سیده شبنم فاطمی در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری حوزه،‌ ضمن گرامیداشت ۲۳ ربیع الاول، سالروز ورود حضرت فاطمه معصومه(س) به قم که به همین مناسبت به عنوان "روز قم" نام گذاری شده است، اظهار داشت: مسأله مهم و کلیدی در راستای فهم هویت شهر مقدس قم در نسبت با حضرت فاطمه معصومه(س)، تشخیص صحیح گستره، عمق و وسعت و نیز تأثیر حرم مطهر بانوی کرامت بر معادلات شهری و به خصوص بر مفهوم زندگی در این شهر است.

وی افزود: از این حیث باید توجه داشت که اساساً زیارت، شاخصه جهانی شهر قم است و فهم آن ما را به رویکردی جامع از حرم مطهر و زائران آن در ابعاد مختلف می رساند. در واقع شهر باید بتواند متناسب با بُعد زیارت از منظر مفهومی و حرم از منظر مکانی به تولید و بازتولید پدیده های درون خویش بپردازد؛ اتفاقی که به نظر می رسد شهر قم در حال حاضر فاقد آن است.

کارشناس مسایل شهری و اجتماعی همچنین گفت: باور شخصی بنده این است که توجه خاص به مسأله زیارت و زائر، تنها راه پیش روی ما در ترسیم هویت و شخصیت و آینده شهر مقدس قم است و لذا زیارت و مساله زائر باید جان مایه تصمیمات، سیاست ها، طرح ها، برنامه ها و اقدامات حاکمیت و مدیریت شهری با رویکرد سامان دهی به همه نظامات اجتماعی، اقتصادی، امنیتی، فرهنگی و ... این شهر باشد.

وی با بیان این که بی شک هویت اصلی شهر قم، هویت مذهبی و زیارتی آن است، ابراز داشت: هویت فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی شهر همه ریشه در این مساله مهم دارد، چه آن که به برکت وجود بارگاه نورانی حضرت معصومه (س)، موضوع زیارت به مسأله ای خاص و بسیار مهم در نظام شهرسازی قم تبدیل شده است، به این معنا و مفهوم که شهر و مختصاتش برآن تاثیر می گذارند و البته از آن تأثیر می پذیرند.

فاطمی خاطرنشان کرد: طبعاً در این فرآیند دو طرفه، زائر نقش اصلی را ایفا می کند، اما با این حال در بسیاری از اوقات متأسفانه در طرح ها و برنامه های شهر توجه لازم به زائر و جایگاه و نقش آن صورت نمی گیرد یا این مهم کمرنگ دیده می شود.

وی بیان داشت: در این خصوص آن چه مهم است این که باید مسأله زیارت و زائر را با نگاه عملیاتی بازخوانی کرده و جایگاه آن را در نظام برنامه ریزی شهر قم باز تعریف نماییم. این که شهر قم با توان فعلی تا چه اندازه می تواند از پس این تعهد بزرگ برآید، مساله ای است که نیاز به دقت و بررسی لازم از سوی مسئولان و کارشناسان و صاحب نظران دارد.

مسئول انجمن شهر همچنین افزود: در این خصوص توجه به این موضوع ضروری است که زیارت و زائر باید قطب و مرکز همه صنایع و خدمات دیگر در شهر باشد؛ لذا باید فهم از زیارت و زائر را برجسته کرده و شهر را نسبت به این موضوع باورمند کنیم، از این حیث که موضوع زیارت به عنوان محور همه ی فعالیت های اقتصادی، اجتماعی، صنعتی و امنیتی برجسته گردد

وی ادامه داد: به عنوان مثال با بررسی الگوهای رفتاری زائر در شهر می توانیم برای آن برنامه ریزی داشته باشیم. از زمانی که زائر وارد شهر می شود، حرم مطهر حضرت معصومه (س) مشرف می شود، تا این که به مسجد مقدس جمکران می رود، تا این که سوغات می خرد و از شهر خارج می شود، ما باید ببینیم چه برنامه هایی را می توانیم نسبت به زمان حضور زائر اجرایی کنیم که در حال حاضر وجود ندارند. آن گاه می توانیم به دنبال آن باشیم که چه کنیم و چه بسترها و فضاهایی فراهم نماییم تا زائر با بهترین کیفیت و رضایت و البته معرفت از شهر خارج شود.

وی همچنین گفت: برای دست یابی به این هدف، چاره ای جز اقدام و عمل برآمده از شناخت صحیح مشکل نداریم. در واقع آن چه باید صورت بگیرد قبل از هر گونه اقدام و هر عملیاتی، جریان سازی، فضاسازی و ایجاد گفتمان صحیح با رویکرد نقد و بررسی مدام در حوزه اندیشه است؛ به دیگر سخن، جاری کردن خون تازه در میان صاحبان اندیشه و مدیران و پیگیری آن تا حصول نتیجه اولین قدم مورد نیاز ما در این راستاست.

فاطمی در خاتمه افزود: انجمن شهر در این زمینه با توجه به پشتوانه علمی-پژوهشی که دارد توانسته نظر متخصصین و خبرگان و اهل فن را به خود جلب نموده و از حضور و اثر بخشی ایشان بهره ببرد و لذا بنا دارد خلأ شهر در داشتن یک مرجع بینابینی برای طی فرآیند بین سیاست گذاری تا اقدام در حیطه مدیریت شهری را مرتفع سازد.

۳۱۳/۸