به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه، آیت الله علیرضا اعرافی امروز در بازدید از مرکزآموزش تخصصی فلسفه اسلامی حوزه علمیه قم، با بیان این که یکی از ممیزات حوزه علمیه، نسبت به دیگر مراکز، اندیشه عقلی آن است، گفت: این ویژگی از دیر زمان در حوزه های علمیه شیعی وجود داشته است و به این فکر عمیق فلسفی و عقلی که در همه ادوار در حوزه بوده و ریشه کرده، افتخار می کنیم.
عضو شورای عالی حوزه های علمیه، افزود: امروز کلام عقلی حوزه برازنده و برجسته است و حتی در ضمن علوم دیگر به خوبی این برجستگی قابل مشاهده است، در اصول غنی خودمان شاهد این هستیم که آشکار و نهان اندیشه عقلی اسلامی ظهور و بروز دارد و عقل ورزی و فلسفه ورزی متفکران ما از شاهکارهای تاریخ تفکر عقلی است.
پاسداشت و حفظ و صیانت از عقل ورزی و تفکر فلسفی در حوزه
مدیر حوزه های علمیه بیان داشت: به فرموده رهبر معظم انقلاب، حوزه باید به این عقل ورزی و فلسفه ورزی افتخار کند و پاس بدارد و البته این بدان معنا نیست که هر فیلسوفی هر چه گفت و یا در هر مکتب فلسفی هست بپذیریم و آن را نقد نکنیم. در این رابطه تقدسی نیست، اما فلسفه ورزی و تفکر عقلی و فلسفی، باید در حوزه صیانت شود و بدون این هم نمی شود، حرکت کرد و در دنیای امروزی هم تأثیرگذار بود.
وی اظهار داشت: در سفرهای متعددی که به مراکز علمی دنیا داشته ام، در عین اینکه ارزش غنای حوزه را متوجه شدم، متوجه ضعف هایی هم شده ام. در یکی از جلسات که با یکی از مفتیان برجسته داشتم، تلاش این بود به او بگویم، بدون داشتن مبانی فلسفی و عقلی، نمی توان جوان امروز را از هجمه غیر الهی حفظ کرد و متأسفانه او حاضر نشد این پیام من را دریافت کند.
ضرورت فهم اندیشه فلسفی و تفکری عقلی برای تعالی بخشی مبانی دینی به جوانان
آیت الله اعرافی گفت: اندیشه فلسفی و تفکر عقلی نقش مهمی در دریافت مبانی دینی دارند و این گونه هم است و اگر به این امر مهم توجه نشود، این مسئله می تواند ضعف بزرگ در دریافت مبانی دینی به وجود بیاورد.
وی گفت: وقتی سخن از فلسفه و تفکر عقلی می کنیم، مفهومش این است که بنیان تفکر اسلامی در عقل باید اتفاق بیفتد و عقل عمیق بتواند در استنباط مبانی و اجتهاد موثر باشد.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، افزود: این که گفته می شود، اصول از فلسفه جدا شود، سخن درستی نیست، مگر می شود اجتهاد امر و نهی را بدون ضوابط عقلی و فهم عمیق عقلی حل و فصل کرد، این امکان پذیر نخواهد بود.
مرکز تخصصی فلسفه پرچمدار احیاء تعمیق بخشی اندیشه فلسفی
مدیر حوزه های علمیه با اشاره به رسالت مهم مرکز تخصصی فلسفه اسلامی حوزه علمیه قم، بیان داشت: این مرکز و مراکزی مانند این، پرچم دار احیاء و تعمیق فکر و اندیشه فلسفی در حوزه می باشند و این کار کمی نیست. اینجا به عنوان رکن در منظومه حوزه، باید خود را متکفل اصل مهم، یعنی تعمیق بخشی فکر فلسفی در حوزه بداند.
آیت الله اعرافی گفت: بنابراین ضمن حفظ این میراث گرانسنگ، لازم است متناسب با فکر دنیای امروز و جدید حرکت کند. در دنیای امروز اگر فکر فلسفی عمیقی نداشته باشیم، در دام های فلسفی مکاتب روز دنیا گرفتار خواهیم شد و موج فلسفه های غیر الهی ما را در برخواهد گرفت و حوزه و دانشگاه ما را متزلزل خواهد کرد.
