به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه انتشار آمارهای جدید نشان می‌دهد که در طی ۵ سال گذشته تعداد موالید کشور از یک‌میلیون و ۵۷۰هزار به یک‌میلیون و ۱۹۶هزار تولد کاهش پیداکرده است.
در این میان هر مادر ایرانی به‌طور متوسط طی دوره باروری خود ۱.۷ فرزند زنده به دنیا می‌آورد که این آمار در دنیا بیش از ۲.۵ فرزند است و علاوه بر این در بسیاری از کشورها بسته‌های تشویقی مناسبی نیز در نظر گرفته‌شده که مؤثر هم بوده است.
در همین زمینه گفتگویی با معصومه ظهیری معاون فرهنگی و تبلیغی مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه خواهران انجام دادیم که در ادامه می‌آید.
کاهش رشد فرزند آوری در یک دهه اخیر
بحث فرزند آوری یک موضوع چندبعدی است که از زوایای مختلف قابل‌بررسی است و لایه‌های مختلفی را شامل می‌شود.
دهه اخیر در واقع شاهد کاهش رشد جمعیت و موالید در کشورمان هستیم که زنگ خطری را به صدا درآورده است.
اگر در دهه پیش رو درست برنامه‌ریزی نکنیم و شکاف جمعیتی را پُر نکنیم برای صدسال آینده نمی‌توانیم ایران جوان و توسعه‌یافته را متصور باشیم.
بحث جمعیت با اقتصاد، سیاست، قدرت و توان دفاعی کشور ، صنعت ، کشاورزی و تاب‌آوری اجتماعی مرتبط است.
باید برای دهه‌ای نده برنامه‌ای زودبازده و اورژانسی داشته باشیم تا این شیب نزولی رشد موالید به حالت طبیعی خودش برگردد.
فرزند آوری در کشور پایین آمده و در مقابل سن ازدواج بالا رفته و علاوه بر این طلاق در کشور افزایش‌یافته است ، این‌ها مواردی هستند که کشور را تهدید می‌کنند و باید برای آن‌ها برنامه‌ریزی مناسبی صورت بگیرد.
علاوه بر این سن فرزندآوری بالا می‌رود و این لایه‌های بیرونی هستند که در واقع عیان و قابل‌بررسی است.
فرهنگ و باورهای عمومی از درجه اهمیت بالایی برخوردار است
لایه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی ، اشتغال ، فرهنگ و باور مردم ، قانون و نظارت بر اجرای قانون از عوامل درونی هستند که باید مورد بررسی قرار بگیرند.
در رأس همه این لایه‌ها موضوع فرهنگ و باورهای عمومی از درجه اهمیت بالایی برخوردار است.
بعد از دهه‌ای ۶۰ که آمار موالید در کشور صعودی بود، متأسفانه ما روی موضوع تهدید جمعیت و کم‌تر شدن موالید ارزش‌گذاری کردیم .
علاوه بر این در دهه‌های بعد ارزش‌های دیگری مانند تحصیل ، اشتغال ، فردگرایی و .. به‌تدریج پررنگ شد و درواقع تشکیل نهاد خانواده را با تهدید مواجه کرد.
در این میان عدم بها دادن به اشتغال خانگی نیز از جمله مواردی بود که موجب شد گرایش خانم‌ها به کارهای بیرون از خانه مانند کارمندی و... افزایش پیدا کند و همین موارد سن ازدواج را در کشور بالا برد و از سوی دیگر یک‌لایه از لایه‌های عدم اقبال به فرزند آوری در جامعه مسئله زنان بودند.
فرهنگ اصلی‌ترین عامل کاهش فرزند آوری
عامل اول کاهش رشد جمعیت در کشور و کم شدن موالید در کشور فرهنگ است، که موجب نزولی شدن نرخ رشد فرزند آوری در کشور است.
در واقع کم‌رنگ شدن معنویات و ارزش‌های دینی نیز در این زمینه بی‌تأثیر نبوده است ، به‌هرحال فرزندی که پیامبر اسلام در خصوص آن تأکیدات فراوانی دارد امروز در بین برخی از خانواده‌ها از آن بانام نان‌خور اضافه و یک‌بار اضافی نام‌برده می‌شود که نشان می‌دهد از فرهنگ و باور دینی در این زمینه فاصله گرفته‌شده است.
