به گزارش خبرنگار خبر گزاری حوزه از همدان، سمیه نجفی زمردیان از برگزاری کرسی آزاد اندیشی آنلاین با عنوان " کرامت انسانی از منظر قران یا عرفان "با حضور دکتر حسین مقدس، استاد موسسه آموزش عالی حوزوی فدک همدان و عضو هیئت علمی دانشکده علوم قرآنی ملایر(ارائه دهنده) و آقای دکتر حسنعلی نوروزی(ناقد) از اساتید حوزه و دانشگاه و عضو هیئت علمی دانشکده علوم قرآنی ملایر در سامانه سیمای سایت مرکز مدیریت حوزه های علمیه خواهران خبر داد و گفت: کرسی های آزاداندیشی بستری مناسب برای نقد و بررسی نظرات و فرصتی برای اندیشیدن می باشد.

در ابتدای این کرسی آزاد اندیشی حسین مقدس، استاد ارائه دهنده بحث گفت: کرامت انسانی اصلی است که می توان از لابلای آیات الهی تصریحاً و یا تلویحاً استنباط کرد و نگرش اسلام درباره جایگاه انسان، نگرشی توحیدی و برخواسته از مبادی و مبانی الهی ،و به صورت مادی و معنوی است، اما انسان در اندیشۀ غرب که به نام اومانیسم از آن تعبیر می شود کرامت و فضیلت خویش را در کنار نهادن خدا قرار داده و خود را محور هستی می داند که همگان باید در خدمت او قرار گیرند. برخی از مکاتب غربی انسان  را فی ذاته فاقد کرامت دانسته و یا کرامت وی را در وابستگی به حکومت ها ودولت ها و یا نژاد و مذهب خاصی می دانند.

وی در ادامه بیان داشت: تعاریف متعددی برای مفهوم کرامت بیان شده است از جمله؛کرامت، عنایت و شرافتی است که به خصوصیت و رفتار انسانها بستگی دارد و تعریفی که مورد تایید اسلام و آیات و روایات می باشد،کرامتی است که هم فضایل مادی و هم فضایل معنوی را به صورت کامل در برگیرد.

استاد موسسه آموزش عالی حوزوی فدک همدان در ادامه تصریح کرد: انسانها عموما و مومنان خصوصاً از کرامت الهی بهره مند هستند و با استفاده از آیات قرآن کریم و روایات، کرامت را از جهات مختلف می توان برشمرد: ۱- کرامت ذاتی: این بخش از کرامت به طور تکوینی به انسانها اعطا شده۲- کرامت اکتسابی: دستیابی به کمال هایی که انسان در سایۀ تقوای الهی و ایمان وعمل صالح به دست می یابد۳-کرامت ملکوتی و طبیعی: یکی کرامت ملکوتی که فراطبیعی صرف و مربوط به فرشتگان خدا، عرش الهی وحاملان عرش است و کرامت طبیعی که مربوط به موجودات طبیعی است و از احجار کریمه (سنگ های قیمتی) تا گیاهان را در بر می‏ گیرد.

وی همچنین گفت: شکل دیگری از کرامت وجود دارد که کرامت موهبتی یا عنایتی نامیده می شود  که از طرف خداوند متعال به بعضی از انسان‌ها عنایت می شود و از جمله مباحث مهم در مورد کرامت موهبتی این  است که از نگاه عرفا و قرآن، معانی متعددی برای آن در نظر گرفته شده است که یک معنی آن، همان کرامت تعلیم اسماء وجامع جمیع اسماء الهی بودن می باشد که برخی از افراد این استعداد را داشتند که این کرامت تعلیم جامع اسماء الهی برای آن­ها در نظر گرفته شود که مصداق کامل آن همان انسان کامل می‌باشد.

 مقدس در ادامه ی این کرسی آزاداندیشی آنلاین تاکید کرد: معانی دیگر کرامت موهبتی، کرامت خلافت الهی می باشد که از مهمترین وجوه کرامت خدای متعال به انسان از منظر قرآن وعرفان،صاحب مقام خلافت الهی است و می توان با مراجعه به نص قرآن کریم مشخص می شود که بارزترین مقامی که خدای متعال برای انسان مقدر نموده است مقام خلافت الهی است.