وی اظهار داشت: امروز قم به عنوان رکن و محور حوزه های علمیه، پایه ریزی شده و در حال حرکت است و امروز در یکصدمین سالگرد تأسیس راه اندازی حوزه عملیه قم هستیم و در این رابطه دبیرخانه راه اندازی و فعالیت ها هم مشخص شده که از جمله آن مشخص کردن وضع و جایگاه حوزه در حوزه دانشی مختلف است.
آیت الله اعرافی گفت: امروز قم در حوزه های دانشی ضمن داشتن فعالیت هایی، در عین حال خلأ هایی هم دارد. در حوزه عقلی هم فعالیت انجام گرفته و بخشی نیازمند به فعالیت جدی است و این مسئله هم باید مورد اهتمام جدی تر قرار گیرد.
عضو شورای عالی حوزه های علمیه، افزود: در بحث علوم عقلی از گذشته بزرگانی بوده اند و آثار خوبی از خود به یادگار گذاشته اند، اما خلأ هایی هم است و باید آن خلأ عقلی هم جبران شود.
توجه برای عملیاتی کردن طرح های حوزه
مدیر حوزه های علمیه بیان داشت: حوزه در مسیر مدیریتی برنامه هایی داشته که از گذشته انجام شده و در مدیریت جدید توجه جدی تری شده و طرح های عظیم جهادی با توجه به نبودن بودجه برنامه ای، کاهش نیرو و... شکل گرفته است. از مهمترین این کارها و طرح ها، تدوین اسناد بالادستی راهبری ۵ ساله حوزه، تدوین سند چشم انداز حوزه، تدوین بیش از۱۰۰ طرح تحولی در حوزه شامل درخت واره رشته است.
آیت الله اعرافی با اشاره به مباحث آموزشی گفت: نکته ای که باید در بخش آموزش و حوزه آزاد به آن یاد آورشد، توجه حداکثری به آزادی در حوزه برای طلبه و استاد است. طلبه و استاد در دروس آزادی و اختیار داشته باشند مانند انتخاب متن بدیل. ضمن نظارت بر دروس فقه و اصول، اما در انتخاب متن، طلبه و استاد مخیر به انتخاب باشد. در سطوح عالی تئوری ما هدایت علمی همان انتخاب در دروس ولی همراه با نظارت است، این مسئله ای است که در سطوح پایین تر هم باید مورد توجه قرار گیرد.
قدردانی از سرمایه های علمی در حوزه
مدیر حوزه های علمیه با بیان اینکه حضور بعضی از شخصیتها در حوزه و مراکز تخصصی سرمایه عظیم است، گفت: باید قدردان این سرمایه های علمی بود و بر غنای کار افزود.
وی اظهار داشت: یکی از تلاش های که باید در حوزه صورت گیرد، راه اندازی منظومه رشته ها است. بنابراین مراکز تخصصی در امر اجرای نقشه رشته ها و گرایش ها و مقاطع علوم عقلی و منطق حضور فعال تری داشته باشند و این خواسته مدیریت است.
عضو شورای عالی حوزه افزود: در سطح ۳، ۴ رشته و در سطح ۴، ۱۴ رشته و ۴ گرایش است. باید به دو محور حوزه فلسفه علوم انسانی و حوزه فلسفه علوم طبیعی که می تواند به شاخه های مختلف تقسیم شود که حداقل ۱۰ شاخه در علوم انسانی است.
مدیر حوزه های علمیه بیان داشت: راه اندازی درخت واره رشته، گام مهمی در پاسخ گویی به نیازهای متعدد جامعه و جهان جدید و تمدن اسلامی خواهد بود.
وی اظهار داشت: نکته دیگر که باید مراکز حضور جدی تری داشته باشند، تعیین سرفصل های آموزشی، تدوین درس نامه و متون، آمادگی برای راه اندازی سطح ۵ در حوزه و تربیت استاد است.
آیت الله اعرافی گفت: تربیت استاد در بحث درختواره رشته ها امری بسیار مهمی است که باید مورد توجه مراکز تخصصی باشد.
۳۱۳/۴۰
