دوشنبه ۵ آذر ۱۴۰۳ |۲۳ جمادی‌الاول ۱۴۴۶ | Nov 25, 2024
تظاهرات مردم تهران در 8 بهمن 1357

حوزه/ هایزر دستور داد «با استفاده‌ از گاز اشک‌آور و تیراندازی‌ هوایی‌ بر سر تظاهرکنندگان‌ پرداخته‌ شود. اگر مؤثر نبود لوله‌ تفنگ‌ها باید پایین‌ می‌آمد تا بفهمند که‌ ارتش‌ اهل‌ عمل‌ است‌. قره‌باغی‌ فوراً با بختیار صحبت‌ کرد و بعد آجودانش‌ را خواست‌ و به‌ زبان‌ فارسی‌ به‌ او دستور آتش‌ داد». قره‌باغی‌ به‌ هایزر گفت‌: «همان‌ طور که‌ تصمیم‌ گرفته‌ایم‌ عیناً عمل‌ خواهد شد.»

خبرگزاری حوزه | به‌ دنبال‌ بسته‌شدن فرودگاه‌ها در بهمن ۵۷ و جلوگیری از ورود امام به کشور،‌ اوضاع‌ کشور خصوصاً تهران‌ بار دیگر متشنج‌ شد. با تحصن‌ روحانیون‌ مبارز در دانشگاه‌ تهران‌، اطراف‌ دانشگاه‌ مرکز درگیری‌ شد. روز ششم‌ بهمن‌ در تهران‌ شایع‌ شد که‌ امام‌ خمینی‌ با یک‌ هواپیما پاریس‌ را به‌ مقصد تهران‌ ترک‌ کرده‌اند و هواپیمای‌ امام‌ در همدان‌ در پایگاه‌ شاهرخی‌ به‌ زمین‌ نشسته‌. به‌ دنبال‌ این‌ شایعه‌ ده‌ها هزار نفر به‌ خیابان‌ها ریختند و با شعار «مرگ‌ بر شاه»‌ به‌ تظاهرات‌ پرداختند. نقطه‌ درگیری‌ در میدان‌ ۲۴ اسفند(انقلاب‌) نزدیک‌ دانشگاه‌ بود. نیروهای‌ نظامی‌ در میدان‌ و خیابان‌های‌ منتهی‌ به‌ آن‌ مردم‌ را به‌ گلوله‌ بستند و ده‌ها نفر را شهید و مجروح‌ کردند. خبرگزاری‌ها تعداد شهدا را تا ۳۸ نفر اعلام‌ کردند. در این زمینه در کتاب «یک سال مبارزه برای سرنگونی رژیم شاه» که توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شده است می‌خوانیم:

شدیدترین‌ و خونین‌ترین‌ درگیری‌ در میدان‌ ۲۴ اسفند در روز ۸‌ بهمن‌ به‌ وقوع ‌پیوست‌. به‌ گزارش‌ ژنرال‌ قره‌باغی‌ گروه‌های‌ مختلف‌ با صدور اعلامیه‌ از مردم‌ خواستند تا روز ۸‌ بهمن‌ برای‌ آماده‌ نگه‌ داشتن‌ فرودگاه‌ برای‌ ورود امام‌ خمینی‌، به‌ سوی‌ آنجا حرکت‌ کنند. به‌ گزارش‌ ژاندارمری‌ در آن‌ روز «جمعیت‌ زیادی‌ برای‌ اشغال‌ فرودگاه‌ به‌طرف‌ مهرآباد» حرکت‌ کردند؛ امّا با ممانعت‌ نیروهای‌ ژاندارمری‌ مستقر در اطراف ‌فرودگاه‌ مواجه‌ می‌شوند و «عصبانی‌ به‌ طرف‌ شهر مراجعت‌ می‌کنند».

