لیلا وصالی در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری حوزه،با اشاره به تأکید خاص مقام معظم رهبری در دیدار مسئولان ستاد ملی مقابله با کرونا مبنی بر لزوم اقناع افکار عمومی در بحث مقابله با این ویروس منحوس اظهار داشت: بخشی از این مساله به نوع رفتار و عملکرد الگویی مسئولان بازمی گردد از این جهت که مشاهده‌ی رفتار مسئولین برای مردم نقش الگویی دارد و از آن پیروی می کنند، در همین خصوص نقش الگویی چهره های مشهور و رفتار سلبریتی ها در مواجهه با کرونا نیز بسیار حائز اهمیت است.
وی افزود: مسئولان و سلبریتی هایی همچون هنرمندان، ورزشکاران و نخبگان، وقتی در زدن ماسک و رعایت پروتکل های بهداشتی، حساسیت و التزام داشته باشند، به طور قطع مردم نیز از آن ها الگو می پذیرند و تعداد بسیاری از آن ها تبعیت می کنند.
 

سهل انگاری و بی تفاوتی بسیار خطرناک است
مدرس و پژوهشگر سواد رسانه ای همچنین گفت: افراد و مسئولانی که به طور مرتب در سطح شهر در رفت و آمد هستند و یا کسانی که دارای مشاغل پر ارتباط با مردم هستند، لازم است بیش از سایرین پروتکل های بهداشتی را رعایت کنند، چرا که هم بیش تر در معرض خطر هستند و هم بیش تر دیده می شوند. بنابراین سهل انگاری و بی تفاوتی در این زمینه می تواند خسارات جبران ناپذیری به همراه داشته باشد، کما این که در هفته های اخیر متاسفانه شاهد افزایش هشدار دهنده و قابل توجهی در آمار تلفات انسانی بوده ایم که ناشی از بی تفاوت شدن مردم و نادیده گرفتن شرایط حساس کروناییست؛ شرایطی که صرف گذر زمان، کمکی به بهبود آن نمی‌کند و تنها همت و تلاش جمعی برای مهار آن و صبر و استقامت در این مسیر، می تواند راهگشا باشد.
وی اضافه کرد: در حال حاضر گویا متأسفانه شرایط کرونایی برای عده ای امری کم اهمیت و لوث شده به حساب می آید و لذا ویروس کرونا را کمتر جدی می گیرند و برغم هشدارهای جدی و مکرر مسئولان وزارت بهداشت که به طور روزانه و مرتب از مردم می خواهند که نکات بهداشتی و به خصوص شستن دست ها و زدن ماسک را بیش از پیش جدی بگیرند و تا حد امکان در خانه بمانند، خیلی ضرورت این امر را حس نمی کنند و یا تصور می کنند نهایت امر، صرفاً از دست دادن جان خود است و از این افراد، کمتر کسی به امکان ناقل شدن و بیمار کردن اطرافیان و از دست دادن عزیزانش به واسطه‌ی خود، فکر می کند
 

مردم را باید هشیار و حساس کنیم
وصالی همچنین گفت: چیزی که لازم است این که مُدام با هشدارهای متعدد و حتی ساخت انیمیشن و فیلم و کلیپ، به همه یادآور شد تا بعداً دچار عذاب وجدان های غیرقابل تحمل، در سوگ از دست دادن عزیزانشان نشوند.
وی افزود: از سویی متاسفانه با هر تعطیلی، شاهد موج عظیمی از مسافران، به خصوص به شهرهای شمالی و پس از آن بلافاصله شاهد موج جدیدی از ابتلا و انتشار ویروس و مرگ و میر تعداد بیش تری از افراد هستیم. چیزی که لازم است این که حتماً با کار رسانه ای درست و مکرر از رسانه های رسمی و به موازات آن، در فضای مجازی، به قدری به مردم گفته و یادآوری شود و ابعاد ناگوار آن، پیش از وقوع فاجعه، پیش چشم مردم تجسم بخشیده شود تا رعایت نکات بهداشتی و رعایت ضرورت های مورد توجه برای مقابله با انتشار و کنترل هرچه بیش تر ویروس کرونا، تبدیل به یک انگاره‌ی ذهنی قوی در مردم شود.
وی اضافه کرد: علاوه بر این، گفتارهای متعدد، متفاوت و گاه متضاد برخی کارشناسان و به خصوص کارشناسان بهداشتی در فضاهای رسانه ای و فضای مجازی، می تواند در لوث شدن و کم اهمیت شدن ضرورت رعایت نکات مهمی همچون ماسک زدن موثر باشد. در این رابطه با توجه به تعدد و تنوع کارشناسان بهداشتی در فضاهای رسانه ای و مجازی، لازم است مردم برای دانستن تکلیف خود و اطلاع از نکات بهداشتی، به مؤثق ترین مرجع و منبع دقیق اطلاعاتی، یعنی سخنگوی وزارت بهداشت و اطلاعیه های ستاد مقابله با کرونا مراجعه کنند.
 

