حجت الاسلام والمسلمین زمانی در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری حوزه، با اشاره به موضوع مقوله فرهنگ و تأکید رهبر انقلاب به مجلس در ارتباط با اهمیت توجه به این مسئله گفت: از نگاه دین، اقتصاد از چند جهت مهمتر از فرهنگ است و فرهنگ نیز همینطور، اما یکی از ابعاد مهم اقتصاد نسبت به فرهنگ این است که چون انسان ترکیبی از روح و جسم است، خدا هم در قرآن به همین مسئله اشاره می کند، که ما انسان را از گِل خلق کردیم، طبعا جسم پایه خلقت انسان و زمینه های رشد روحی است. اگر انسان از زمان تولدش از اولین امکانات اقتصادی ممنوع باشد، از بین خواهد رفت.
مسئول دفتر اجتماعی سیاسی حوزه های علمیه افزود: اولین امکانات اقتصادی، آب، غذا و ... است. اگر این حداقل ها نباشد، انسان از بین می رود و دیگر نوبت به فرهنگ نمی رسد.
عضو هیئت علمی جامعه المصطفی العالمیه بیان داشت: دوم، احساس کمبود انسان نسبت به نیازها و کمبود اقتصادی است. اگر بشر گرفتار کمبود معنویت شود، احساس رنج و درد نمی کند، اما در اقتصاد این مشکل وجود دارد که آدمی با کمترین کمبود و نیاز، گرفتار درد و رنج و افسردگی می شود، این نشان می دهد که احساس نیاز بسیار شدید تر از نیاز فرهنگی است. غیر از آب و...؛ برق و ... از احساس های نیاز درجه دو و از امکانات رفاهی به شمار می رود و بشر بدون این موارد می تواند استمرار حیات بدهد، اما با وجود این که از نیازهای درجه دو به شمار می رود، ولی با این حال انسان با نبود این امکانات احساس نیاز و درد شدید می کند، آن قدر این احساس درد شدید می شود که یک مقدار وقتی بنزین گران می شود برای اعتراض به خیابانها می آیند.
وی عنوان کرد: اما در باب فرهنگ اگر به بشر امکانات فرهنگی کمی بدهند، کسی احساس درد نمی کند، مثلا در مسئله معنویت، اگر به این مسئله در جامعه رسیدگی نمی شود، کسی اعتراض نمی کند، چرا ما را به معنویت نرسانیده اید، خیلی برایشان مهم نیست. پس از این لحاظ چون جامعه احساس درد و نیاز بیشتر می کند، اقتصاد مهمتر از فرهنگ می شود و دولت هم به دلیل این که مردم داد و فریاد می زنند ناچار است به نیازهای اقتصاد جامعه توجه می کند.
حجت الاسلام والمسلمین زمانی گفت: عامل دیگر اهم بودن اقتصاد از فرهنگ بعُد دینی است. دلیل آن این است یکی از دلایل رسالت انبیاء استقرار عدالت و قسط در جامعه است. برترین این عدالت، اقتصادی است و دلیل دیگر این است که فقر اقتصادی گاهی موجب کفر می شود. پس این نشان می دهد که از نظر دینی، اقتصاد منجر به کفر می شود، ولی این همگانی نیست. در انقلاب کسانی که پای کار آمدند و امام راحل را حمایت کردند، افرادی بودند که مال و منال آنچنانی نداشته اند. این کار، گر چه شدنی است، ولی کسانی که دارای ظرفیت و قدرت تحلیل نیستند، ممکن است این فقر تبدیل به کفر شود.
مسئول دفتر اجتماعی سیاسی حوزه های علمیه افزود: دلیل چهارم اهم بودن اقتصاد این است که بیشتر خطراتی که در جامعه علیه حکومت ها بوده معمول ناشی از عدم تأمین مسائل اقتصادی توسط مدیران حکومتی بوده است. در تاریخ جوامعی که علیه کشور خودشان شورش کردند به دلیل کاستی اقتصادی است، نمونه آن بحث بنزین در ایران است. لذا حکمت اقتضاء می کند به این چهار دلیل به اقتصاد کشور نسبت به فرهنگ توجه شود.
عضو هیئت علمی جامعه المصطفی العالمیه بیان داشت: اما دلایل اهم بحث فرهنگ نسبت به اقتصادی، یکی این است که فلسفه خلقت انسان در عالم، رشد فرهنگی است و خدا هدفش تأمین مسائل اقتصادی نبوده است. فرهنگ مجموعه ای از باورها و ارزشها و تجلی مردم به مسائل دینی و اخلاقی و مزین شدن به اخلاق الهی است. این مسئله نشان از اهمیت فرهنگ در فلسفه خلقت است.
وی عنوان کرد: دلیل دوم، فارق بین انسان و حیوان است. اگر در جامعه ای فرهنگ، ایثار و ارزشهای انسانیت نباشد، ولی در مقابل همه امکانات رفاهی و اقتصادی باشد، این چنین دنیایی با دنیایی حیوانیت هیچ فرقی نمی کند، چون حیوان نیاز به امکانات اقتصادی برای رشد و نمو و بازدهی دارد. لذا فرهنگ عامل مهم در جدایی بین بشر و حیوان است. قرآن می فرماید وقتی انسان را از نظر جسم مرتب کردم، روح خودم را در آن دمیدم، این دمیدن همان شایستگی فرهنگی است. و الا جسم شایستگی نمی آورد.