تظاهرکنندگان‌ در بازگشت‌ در میدان‌ ۲۴ اسفند با نیروهای‌ ژاندارمری‌ که‌ در حال‌ تعطیل‌ شدن‌ ستاد بودند رو به‌ رو شدند. مردم‌ با پرسنل‌ ژاندارمری‌ درگیر می‌شوند. ستاد ژاندارمری‌ از نیروهای‌ حکومت‌ نظامی‌ استمداد می‌طلبد که‌ نیروهای‌ نظامی‌ به‌ کمک‌ آنان‌ شتافتند و هنگام‌ عبور از جلوی دانشگاه‌ با مردم‌ درگیر شدند. نکته‌ بسیار حایز اهمیت ‌این‌ بود که‌ فرمان‌ این‌ کشتار را هایزر صادر می‌کند. بنابر اعتراف‌ هایزر جلسه‌ ‌فرماندهان‌ ارتش‌ با حضور وی‌ در دفتر قره‌باغی‌ برقرار بود که‌ خبر درگیری‌ مردم‌ با نیروهای‌ ستاد را به‌ اطلاع‌ رساندند.

روزی که ژنرال آمریکایی دستور کشتار مردم را داد / گزارش رسانه‌های خارجی از خشونت‌بارترین تظاهرات تهران

هایزر دستور داد «با استفاده‌ از گاز اشک‌آور و تیراندازی‌ هوایی‌ بر سر تظاهرکنندگان‌ پرداخته‌ شود. اگر مؤثر نبود لوله‌ تفنگ‌ها باید پایین‌ می‌آمد تا بفهمند که‌ ارتش‌ اهل‌ عمل‌ است‌. قره‌باغی‌ فوراً با بختیار صحبت‌ کرد و بعد آجودانش‌ را خواست‌ و به‌ زبان‌ فارسی‌ به‌ او دستور آتش‌ داد». قره‌باغی‌ به‌ هایزر گفت‌: «همان‌ طور که‌ تصمیم‌ گرفته‌ایم‌ عیناً عمل‌ خواهد شد.»

نزدیکی‌های‌ ظهر درگیری‌های‌ بیشتر به‌ میدان‌ ۲۴ اسفند کشیده‌ شد. از آنجا که‌ ستاد ژاندارمری‌ در اول‌ خیابان‌ سی‌ متری‌ (کارگر جنوبی‌) واقع‌ شده‌ بود، تیراندازی‌ از پشت‌بام‌ ستاد به‌ سوی‌ مردم‌ لحظه‌ای‌ قطع‌ نمی‌شد. جنگ‌ و گریز تا ساعت‌ها طول‌ کشید، بوی‌ خون‌ و باروت‌، فریاد تکبیر و گلوله‌ در هم‌ پیچیده‌ بود. هر لحظه‌ عده‌ای‌ به‌ زمین‌ می‌غلطیدند و آمبولانس‌ها آژیرکشان‌ پیکرهای‌ غرق به‌ خون‌ را به‌ بیمارستانی‌ حمل‌ می‌کردند. درگیری‌ تا پاسی‌ از شب‌ ادامه‌ داشت‌.

رادیو کلن‌ تعداد شهدا را ۳۰ نفر و مجروحان‌ را ۲۰۰ نفر اعلام‌ کرد. رادیو لندن‌ تظاهرات‌ ۸ بهمن‌ را «خشونت‌بارترین‌ برخورد بین‌ تظاهرکنندگان‌ و نیروهای‌ ارتش‌» اعلام‌ نمود. این‌ رادیو تعداد شهدا را ۳۰ تن‌ و مجروحان‌ را ۴۰۰ نفر اعلام‌ کرد. رادیو مسکو علت‌ تظاهرات‌ را ممانعت‌ مجدد از بازگشت‌ امام‌ خمینی‌ اعلام‌ کرد. دانشگاه‌ تهران‌ نیز مملو از جمعیت‌ بود. مردم‌ جلوی مسجد دانشگاه‌ تجمع‌ کرده‌ بودند و روحانیون‌ برای‌ آنها سخنرانی‌ می‌کردند. شعار مردم‌ یکسره‌ این‌ بود: «رهبران‌! رهبران‌! ما را مسلح‌ کنید».

