به گزارش خبرگزاری حوزه، آیت الله سیّد محمّد تقی دیباجی اصفهانی در یادداشتی به مناسبت ۲۷ رجب، عید سعید مبعث آورده است:
بسم الله الرحمن الرحیم
قال الله الحکیم :
«إِنَّا أَرْسَلْنَاکَ شَاهِدًا وَمُبَشِّرًا وَنَذِیرًا»[۱]
خداوند منّان هر موجودی را به دو قسم از کمال مخصوص ساخته؛ «کمال وجودی» و «کمال استعدادی»، «کمال وجودی»؛ همان وجود اوست که از عدم به هستی رسیده و این اولین نعمت الهی است، چنانکه در اولین سوره نازله بر پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله (سوره مبارکه علق) می فرماید:« اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّکَ الَّذِی خَلَقَ»[۲] مسئله خلقت را مطرح نموده است.
امّا «کمال استعدادی»؛ استعدادها و قابلیت هایی است که در نهاد او ودیعت نهاده و به فعلیت و بُروز می رسد، مثلا یک بَذر گُل یا گندم را ملاحظه کنید! کمال وجودی آن، وجود آن است که در زیر خاک نهفته می شود، کمال استعدادی آن، ساقه، شاخه، برگ و شکوفه است که نوامیس طبیعت (ابر و باد و مه و خورشید و فلک ) به کار می افتند و به اذن خداوند آن بذر شکوفه می دهد و به ثمر می رسد.
این نباتات از قوانین الهی و حدود و علت خود گامی فراتر نمینهند و بی راهه نمی روند؛«فَلَنْ تَجِدَ لِسُنَّتِ اللَّهِ تَبْدِیلًا ۖ وَلَنْ تَجِدَ لِسُنَّتِ اللَّهِ تَحْوِیلًا»[۳].
امّا این انسان (گُل سرسبد موجودات) که چون دارای اراده و اختیار است؛ گاهی سوء استفاده می کند و بی راهه می رود «إِنَّ الْإِنْسَانَ لَظَلُومٌ کَفَّارٌ»[۴]؛ لذا خدای سبحان ، پیامبران علیهم السلام را فرستاد که او را به کمال مطلوب برساند.
در این ره انبیا چون ساربانند
دلیل و رهنمای کاروانند
وز ایشان سید ما گشته سالار
هم او اول هم او آخر در این کار[۵]
«إِنَّا أَرْسَلْنَاکَ شَاهِدًا وَمُبَشِّرًا وَنَذِیرًا» هدف اصلی از بعثت؛ استخدام نیروهای فردی و اجتماعی در راه سعادت و به کار گرفتن شهوات تحت فرمان عقل است؛ تا به این وسیله به کمال مطلوب برسد؛کما قال الامام امیرالمؤمنین سلام الله علیه «وَ یُثِیرُوا لَهُمْ دَفَائِنَ الْعُقُولِ »[۶]
چاه است و راه و دیدهٔ بینا و آفتاب
تا آدمی نگاه کند پیش پای خویش [۷]
قال الله الامام امیرالمؤمنین سلام الله علیه:«إِنَّ اللَّهَ [تَعَالَی] بَعَثَ مُحَمَّداً صلی الله علیه وآله نَذِیراً لِلْعَالَمِینَ وَ أَمِیناً عَلَی التَّنْزِیلِ وَ أَنْتُمْ مَعْشَرَ الْعَرَبِ عَلَی شَرِّ دِینٍ وَ فِی شَرِّ دَارٍ، مُنِیخُونَ بَیْنَ حِجَارَةٍ خُشْنٍ وَ حَیَّاتٍ صُمٍّ تَشْرَبُونَ الْکَدِرَ وَ تَأْکُلُونَ الْجَشِبَ وَ تَسْفِکُونَ دِمَاءَکُمْ وَ تَقْطَعُونَ أَرْحَامَکُمْ، الْأَصْنَامُ فِیکُمْ مَنْصُوبَةٌ وَ الْآثَامُ بِکُمْ مَعْصُوبَةٌ»[۸] یکی از عادات سیئة (روش های خطا وغلط ) در جاهلیت، کشتن دختران بود که زنده آنها را در طفولیت زیر خاک زنده به گور می کردند؛ امّا موضع اسلام با دختران و زنان چنین بود که پیامبر صلی الله علیه و آله می فرماید: «مَنْ دَخَلَ اَلسُّوقَ فَاشْتَرَی تُحْفَةً فَحَمَلَهَا إِلَی عِیَالِهِ کَانَ کَحَامِلِ صَدَقَةٍ إِلَی قَوْمٍ مَحَاوِیجَ وَ لْیَبْدَأْ بِالْإِنَاثِ قَبْلَ اَلذُّکُورِ» [۹] هر کس به بازار رود و چیز مرغوبی بخرد و به ارمغان برای خانواده خویش برد مانند کسی باشد که صدقه برای محتاجان بدوش کشیده باشد،و(بهتر است) دختران را بر پسران مقدّم دارد،و این دختر فردا به خانه شوهر می رود.
و پیامبر صلی الله علیه و آله می فرماید: «خَیْرُکُمْ خَیْرُکُمْ لِأَهْلِهِ وَ أَنَا خَیْرُکُمْ لِأَهْلِی»[۱۰] بهترین شما مردها آن کسی است که با اهل و عیال خود نیک رفتار باشد و من بهترین شما هستم از جهت احترام به اهل وعیال و اگر کسی با خانواده اش بد اخلاقی کند« کان له ضَمَّةٌ فی القبر»؛تنگی و فشار قبر دارد؛ و این همسر، فردا مادر می شود؛ و پیامبر صلی الله علیه و آله می فرماید:«اَلْجَنَّةُ تَحْتَ أَقْدَامِ اَلْأُمَّهَاتِ»[۱۱] بهشت زیر پای مادران است.
همیشه دختر امروز، مادر فرداست
ز مادرست میسر، بزرگی پسران [۱۲]
والسلام علیکم و رحمة الله وبرکاته
[۱] سوره مبارکه احزاب آیه شریفه ۴۵
[۲] سوره مبارکه علق آیه شریفه ۱
[۳] سوره مبارکه فاطر آیه شریفه ۴۳
[۴] سوره مبارکه ابراهیم آیه شریفه ۳۴
[۵] شیخ محمود شبستری
[۶] نهح البلاغه خطبه ۱ ص ۴۳ ، ترجمه فیض الاسلام
[۷] سعدی شیرازی
[۸] ترجمه و شرح خطبه ۲۶ نهج البلاغه
[۹] ثواب الأعمال و عقاب الأعمال , ج۱ , ص۲۰۱
[۱۰] من لا یحضره الفقیه، ج ۳، ص ۵۵۵
[۱۱] مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل, ج۱۵, ص۱۸۰
[۱۲] پروین اعتصامی