حجت الاسلام والمسلمین زمانی گفت: دلیل سوم، پیروزی انقلاب اسلامی است. انقلاب ما دنبال اجرای حاکمیت اسلامی و تحقق ارزشهای بود. البته نه این که به فکر اقتصاد نبوده، بوده، ولی مهم تعالی بخشی ارزش های دینی و اخلاقی است. در این رابطه شهدای زیادی بوده اند که این درس را به ما آموخته اند.
مسئول دفتر اجتماعی سیاسی حوزه های علمیه افزود: عامل دیگر در بحث فرهنگ، کم توجهی مسئولان نسبت به فرهنگ و ضعف مطالبه گری مردم در این رابطه است و چون در این ۴۰ سال اتفاق خاصی از سوی مسئولین در رابطه فرهنگ نیفتاده و روز به روز اوضاع بدتر شده است، لذا رهبر انقلاب به مجلس در ابتدای افتتاحش مسئله توجه و تقویت فرهنگ را توجه می دهند. بر این اساس باید مجلس بحث فرهنگ را در دستور کار خود قرار دهد و اولویت برنامه را در این موضوع قرار دهد.
عضو هیئت علمی جامعه المصطفی العالمیه بیان داشت: اما حوزه چه کمکی می تواند به مجلس کند، از جمله این وظائف، کمک حوزه به مجلس در قانون گذاری است. مجلس، قوه مقننه و قانون گذار جامعه است. همه قوانینی که در جامعه اجرا می شود به وسیله مجلس، قانون گذاری می شود، اما در طول این ۴۰ سال رابطه نهادینه بین حوزه و مجلس نبوده است و مجلس از رابطه فقهی اسلامی وشیعی حوزه، بهره رسمی نگرفته است.
وی عنوان کرد: در حوزه گنجینه فقه و معارف دینی و قانون داریم که اینجا طلاب مشغول تحصیل آن هستند و از سویی مجلس هم برای خود قانون گذاری می کند، هیچ کاری به این منابع دینی ندارند، این خلأ جدی است و پیشنهاد ما این است تفاهم نامه ای بین مجلس و حوزه بسته شود و مجموعه قوانینی که در مجلس قراره تصویب شود،از مدتی قبل به حوزه ارجاع داده شود، محققین حوزه بررسی و نظرات و مبانی اسلام را استخراج، تبدیل به پیش نویس قانون و به مجلس تحویل بدهند و مجلس به عنوان قانون تصویب کند.
حجت الاسلام والمسلمین زمانی گفت: چون تأکید امام راحل این است که این همه در حوزه درس می خوانیم باید جایی عمل شود، عمل آن در حکومت است و حکومت فلسفه عملی فقه است. باید حوزه خودش را در حکومت نشان دهد.
مسئول دفتر اجتماعی سیاسی حوزه های علمیه افزود: حضرت آیت الله سیستانی در دیدار با بعضی از حوزویان بر اهمیت رابطه مجلس و حوزه تأکید کرده اند و گفته اند« قوانین و لایحه ها را در حوزه و درس های خارج بررسی فقهی و برای مجلس آماده کنید و مجلس آن را تصویب کند؛ این موضوع بسیار مهم است و انجام شود.
عضو هیئت علمی جامعه المصطفی العالمیه بیان داشت: دومین وظیفه حوزه نسبت به مجلس، استخراج آموزه های اسلام نسبت به همه وزارتخانه ها و رشته های دانشگاهی. مجموعه این رشته ها و وزارت خانه باید بهره مندی از دین شود، ولی از این قضیه غافل هستیم. دانشگاه های ما نیازمند استفاده از مسائل روانشناسی، جامعه شناسی و طب و... از مبانی دینی هستند، این کار حوزه است که این مبانی را استخراج و در اختیار دانشگاه و وزارت خانه ها قرار دهد.
وی عنوان کرد:وظیفه سوم فرهنگی حوزه، گسترش حضور حوزویان در همه دانشگاه‌ها، مدارس و... است. در ۳ هزار مدرسه، روحانی وجود دارد و ۹۷ هزار مدرسه آموزش و پرورش بدون عالم دینی است و این نقص است و وزارت خانه زیر بار این مسئله نمی رود.
حجت الاسلام والمسلمین زمانی گفت: بسیاری از روستاها، کارخانه ها، فضای مجازی، دانشگاه ها و... خالی از روحانی است، البته مجلس در این موارد باید وارد شود و قانون تصویب کند تا حوزویان راحت تر وارد این وزارت خانه ها شوند.
مسئول دفتر اجتماعی سیاسی حوزه های علمیه افزود: وظیفه دیگر فرهنگی حوزه، تعلیم و تزکیه خود طلاب است. حوزویان باید اطلاعات دینی خود را افزایش دهند و تنها اکتفاء به مباحث حوزوی نکنند، با تهذیب و تجلی اخلاق است که حوزویان می تواند در جامعه الگو باشند.
