حجت الاسلام و المسلمین محمد ملک‌زاده در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری حوزه با بیان این که در مکتب تشیع، نهضت خونین کربلا در محرم سال ۶۱ هجری قمری، تنها یک حادثه ناگوار و جانسوز که در آن تاریخ بوقوع پیوسته و تمام شده باشد نیست، اظهار داشت: کربلا و عاشورا، یک واقعه فرهنگ‌ساز و عبرت‌آموز برای کل تاریخ است، چه آن که فرهنگ برآمده از واقعه کربلا فرهنگی برخاسته از متن اسلام ناب محمدی(ص) است که عامل اساسی استحکام ریشه‌های اسلام و رشد و پویایی شاخ و برگ‌های آن می‌باشد.
وی افزود: زنده نگهداشتن این رویداد مهم برای حفظ و پاسداری از اسلام ناب در برابر تندبادهای تزویر و تحریف در طول تاریخ ضروری است.
عضو انجمن مطالعات سیاسی حوزه علمیه قم همچنین گفت: بزرگان اسلام پیرامون قیام عاشورا و ماهیت نهضت خونبار حسینی بسیار گفته و نوشته‌اند که تامل در آنها، رشد فکری جامعه اسلامی و افزایش بصیرت مسلمانان به ویژه در زمان کنونی برای آحاد جوامع اسلامی و نظام جمهوری اسلامی ایران را به دنبال خواهد داشت.
وی با اشاره به این که مطالعه دلایل برپایی نهضت حسینی از زبان خود سیدالشهداء(ع) می‌تواند بصیرت فراوانی به ما ببخشد، ابراز داشت: امام حسین(ع) از بدو قیام خود تا ظهر عاشورا به دلایل چندی برای قیام خویش اشاره فرمودند که از آن جمله عدم همراهی و سازش با حاکمان ستمگر است، چنان که ایشان پس از عزیمت به مکه و پیش از حرکت به سمت کوفه در خطبه‌ای وظیفه سنگین علما و خواص جامعه اسلامی در پاسداری از دین و حفظ اعتقادات مسلمین را یادآور شدند.
وی افزود: امام حسین(ع) در این خطبه ضمن انتقاد شدید از سکوت خواص در برابر جنایات بنی‌امیه و سیاست‌های دین‌ستیزانه حاکمان اموی، هرگونه همراهی و سازش با حاکمان ستمگر را گناهی نابخشودنی دانستند.
حجت الاسلام و المسلمین ملک زاده ادامه داد: پس از حرکت امام از مکه به سمت کوفه در میان راه حربن یزید ریاحی به عنوان نخستین عامل حاکم ستمگر، راه را بر امام بست؛ در این هنگام امام در خطبه‌ای خطاب به وی و لشگریانش، وظیفه هر مسلمانی را عدم سازش با حاکم ستمگر و قیام علیه وی دانستند. خطبه‌ای که در نهایت به هدایت و توبه این فرمانده سپاه یزید و قیام او علیه حاکم ستمگر منجر گردید:
وی گفت: حضرت در بخشی از این خطبه می فرمایند:" ای مردم! رسول خدا(ص) فرمودند؛ کسی که فرمانروای ستمگری را ببیند که حرام خدا را حلال کرده و پیمان الهی را شکسته و با سنت رسول خدا(ص) مخالفت نموده و در میان مردم با گناه و تجاوزگری رفتار می‌کند، ولی در برابر وی با گفتار و کردار خود قیام نکند، خداوند وی را در جایگاه آن ستمگر قرار دهد. ای مردم! آگاه باشید که این جماعت تن به اطاعت شیطان سپرده و اطاعت از خداوند را رها نموده‌اند؛ فساد را آشکار ساخته و حدود الهی را تعطیل نموده‌اند؛ بیت‌المال مسلمین را ملک شخصی خود دانسته‌اند؛ حرام الهی را حلال و حلال الهی را حرام ساخته‌اند و من شایسته‌ترین فرد جهت اصلاح این وضعیت نابسامان هستم ... "
این استاد حوزه و دانشگاه در ادامه با اشاره به این که از دیگر اهداف اصلی قیام امام حسین(ع)، عمل به فریضه امر به معروف و نهی از منکر بوده است، اظهار داشت: سیدالشهدا(ع) هنگام خروج از مدینه و در ملاقات با برادرش محمد بن حنفیه هدف اصلی قیام خویش را برپایی فریضه امر به معروف و نهی از منکر در جامعه‌ای که گرفتار انحراف و بدعت گردیده دانست و فرمود: "قیام من از روی دنیاطلبی و فساد و ستمگری نیست؛ هدف من طلب اصلاح در امت جدم؛ برپایی امر به معروف و نهی از منکر و عمل به سیره جدم رسول خدا(ص) و پدرم علی بن ابیطالب(ع) می‌باشد"
وی افزود: در همین حال امام حسین(ع) ضمن نامه‌ای خطاب به بزرگان و خواص بصره از ایشان می‌خواهد آن حضرت را در تحقق این هدف مهم یاری رسانند: "من شما را به کتاب خدا و سنت رسولش می‌خوانم؛ همانا در این زمان سنت پیامبر تضعیف گردیده و بدعتها زنده شده است"، امام در نامه دیگری خطاب به شیعیان بصره، آنان را به زنده کردن نشانه‌های حق و نابود کردن بدعتها فراخواندند.
عضو انجمن مطالعات سیاسی حوزه علمیه قم با اشاره به این که هدف مهم دیگر، تلاش برای برپایی حکومت اسلامی بوده است، گفت: زمانی که امام در مکه بسر می‌بردند در پاسخ به نامه جمع کثیری از اشراف و بزرگان کوفه که از آن حضرت دعوت نموده بودند تا با حضور در میان آنان حاکمیت مسلمانان را برعهده بگیرند و به آن حضرت قول مساعدت و همکاری داده بودند، ضمن اشاره بر عدم شایستگی یزید برای حکومت بر مسلمانان فرمودند: "به جانم سوگند پیشوای جامعه اسلامی کسی است که به کتاب خدا عمل کند؛ عدل و داد را در جامع اسلامی برپا نماید؛ از حق پیروی نماید و در عمل به آنچه در صراط الهی است پایدار بماند..."
وی افزود: امام حسین(ع) همچنین در سخنی به عبدالله بن مطیع ضمن اشاره به فلسفه قیام خویش جهت برپایی حاکمیت حق و نابودی حاکم ظالم، دعوت کوفیان و قول مساعد آنان در همراهی با آن حضرت را زمینه تحقق این هدف دانسته و فرمودند کوفیان از من دعوت نموده‌اند تا به نزدشان بروم و رهبریشان را در قیام علیه ظلم برعهده گیرم باشد که نشانه‌های حق زنده و بدعتها نابود گردند.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در بخش دیگری از سخنان خود با تأکید بر این که در سرتاسر قیام امام حسین(ع)، استقبال از شهادت در راه خدا و گذشتن از جان خود و نزدیکترین عزیزان آن حضرت آشکار است، بیان داشت: ایشان در میانه راه به سمت کربلا در منزل ذوحسم در توجیه قیام شهادت‌طلبانه خویش فرمودند: "آیا نمی‌بینید که به حق عمل نمی‌شود و از باطل نهی نمی‌گردد... (در چنین وضعیتی) وظیفه مومن، استقبال از مرگ در راه خدا است... من چنین مرگی را جز شهادت و زندگی با ظالمان را جز ننگ و خواری نمی‌بینم".
وی اضافه کرد: امام در پاسخ به پیشنهاد عبیدالله بن زیاد که آن حضرت را بین بیعت با یزید و کشته شدن مخیر کرده بود، بارها با استقبال از شهادت بر عدم تسلیم در برابر ظلم تاکید فرمودند: "... از ما خاندان اهل بیت دور باد که تن به ذلت سپاریم... همچو منی با همچو فردی(یزید) بیعت نمی‌کند... به خدا سوگند من هرگز تن به ذلت بیعت با این جماعت نمی‌دهم و همچو بردگان تسلیم نمی‌شوم... چرا که مرگ در عزت بهتر از زندگی در ذلت است"
وی ابراز داشت: با مروری بر عوامل یادشده، پیوندی ناگسستنی میان انقلاب اسلامی ایران با نهضت عاشورا خواهیم یافت؛ نکته قابل توجه در این زمینه آن است که حفظ این پیوند، همان گونه که در حدوث انقلاب و نظام اسلامی ایران تردیدناپذیر بوده، در بقاء، استحکام و تداوم آن نیز ضروری خواهد بود.
حجت الاسلام ملک زاده خاطرنشان کرد: در رویکردی کلان‌تر، مسلمانان همواره باید درس‌ها و عبرت‌های نهضت حسینی را سرلوحه آرمانها و اهداف خویش قرار دهند. مشکلات کنونی جهان اسلام بیش از آن که تحت تاثیر عوامل خارجی و تهدیدات دشمنان بیرونی باشد، متاثر از تهدید انحرافات داخلی است؛ دنیازدگی و دلبستگی به مظاهر مادی و غیر الهی از مصیبت‌های بزرگ داخلی جوامع اسلامی است که هم اکنون این جوامع را تهدید نموده است.
وی در خاتمه افزود: گرچه این تهدید نیز می‌تواند با سعایت دشمنان خارجی ایجاد و یا تشدید گردد اما پیروی کامل از آرمان‌های بزرگ نهضت حسینی، سد محکمی است که عزت و پایداری جامعه و نظام اسلامی و مصونیت آن در برابر هرگونه تهدیدی را تضمین خواهد نمود.
