به گزارش خبرگزاری «حوزه» از تهران، استاد علی اکبر رشاد رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، امروز پنج شنبه ششم شهریور، در کارگـاه دانش افزایی و مهارت آموزی سلامت معنوی اسلامی با موضوع «مبانی سلامت معنوی در اسلام (مبانی فلسفی، انسان شناختی، اخلاقی و ...)» که از سوی فرهنگستان علوم پزشکی، در بیمارستان قلب شهید رجایی تهران برگزار شد، گفت: هندسه معرفتی دین ۵ ضلعی است و این 5 بخش شامل عقاید، علم، اخلاق، احکام و معنویات است؛ در واقع بعد پنجم دین بعد معنویت است.

رئیس شورای حوزه علمیه تهران تاکید کرد: معنویت تنها در مکتب دینی مفهوم دارد و آنچه دین در حوزه معنویت ارائه می کند سلامت معنوی می شود.

وی عنوان کرد: هر یک از این ۵ ضلع یک نظام زیستی فراهم می کنند. دین خود یک کلان دستگاه معرفتی سلوکی است از ۵ نظام تشکیل می شود که بنا است رابطه ی انسان با الله، رابطه ی انسان با خود، رابطه ی انسان با خلق خدا و رابطه ی انسان با دنیا (آخرت) را تنظیم کند.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: در مبحث انسان شناختی سلامت معنوی باید گفت که اسلام می خواهد یک انسان جامع منتهی به انسان کامل تربیت کند. اما انسان بی آنکه جامع باشد کامل نمی شود. نگاه تک ساحتی به دین همان اندازه غلط است که انکار دین. دین منشور و مرکب است از اجزا و عناصر سازگار است و نگاه به دین باید نگاهی جامع باشد. جامعیتی که هر بعد آن دارای حد نهایت است، پس بنابراین دین اسلام جامع و کامل است.

استاد رشاد عنوان کرد: فلسفه آدم را به عالم یعنی به خود تبدیل می کند. بنای دین هم همین است که انسان تبدیل به دین شود یعنی هر آنچه در دین است در انسان محقق شود. در واقع انسان کامل کسی است که دین در او جلوه علمی و عملی پیدا کرده باشد.

وی ادامه داد: دیانت و فطرت دو روی یک حقیقت هستند. برای معنویت مثل مادیت یک کانون و گرانیگاه وجود دارد، برای مثال قلب کانون حیات و سلامت جسم انسان است. نقطه ثقل سلامت معنوی هم قلب است البته قلب روحانی.

در ادامه حجت الاسلام و المسلمین علیرضا قائمی نیا گفت: کانون سلامت معنوی رابطه انسان با خدا است و این رابطه است که انسان را به ارتباط با خدا می رساند.

وی عنوان کرد: برگشتن وجودی به سمت خدا و خدا را در کانون توجه قرار دادن اساس دین اسلام است که همه در سلامت معنوی نهفته است.

حجت الاسلام و المسلمین قائمی نیا افزود: امروزه نیاز بیشتری به توجه به متون اصلی اسلام داریم. یکی از کارهایی که می شود انجام شود این است که صحیفه سجادیه متناسب با شرایط امروزی بازسازی شود و مولفه های سلامت معنوی از متن آن استخراج شود.

وی افزود: پدیده دعا به چهار صورت می تواند باشد. اول دعایی که انسان به تکلم بیان می کند، دوم حالی است که انسان فرای تکلم پیدا می کند، سوم این که دعا ملکه ی ذهن انسان شده است و نا خداآگاه دعا میکند و چهارم اینکه ذات وجودی انسان همان دعا می شود.

حجت الاسلام و المسلمین قائمی نیا در خصوص علوم شناختی گفت: این علوم در دهه های اخیر بسیار گسترش پیدا کرده و خصلت میان رشته ای دارند. همه ی اینها به فرایند های ذهنی و مغزی توجه دارند. ویژگی مشترک بین دانش های علوم شناختی اینست که ذهن انسان را تحلیل می کنند.

وی با اشاره به اینکه علوم شناختی مباحث عقلی را با مباحث تجربی گره زده است، گفت: مباحث معنوی و سلامت معنوی در علوم شناختی بسیار گسترده است. مباحثی از قبیل رابطه خدا و مغز، عصب شناسی ایمان، تحلیل پدیده های دینی از منظر علوم شناختی و... .