وی در پایان گفت: در واقع برخی از انسان­ها علاوه بر کرامت ذاتی وکرامت اکتسابی و مرحله بعد کرامت موهبتی، واسطه فیض الهی قرار می گیرند و در واقع گرداننده ی جهان هستی، با اراده و اختیاری که خداوند برای آنها در نظر گرفته شده است می باشند و باید گفت که انسان کامل محل تجلی ذات اقدس الهی می شود.

نظرات ناقد

در ادامه ی این کرسی آزاداندیشی آنلاین، حسنعلی نوروزی، ناقد بحث بیان کرد:در مورد ارائه مطالب موضوع کرامت از نظر قرآن و عرفان، معنای درستی از نگاه دین و تفکر اسلامی ارائه نشده و مفهوم و مطلب ارائه شده بیشتر نگاه غربی در خود دارد و جناب آقای مقدس، مفهوم کرامت و فضیلت از نگاه قرآنی را از یکدیگر جدا نکرده و در واقع این دو موضوع را در کنار یکدیگر و تقریباً با دیدگاه غرب ارائه کرده است،در صورتی که مباحث غربی در کنار مباحث اسلامی باید قرار بگیرد.

وی در ادامه افزود: آیت الله جوادی آملی در تفاوت معنای کرامت و فضیلت ازدیدگاه مفسران شیعی و سنی بیاناتی را ارائه کرده که در شش مورد اول تفاوت دیدگاهی در مورد کرامت وجود ندارد، اما در مورد هفتمین دیدگاه  که در مباحث استاد مقدس هم اشاره نشد،این است که مفسران بین کرامت و فضیلت تفاوت قائل نشده اند و کرامت و فضیلت را در واقع از هم جدا نکرده اند و مفسران در واقع به این قضیه اعتقاد دارند که کرامت و فضیلت  هر دو به جنبه مادی و معنوی اشاره دارند و جنبه فضیلت را برای مادیت انسان و جنبه کرامت را برای امور معنوی جداگانه در نظر نگرفته اند.

استاد حوزه و دانشگاه در ادامه تصریح کرد: نقد دیگر اینکه آقای مقدس در تقسیم بندی انواع کرامت آن را به سه دسته کرامت ذاتی و کرامت اکتسابی و کرامت موهبتی تقسیم کرده اند، در حالی که این تقسیم بندی صحیح نمی باشد، زیرا این نوع از کرامت موهبتی، در واقع یک نوع طرز تفکر و دیدگاه از نگاه آیت الله جوادی آملی می باشد که به صورت تاکیدی بر کرامت اکتسابی است و در واقع قسیم مورد قبلی می باشد و فقط حالت تکمیلی دارد.

 نوروزی در پایان تاکید کرد: نکته دیگری که آقای استاد مقدس به آن اشاره نکرده و به صورت منسجم و کامل تر این موارد در مورد کرامت انسان در آیات قرآن وجود دارد و می توان آیات را به سه دسته تقسیم کرد این است که؛

دسته اول: در مورد کرامت ذاتی،آیات فراوانی وجود دارد که نظرات مختلفی از سوی علماء درباره آن ارائه شده که در اینجا جای بحث از آن نیست و در مورد کرامت اکتسابی که برخی از آیات بر آن  تاکید دارند، نکته‌ای که در اینجا باید عنوان کرد این است که انسان ها با انجام دستورات الهی و یکسری از اخلاقیات می توانند به این نوع کرامت اکتسابی دست یابند و این نوع کرامت  هیچ نوع منافاتی با کرامت موهبتی ندارد.

اما دسته سوم از آیات که آقای مقدس در مورد آن صحبت نکرده، در مورد کرامت اکتسابی می باشد که انسان ها می توانند آن را برای خود کسب نمایند اما برخی از افراد با سوءاختیار و سوء سلیقه‌ها در رفتار خود این کرامت اکتسابی و کرامت ذاتی را دچار آسیب می کنند.

جمع بندی بحث

مدیر جلسه خانم سمیه نجفی زمردیان هم در جمع بندی نهایی گفت: از نگاه عرفا کرامت هم دارای جنبه مادی و هم جنبه معنوی می باشد و نظر عرفا در بحث کرامت انسان در واقع تفسیر و بیان آیات الهی می باشد و علاوه بر تقسیم بندی های کرامت انسان به ذاتی و اکتسابی و طبیعی و ماوراء الطبیعی از نظر عرفا شکل دیگری از کرامت وجود دارد به عنوان کرامت موهبتی که در تکمیل کرامت ذاتی و اکتسابی است.