در همین‌ لحظات‌ عده‌ای‌ از جوانان‌ با دست‌های‌ خونین‌ وارد دانشگاه‌ شدند و با هیجان‌ تمام‌ شعار می‌دادند. پرهیجان‌ترین‌ لحظه‌ زمانی‌ بود که‌ جوانی‌ کبد یکی ‌از شهدا را که‌ در اثر اصابت‌ گلوله‌ از سینه‌اش‌ بیرون‌ افتاده‌ بود روی‌ دست‌ با هیجان‌ تمام ‌شعار می‌داد: «این‌ است‌ سند جنایت‌ بختیار.» در همین‌ لحظه‌ استاد مطهری‌ در جلوی جمعیت‌ حاضر شد و با سخنانی‌ کوتاه‌ جمعیت‌ هیجان‌زده‌ را به‌ آرامش‌ دعوت‌ کرد و سپس‌ از آنها خواست‌ تا برای‌ نشان‌ دادن‌ مخالفت‌شان‌ با دولت‌ بختیار در خیابان‌های ‌دانشگاه‌ یک‌ راهپیمایی‌ سمبلیک‌ انجام‌ دهند. استاد مطهری‌ و عده‌ای‌ از روحانیون‌ در پیشاپیش‌ و مردم‌ به‌ دنبال‌ آن‌ها در خیابان‌های‌ دانشگاه‌ راهپیمایی‌ کردند و مجدداً به ‌مسجد بازگشتند.

روزی که ژنرال آمریکایی دستور کشتار مردم را داد / گزارش رسانه‌های خارجی از خشونت‌بارترین تظاهرات تهران

در زمانی‌ که‌ مردم‌ ایران‌ زیر گلوله‌های‌ نظامیان‌ رژیم‌ شاه‌ جان‌ می‌باختند و هزاران‌ نفر را در سوگ‌ خود داغدار می‌کردند، ژنرال‌ هایزر سرمست‌ باده‌ غرور پیروزی‌ بود. او در آن‌ روز احساس‌ خوشحالی‌ و پیروزی‌ می‌کرد؛ زیرا دستورات‌ وی‌ برای‌ اعمال‌ حکومت ‌نظامی‌ اجرا می‌شد و می‌دید که‌ ارتشیان‌ حاضر بودند که‌ به‌ سوی‌ برادران‌ ایرانی‌ و برادران‌ مسلمان‌ خود تیراندازی‌ کنند.

با این‌ حال‌ واقعه‌ خونین‌ ۸ بهمن‌ پایانی‌ بر ادّعای‌ بختیار و داغی‌ بر پیشانی‌ دولت‌ سوسیال‌ دموکرات‌ وی‌ بود. وی‌ فهمید که‌ دیگر قادر به‌ ممانعت‌ از بازگشت‌ امام‌ خمینی ‌نیست‌ به‌ همین‌ جهت‌ بختیار شبانه‌ دستور بازگشایی‌ فرودگاه‌های‌ کشور را صادر کرد. و از طرف‌ دیگر این‌ تظاهرات‌ خونین‌ منشأ خیزش‌ جدیدی‌ در سرتاسر ایران‌ شد. به‌گزارش‌ رئیس‌ ستاد مشترک‌ ارتش‌، درگیری‌ ۸ بهمن‌ موجب‌ افزایش‌ تظاهرات‌ و اغتشاشات‌ مختلف‌ در شهرها شد.

 به‌ گزارش‌ روزنامه‌ کیهان‌: «مردم‌ که‌ از حادثه‌ تیراندازی‌ و کشته‌ شدن‌ عده‌ زیادی‌ از جوانان‌ و مجروح‌ شدن‌ ده‌ها نفر به‌ شدت‌ عصبانی‌ و خشمناک‌ بودند در خیابان‌ آیزنهاور (آزادی‌)، شاهرضا (انقلاب‌)، سی‌متری‌ (کارگر)،باباییان‌، ژاله‌، شهباز و مناطق‌ جنوبی‌ شهر با آتش‌ زدن‌ لاستیک‌ و به‌ وجود آوردن‌ موانع‌ در عرض‌ خیابان‌ به‌ تظاهرات‌ پرداختند و با شعارهای‌ تند به‌ شاپور بختیار تاختند.» در همین‌ روز به‌ یکی‌ از فرماندهان‌ ژاندارمری‌، سرلشکر تقی‌ لطیفی‌ حمله‌ شد و وی‌ را مورد ضرب‌ و جرح‌ قرار دادند که‌ به‌ دستور روحانیون‌ متحصن‌ وی‌ را به‌ بیمارستان‌ منتقل‌ کردند.
   
منبع: پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی

ارسال نظر

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha