به گزارش خبرگزاری «حوزه» از تهران، حجت الاسلام و المسلمین محمد علی رضایی اصفهانی استاد جامعة المصطفی العالمیه، ظهر پنج شنبه ششم شهریور ماه، در کارگـاه دانش افزایی و مهارت آموزی سلامت معنوی اسلامی با موضوع «سلامت معنوی در آینه آیات و روایات» که از سوی فرهنگستان علوم پزشکی، در بیمارستان قلب شهید رجایی تهران برگزار شد، گفت: قرآن کریم مراتب حیات (زندگی) را متعدد معرفی می کند اولین آنها حیات گیاهی که منظور رشد گیاه است که در آیه ۱۷ سوره حدید آمده است "یحیی الارض بعد موتها"، دوم حیات حیوانی که دارای رشد و احساس است در سوره جاثیه آیه ۲۶ آمده است "قل الله یحییکم ثم یمیتکم"، سوم حیات عقلانی که دارای رشد، احساس و تفکراست و در سوره اعراف آیه ۱۷۹ آمده است "لهم قلوب لا یفقهون بها ... اولئک کالانعام"، چهارم حیات معنوی که حیات طیب است و در سوره انفال آیه ۲۴ آمده است "استجیبوا لله و للرسول اذا دعاکم لما یحییکم"، پنجم حیات اخروی که در سوره عنکبوت آمده است "ان الدار الاخره لهی الحیوان" و ششم حیات الهی که همان علم و قدرت است در سوره فرقان آیه ۵۸آمده است "الحی الذی لا یموت".

وی با تاکید بر آیه ۲۴ سوره انفال عنوان کرد: از این آیه چندین نکته بر می آید. نکته اول این است که این آیه از حیات گیاهی و حیوانی منصرف است چون نیاز به دعوت الهی ندارد و حتی همچنین ازحیات معقول مومنان، چون مومنان را دعوت به حیات جدید کرده. دوم نکته این است که این حیات با زندگی معمولی کفار متفاوت است. قرآن کفار را مرده متحرک می داند.

حجت الاسلام والمسلمین رضایی اصفهانی گفت : نکته سوم اینست که لازمه زندگی برتر پاسخ مثبت به دعوت الهی است. چهارم اینکه مهمترین دعوت الهی از طریق قرآن و سنت پیامبر (ص) و اهل بیت (علیهم السلام) است و پنجم اینکه در احادیث ذیل آیه آمده است که حیات فوق، ولایت امام علی (ع) است.

وی نکته ششم آیه ۲۴ سوره انفال را حیات فوق نزد مفسران (جهاد، ایمان، قرآن) دانست و گفت: آخرین نکته اینست که سبک زندگی قرآنی، حیات برتر معنوی است که با اجابت دعوت الهی (قرآن و سنت) تحقق می یابد.

استاد جامعه المصطفی العالمیه در ادامه نکات آیه ۹۷ نحل را برشمرد که از جمله این نکات می توان به تساوی زن ومرد درکمال و دوشرط حیات طیب که ایمان وعمل صالح است اشاره کرد.

وی در ادامه سخنان خود ابعاد حیات طیب را بر مبنای قرآن برشمرد و گفت این ابعاد شامل کلام پاک، عقایدپاک، غذای پاک وحلال، همسر پاک، جایگاه پاک در بهشت، کسب پاک، نسل پاک، شهرپاک و جان دادن پاک می باشد.

حجت الاسلام و المسلمین رضایی اصفهانی در پایان سخنان خود موانع حیات طیب را ظلم و مانع راه خدایی شدن عنوان کرد و گفت: وظایف ما نسبت به حیات طیب شکر گزاری و طغیان نکردن است.

در ادامه پنل سوم دکتر محمد صالح طیب نیا عضو هیأت علمی دانشکده الهیات و معارف اهل البیت(ع) با موضوع "تبیین شاخصه های سلامت معنوی در قرآن و روایات؛ مطالعه موردی حضرت ابراهیم علیه السلام" به ایراد سخنرانی پرداخت.

وی در تعریف سلامت معنوی گفت: استفاده از شیوه های منطقی تعریف و تلاش برای یافتن تعریفی جامع و مانع برای معنویت راه به جایی نخواهد برد. به نحوی که امروز هیچ توافقی بر سر تعریف «سلامت معنوی» وجود ندارد. از آنجا که معنویت عمری به در  ازای عمر بشر دارد و در جوامع گوناگون، اشکال مختلفی به خود گرفته است، ارائه تعریفی که تمامی جنبه های معنویت را در بر بگیرد، کاری بس مشکل و بلکه محال است. بنابراین چاره ای نداریم که سلامت معنوی را در قالب یک نظام فکری معین و یا دین مشخص تعریف کنیم.

دکتر طیب نیا ابعاد سلامت معنوی را سلامت عقلانی– معرفتی، سلامت رفتاری و سلامت عاطفی- اخلاقی عنوان کرد و گفت: یکی از بهترین شیوه های تبیین یک مفهوم یا موضوع، ارائه مصداق یا به عبارت بهتر «تبیین الگویی» است. در قرآن کریم و روایات معصومین (ع) از این شیوه به کرات استفاده شده است. قرآن کریم در عین این که عمیق ترین مباحث نظری و معرفتی را ارائه می دهد ولی در عین حال مصادیق و الگوهای عملی آن را نیز معرفی می کند تا آن حقایق به صورتی ملموس تر و عینی تر برای مخاطب قابل فهم گردد. برای مثال داستان حضرت ابراهیم بسیار قابل تحلیل بوده و هزاران درس و الگوی تربیتی از آنها برداشت می شود.

عضو هیأت علمی دانشکده الهیات و معارف اهل البیت(ع) گفت: از بررسی ده ها آیه مختلف به ویژه آیه ۴ سوره ممتحنه؛ «قَدْ کانَتْ لَکُمْ اُسْوَهُ حَسَنَهٌ فی اِبْراهیمَ وَ الذَّینَ َمَعَهُ»  قابل استفاده است که از منظر قرآن کریم، حضرت ابراهیم مصداق کامل «قلب سلیم» و به عبارت دیگر «الگوی جامع سلامت معنوی» است که باید شاخصه های اعتقادی، اخلاقی و رفتاری او را به صورت دقیق شناخت و آنها را الگو قرار داد و از آن تبعیت نمود. زندگی پر فراز و فرود ابراهیم و اتفاقات شگفتی که در زندگی او رخ داده، قله های بلندی از یک انسان رشد یافته که عالی ترین مراتب سلامت معنوی را داراست، ترسیم می کند.

وی افزود: نکته حائز اهمیت در ارتباط با مفهوم«قلب سلیم» در قرآن کریم آن است که استعمال این ترکیب در هر دو باری که در قرآن صورت گرفته، در رابطه با حضرت ابراهیم بوده است. یک بار در آیه ۸۴ سوره صافات که خداود سبحان، او را با این ویژگی توصیف می کند و یک بار در آیات ۸۸ و ۸۹ شعراء که ابراهیم در توصیف قیامت می گوید: «یَوْمَ لَا یَنفَعُ مَالٌ وَلَا بَنُونَ إِلَّا مَنْ أَتَی اللَّهَ بِقَلْبٍ سَلِیمٍ».

دکتر طیب نیا افزود: حنیف، واژه‌ای قرآنی به معنای یکتاپرست و پیرو دین حقیقی و راستین (دین ابراهیم علیه السلام) می‌باشد. واژه حنیف ده بار در قرآن به کار رفته است؛ هشت بار آن به صراحت درباره دین حضرت ابراهیم است که حنیفیت بوده و دو بار دیگر خطاب به پیامبر و بیان اهمیت حنیف بودن در دین است.

وی گفت: از جمله ویژگی های رفتاری حضرت ابراهیم در قرآن می توان به صاحب قدرت و اهل عمل بودن، نیکوکار بودن، کنشگر اجتماعی، فرهنگی بودن و مهربان نسبت به مردم و حتی گمراهان اشاره کرد.

عضو هیأت علمی دانشکده الهیات و معارف اهل البیت(ع) ویژگی های عاطفی، اخلاقی حضرت ابراهیم در قرآن را دوست خدا، مطیع خداوند، بنده مؤمن خدا، شکرگزار نعمت‌های الهی، بسیار اهل دعا، بردبار در تعاملات اجتماعی و اهل انابه بر شمرد.