همچنان نیازمند گروه های جهادی و خیرین هستیم
معاون آموزش انجمن سواد رسانه ای ایران همچنین بیان داشت: شاید بخشی از دلایل این کم توجهی به رعایت برخی نکات، همچون همراه داشتن و استفاده از ضدعفونی کننده ها برای زمانی که امکان شستن دست با آب و صابون وجود ندارد یا ضرورت استفاده از ماسک به خصوص در فضاهای پررفت و آمد همچون مترو، اتوبوس، بازار و مانند اینها، به هزینه های تأمین ماسک و مواد ضدعفونی کننده برای گروه هایی از مردم بازگردد که متأسفانه با سختی معیشتی که دارند، همین هزینه ها نیز برای آنان هزینه سنگینی محسوب می شود.
وی یادآور شد: از این رو لازم است علاوه بر دولت، گروه های جهادی نیز در هر محل با شناسایی خانواده های بی بضاعت و شناخت محلات کم بضاعت، از طریق نذورات مردمی در بخش نذر سلامت و اعطای ماسک و مواد ضدعفونی کننده، به کمک این افراد بشتابند. همچنین می توان با به همراه داشتن چند ماسک یا مواد ضدعفونی کننده اضافه، به محض مواجهه با این افراد و اطمینان یافتن از نیازمند بودن آنان، با اعطای ماسک و مواد ضدعفونی کننده، به رعایت بیش‌تر بهداشت در جامعه و کم شدن امکان انتشار این ویروس، کمک کرد.
 

آمار فاجعه بار کرونا و همچنان بی خیالی بسیاری از مردم!
وی ابراز داشت: البته ناگفته نماند عده ای نیز به خاطر حضور مکرر در جامعه و کم شدن احساس ترس و نگرانی از ابتلا، به خصوص با مشاهده تعداد افرادی که اصول بهداشتی را رعایت نمی کنند، کم کم احساس می کنند که شرایط عادی شده و دیگر نیازی به نگرانی نیست، از این رو به تدریج شاهد بی خیالی از سوی جمع بیش تری از مردم جامعه هستیم و حال آن که همین بی خیالی ها و کم توجهی ها باعث شده آمار مرگ و میر روزانه بابت کرونا از تک رقمی به سه رقمی رسیده و طبق آمار اعلام شده در دوسه روز گذشته از مرز ۳۰۰ نفر نیز بگذرد، هرچند گفتار غیررسمی مسئولان، از آماری فاجعه‌بارتر از این نیز خبر می دهد.
وصالی افزود: در مقابل آنچه گفته شد، لازم است به نقش مهم و قابل ستایش افرادی که با نذر ماسک و اقلام بهداشتی به ترویج فرهنگ استفاده از وسایل بهداشتی و رعایت اصول لازم، کمک می کنند نیز اشاره کرد و از آن ها و گروه های جهادی و تشکل های مردمی که به این امر مهم می پردازند، تقدیر و تشکر کرد که با تلاش و جهاد خود می کوشند باری از دوش کادر سلامت و درمان کشور بردارند و در این زمینه بسیار موثر بوده‌اند.
 

ضرورت الگوسازی رسانه ای برای اقناع افکار عمومی
مدرس و پژوهشگر سواد رسانه ای همچنین افزود: این رفتارهای الگویی بسیار اثرگذار و مثبت است، ضمن آن که به هیچ وجه نباید نقش مهم الگوسازی رسانه‌ای را در این میدان نادیده گرفت، چرا که تولید محتواهای رسانه ای از قبیل کلیپ، تیزر، اینفوگرافیک، انیمیشن، موشن گرافی و ... در تقویت آگاه سازی مردم و خانواده ها نقش بسیار موثری دارد.
وی خاطرنشان کرد: نباید وضع به گونه ای باشد که ما صرفاً وقتی آمار مبتلایان و فوتی های کرونا افزایش می یابد، کمی حساس شویم و بعد از آن مجدد نسبت به همه چیز بی تفاوت شویم، بلکه حتی پس از فروکش کردن شرایط غیرحاد نیز باید همچنان مراقبت کنیم تا ان‌شاءالله چرخه انتقال این ویروس منحوس در سطح جامعه قطع شود.
 

فرهنگ سازی و لزوم بهره گیری از سواد رسانه ای
وصالی تأکید کرد: در این خصوص نیاز به فرهنگ سازی و بهره گیری از سواد رسانه ای داریم تا با کمک ابزارهای هنری و رسانه ای، هشدارها به صورت مکرر در معرض دید عمومی قرار بگیرند و به طور مداوم اصطلاحاً تلنگرهای لازم به جامعه زده شود و این مساله به ملکه و کلیشه ذهنی افراد تبدیل شود تا همه خود را ملزم به رعایت مسائل بهداشتی و به خصوص زدن ماسک بدانند.
وی ابراز داشت: همان طور که رهبر معظم انقلاب فرمودند، ما در شرایط فعلی نیاز به اقناع سازی افکار عمومی داریم که نقش رسانه در این مورد بسیار مهم و اثرگذار است. در واقع بهره گیری از فنون و روش های اقناع افکار عمومی، چه در رفتارهای فردی و اجتماعی و چه برای بکارگیری در تولید محتوای رسانه‌ای، نیازمند کسب آموزش ها و مهارت های سواد رسانه ای است.
معاون آموزش انجمن سواد رسانه ای ایران یادآور شد: البته همان گونه که اشاره شد، به صرف آموزش سواد رسانه ای نمی توان به این مهارت ها دست یافت، بلکه کسب مهارت، نیازمند تکرار و تمرین متمادی‌ است، همانند کسی که می خواهد رانندگی بیاموزد و طبعاً برای او صرفِ مطالعه‌ی آئین نامه و شناختن مکان کلاج و دنده و ترمز و دانستن مسائل تئوری کافی نیست، بلکه باید به شکل تجربی نیز مهارت پیدا کند و به تمرین بسیار بپردازد تا بتواند علم را به مرحله‌ی عمل رسانده و به یک مهارت تبدیل کند.
وی در خاتمه افزود: از این حیث برای کسب مهارت های مورد نیاز جامعه‌ی امروز، به خصوص در زمینه شیوه های اقناع و ترغیب و در محتواهای رسانه‌ایِ موثر، امروزه بیش از هر زمان دیگری به کسب مهارت در سواد رسانه ای نیازمندیم.

۳۱۳/۸