآن به بشر هشدار داد، ذهن ما باید تلاش علمی کند چرا خداوند اعلام خطر را این قدر جدی گرفته است، برای مثال کرونا یا هر مصیبت دیگری که اظطراب به زندگی بشر می آورد هشداری است که انسان را متوجه و او را دین دارتر می کند.
وی گفت: مصیبتها در زندگی، هشداری برای بیداری از غفلت است، بشر وقتی گرفتار می شود فریادش به آسمان می رود اما وقتی خطرها کنار می رود مردم به حالت اولیه برمی گردند اصل اولیه در امور بشر، غفلت است و همه این گونه هستیم، این که می گویند به مصحف و قرآن نگاه کنید برای آن اسیت که بشر را از غفلت خارج کند این که هر روز باید نماز بخوانیم برای آن است که میثاق بندگی را فراموش نکنیم و اساتید عرفان تذکر می دهند برای ان است از غفلت خارج شویم بشر به طور طبیعی میل به غفلت دارد.
مدیر حوزه علمیه خواهران تصریح کرد: بزرگترین خدمتی که قرآن و انبیای الهی به بشریت کردهاند آن است که او را از خواب غفلت بیدار کردهاند، خداوند می فرماید بشر را بیدار می کنیم و به او هشدار میدهیم و این هشدار تنها با قرآن نیست، بلکه کتاب های فراوانی فرستاده ایم و انبیای الهی آمدند تا مردم را هوشیار کنند چرا که خدا نمیخواهد بشر به خواب برود و دچار غفلت شود، انسان غافل، اهل جهنم و دوزخ خواهد شد.
۳۱۳/۶۱