ما نتوانستیم جایگاه ارزشی نگاه به فرزند و همچنین جایگاه فرزند در خانواده را درست تبیین کنیم و نه فرزند معنای محبت ، رزق و برکت را در اغلب خانواده‌های امروزی داشته و نه فرزند خودش را این‌گونه در خانواده می‌دید.
وقتی فرهنگ در یک خانواده تغییر کرد، این تغییر را به جامعه می‌دهد و در نگاه تصمیم گیران و دست‌اندرکاران نیز تأثیر می‌گذارد.
راهکارهای خروج از بحران
همه متولیان امور فرهنگی باید ارزش‌گذاری و اولویت‌دهی فرزند آوری و آرامش در خانواده را به مردم القا کنند.
این باور باید در جامعه به وجود بیاید که ازدواج و فرزند آوری می‌تواند بسیاری از خلأها را پر کند.
متأسفانه آمار زیاد طلاق موجب شده است که بسیاری از خانواده‌ها به فرزند آوری نرسند که خود نیز یک مشکل مهم است.
بالا رفتن سن ازدواج نیز تعداد موالید را کم می‌کند چراکه برای صعودی شدن نرخ زادوولد باید خانواده‌ها بیش از ۳ فرزند داشته باشند درحالی‌که ازدواج‌های دیر هنگام موجب می‌شود که خانم‌ها زمان‌های مناسب فرزند آوری را از دست بدهند.
کار اولیه این است که ازدواج آسان، بهنگام و پایدار را در کشور داشته باشیم و در کنار این موضوع آموزش‌های مهارتی، کارهای پژوهشی ، تنویر اذهان عمومی و تشویق به‌موقع در کنار حمایت‌های والدین می‌تواند در سیر صعودی ازدواج‌ها و فرزند آوری نقش داشته باشد.
در گام بعدی باید قوانینی را درزمینهٔ ازدواج و فرزند آوری داشته باشیم که عامل تشویقی برای زوج‌های جوان باشد ازجمله این قوانین می‌توان به قوانین مسکن اشاره کرد و درواقع یکی از ضروریات ازدواج است.
باید زمینه تسهیل ازدواج فراهم شود
باید زمینه تسهیل ازدواج فراهم شود و برای این کار باید شورایی یا نهادی متولی امر شودو علاوه بر این باید برای ازدواج باید یارانه بدهیم و در شرایط کنونی امکان پیش‌قدم خانواده‌ها وجود ندارد و موج ازدواج هراسی که به راه افتاده است و هراس پذیرفتن مسئولیت‌های خانواده جوانان را به ازدواج دیرهنگام سوق می‌دهد که مناسب و شایسته نیست.
خانواده چرخه‌ای یک کشور درزمینه های مختلف را به حرکت درمی‌آورد به‌عنوان‌مثال تشکیل خانواده موجب می‌شود که نیاز آن خانواده برای خرید لوازم کارخانه‌ها را فعال می‌کند.
سیر صعودی نازایی در کشور
موضوع مهمی دیگری که درزمینهٔ کاهش موالید در کشور مؤثر است نازایی است، متأسفانه در کشور به علت‌های مختلف از قبیل آب‌وهوا، دارو و.. وجود دارد شاهد افزایش نازایی هستیم و مراکز جهاد دانشگاهی و علوم پزشکی باید از بیمه‌ها و پشتیبانی‌های خوبی برخوردار باشند.
سیستم بیمه‌ای فعلی پاسخگوی مخارج نازایی نیست و باید در این زمینه نیز تأمل و تجدیدنظری صورت بگیرد.
مقابله با سقط‌جنین باید شدت بگیرد
در سال‌های اخیر به علت درمانی و همچنین سقط‌های غیرمجاز آمار سقط‌جنین در کشور افزایش‌یافته است که باید در این زمینه قانون‌های مناسبی وضع و اجرایی شود.
زمینه تسهیلات برای مادران شاغل نیز ازجمله مواردی است که می‌تواند در زمینهٔ فرزند آوری تأثیرگذار باشد و درنهایت بسته‌های تشویقی نیز می‌تواند درزمینهٔ فرزند آوری تأثیرگذار باشد.
