به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه،، آیت الله محمود رجبی در ویژه برنامه پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی به مناسبت رحلت آیت الله مصباح یزدی گفت: یکی از ابعاد علمی آیت الله مصباح یزدی، بعد تفسیری ایشان است. ایشان از شخصیت هایی است که در این عرصه مورد عنایت علامه طباطبایی بوده و مرحوم علامه تفسیر المیزان را پیش از چاپ در اختیار ایشان قرار می داد و از ایشان می خواستند که آن را مطالعه کرده و اگر نظراتی دارند، به ایشان عرضه کنند.

وی افزود: در یکی از جلسات، مرحوم علامه می فرمایند،  آقای مصباح در تفسیر المیزان با ما شریک هستند. ایشان تفسیر ترتیبی را در مدرسه حقانی آغاز کردند، ولی سپس به ترتیب موضوعی روی آوردند. 

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، عنوان کرد: مرحوم آیت الله مصباح یزدی روی مساله ساختار حکومت اسلامی و همچنین جهت گیری به سمت تمدن اسلامی کار می کردند. وی در خصوص رهبری این تمدن، این عرصه را در وجود امام راحل در ابتدای انقلاب می دیدند. همچنین فرهنگ غنی اسلام و کادرسازی و برنامه ریزی و کادر سازی را از همان زمان آغاز کرد و همیشه تلاش می کرد که درس هایی که می گوید برای جمع مشخصی باشد که بتواند روی آنها سرمایه گذاری کند و برای نظام اسلامی کادرسازی کند.
وی تصریح کرد: مجموعه تفسیر موضوعی ایشان را باید در این عرصه تقسیم بندی کرد. وی ضمن بیان محتوایی این حوزه به دنبال کادرسازی بود.

قائم مقام موسسه امام خمینی(ره) تصریح کرد: این مجموعه تفسیر موضوعی، خطوط رئوسی و اساسی تفکر و معارف قرآنی را به صورت جامع در برداشت. البته وی به تفصیل در همه مباحث وارد نشد و بخش هایی از مباحث نیز به دلیل ترتیب اولویتی در اولویت قرارنداد که از جمله آنها می توان به احکام فقه فردی اشاره کرد.

وی گفت: نظام مند بودن و ساختارمند بودن تفسیر و مجموعه معارف از جمله تفکرات ایشان بود. ایشان ضمن بیان مجموعه کلی به خرده نظام ها در فرهنگ اسلامی اشاره می کرد.

عضو شورای عالی حوزه های علمیه، خاطرنشان کرد: ایشان در این مجموعه به روش اجتهادی پایبند بود. وی معتقد بود که اگر در تفسیر قرآنی از روش اجتهادی عدول شود از اعتبار تفسیری کم می شود.

آیت الله رجبی اظهارکرد: ویژگی دیگر مجموعه تفسیر موضوعی ایشان، بیان مجموعه ای از نظریه پردازی های سرنوشت ساز است. مباحث ایشان در مهندسی فرهنگی و برنامه ریزی اجتماعی، این مباحث کارساز و نقش آفرین است و انصافا نظریه کلانی است که در همه عرصه های فکری و فرهنگی راهگشا است.

وی گفت: نظریه دیگر در خصوص عوامل کلی سقوط است که نظریه بدیع و راهگشا است که به این مساله می پردازد که چگونه یک فرد و جامعه سقوط می کند. این نظریه با یک عنصر محوری سروکار دارد که عناصر دیگر، عناصر کمکی در این عنصر است.

استاد حوزه علمیه قم، افزود: نظریه دیگر، هرم نفس است که در هیچ جای دیگر این نظریه عرضه نشده است. ایشان نسبت به قوای نفس در مباحث اخلاق در قرآن را مطرح می کند. این نظریه در نظام دادن به مجموعه مفاهیم اخلاقی و ارزشی موثر است. رویکرد هدایتی و بعد رهنمود دادن به انسان در عرصه عملی از جمله مباحث اصلی این مجموعه قرآنی است.

قائم مقام موسسه امام خمینی(ره) یادآورشد: ویژگی دیگر این مجموعه، آن است که این مجموعه پرکننده خلاءها و چالش ها است. ایشان بر اساس خلاء هایی که وجود داشت این مجموعه معارف را تنظیم کرده است.

وی گفت: تقید خاص ایشان به متن قرآن از جمله اصول تفسیری ایشان است. تحلیلی که در خصوص توحید در الوهیت از قرآن کریم دارد نشان می دهد که ایشان به هیچ وجه از متن قرآن عدول نمی کند.این تفسیر قرآنی از سوی علامه مصباح به عنوان حاصل عمر ۵۰ ساله علمی ایشان معرفی شده است. این مباحث با یک تبیین عقلانی در طرح ولایت عرضه شده است و به این جهت است که ایشان بیان کرد که طرح ولایت حاصل عمر من است زیرا وی تمام عمر خود صرف تولید این قالب و ساختار است.