به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه،آیت الله اعرافی در دیدار حجت‌الاسلام والمسلمین مقیمی حاجی معاون پژوهش و حجت‌الاسلام والمسلمین عالم‌زاده نوری معاون تهذیب و تربیت حوزه‌های علمیه، ضمن تقدیر از پیگیری‌ها و مداقه‌ی مسئولان و تاکید بر پایش عمیق و مستمر طرح هدایت علمی تربیتی بر اهمیت توجه به اجزا و مولفه‌های گوناگون این طرح اشاره نمود و خاطرنشان کرد: این طرح قسیم طرح‌ها، نظامات و برنامه‌های دیگر نیست؛ بلکه چیزی در طول آنها و بستری است که می تواند ایده‌ها و طرح ها را به شکل خاص و با کیفیتی بهتر دنبال نماید.
مدیر حوزه‌های علمیه ضمن تاکید بر این که در سنت های علمی، پژوهشی، آموزشی، فرهنگی، تبلیغی، اخلاقی و تربیتی حوزه، عناصر بسیار مهم و کارآمدی وجود دارد، اظهار داشت: گرچه برخی از سنت ها تحول پذیر است؛ ولی برخی از سنت های حوزوی از اهمیت بنیادی برخوردار بوده، باید نسبت به صیانت آنها اهتمام جدی داشته باشیم.
وی با بیان این که دریچه ذهن نباید نسبت به تجربه‌های جدید بشری بسته باشد، تصریح کرد: در سنت های حوزوی، عناصر و مولفه هایی داشته ایم که مبتنی بر آموزش جامع، عمیق و پاسخگو بوده است، که هر یک در بردارنده ویژگی‌ها و ظرفیت‌های بایسته‌ای است.
آیت الله اعرافی در ادامه با بیان این که نظام تعلیمی و تربیتی حوزه معطوف به رشد جامع و فراگیر شخصیت طلبه است، افزود: نظام تعلیمی باید به گونه ای ترسیم گردد که همزمان، ابعاد مختلف فکری و معرفتی، اخلاقی، اجتماعی، خانوادگی و ... را در بستری مناسب رشد دهد؛ این رشد جامع و فراگیر شخصیت، باید به شکل ترکیب اتحادی، درون نظام تعلیمی قرار داشته باشد.
وی آموزش پژوهش محور را یکی از شقوق مهم این طرح عنوان کرد و ابراز داشت: پژوهش محوری بدین معناست که در نظام تعلیمی بعد خلاقیت، نو آوری و ابتکار طلاب مورد توجه قرار می‌گیرد؛ در این مسیر نیز روح ترکیب اتحادی آن مورد توجه است.
مدیر حوزه های علمیه، آموزش اخلاق محوری و تربیت مداری را از دیگر ویژگی‌های نظام آموزشی حوزوی برشمرد و اذعان داشت، افزون بر تصمیمات انضمامی، تعالیم تربیتی در درون تعالیم علمی و عملی نهفته شده است.
آیت الله اعرافی با تاکید بر رشد جامع و متوازن شخصیت طلبه ها بیان داشت: ما نظام تعلیمی و تربیتی را فقط آنچه که در کلاس می گذرد نمی بینیم؛ کلاس و تعلیم و تدریس با هرآنچه در محیط تحصیل می گذرد در ارتباط است.
وی با تاکید بر این که تعلیم و تعلم، تنها بر محور ابزارهای کلاسی استوار نیست، تصریح کرد: تعلیم و تعلم به صورت رشد جامع و فراگیر چندلایه پیگیری می شود؛ به گونه ای که رفت و آمد مدیر و استاد و نحوه ارتباط اساتید با یکدیگر و طلاب نیز مشمول این مهم می گردد.
آیت الله اعرافی به پارادوکس‌های تاریخی حوزه تعلیم و تربیت اشاره کرد و گفت: یکی از مهم‌ترین پارادوکس‌های تعلیم و تربیت دوگانه نظم و انضباط خشک و موزاییکی از یک سو و آزادی و انتخابگری از سوی دیگر است.
اگر نظم را به معنای نظم تحمیلی و خشک بدانیم و انتخابگری و آزادی را نیز به معنای رهایی مطلق و عدم اشراف و مراقبت فرض کنیم؛ قطعا این دو در مقابل هم و غیر قابل جمع خواهند بود. اما اگر نظم را نظم هوشمند مبتنی بر کشش‌های درونی و آزادی را نیز نه به معنای رهایی مطلق بلکه به معنای آزادی هدایت‌شده بدانیم، قطعا این دو با یکدیگر جمع پذیر خواهد بود.
مدیر حوزه های علمیه با اشاره به این که لازم است در فرایند تعلیم و تربیت، فاعل مختار، حس انتخابگری داشته باشد و البته با کمک هادیان متخصص این حس درون زا باشد، تصریح کرد: در نظم گرایی هوشمندانه، نباید به سمت افراط حرکت نمود، سنت آزادی و انتخاب گری را مخدوش نماییم؛ هدایت درست آزادی‌های تحصیلی، انسان‌های بزرگی را تربیت می‌کند.
وی ابعاد مختلف آزادی و انتخابگری تحصیلی در مدارس دینی را در ۹ محور به شرح زیر اشاره نمود:
۱. آزادی در انتخاب استاد، ۲. آزادی در انتخاب متن آموزشی، ۳. آزادی در انتخاب هم‌بحث، ۴. آزادی در برنامه درسی، ۵. آزادی در تقویم آموزشی و ساعات درسی، ۶. آزادی در انتخاب نظامات مختلف آموزشی، ۷. آزادی در انتخاب رشته‌ها و گرایش‌ها در سطوح عالی، ۸. آزادی در ترکیب میان‌رشته‌ای و ۹. آزادی در ارتقایی‌خوانی و جهش تحصیلی.
آیت الله اعرافی بر اهمیت اصل تعامل میان سه رکن مهم و تاثیرگذار تربیت یعنی مدیر، استاد و طلبه تاکید نمود و یادآور شد: لازم است تا جامعیت نسبی طلبه را ناظر به رسالت روحانیت از لحاظ پاسخگویی به نیازها، مدنظر قرار دهیم؛ آموزش‌های مختلف مهارتی می‌توانند در هدایت علمی و توانمندسازی طلاب برای ایفای نقش حوزوی و حرکت در مسیر کارویژه‌های روحانیت نقش بسزایی داشته باشد.
وی توجه به ضوابط و آئین نامه ها، مساهمت تمام بخش های حوزوی و برگزاری دوره‌های ویژه برای مدیران و اساتید را از الزامات اتقان طرح دانست و یادآور شد: در حوزه مهارتها، ترکیب انضمامی و توجه به عناصر روح آموزش، نیازمند نظریه علمی و نیز نیازمند تربیت مدیر و استاد هستیم.
مدیر حوزه های علمیه تدریس و تدرس همزمان را بسیار مهم و راهگشا توصیف نمود و یادآور شد: تحصیل توأم با تدریس و تحصیلی توأم با تبلیغ و یا تحصیل توأم با مدیریت می تواند در انتخاب رویکرد و نیز جهت دهی به استعدادهای طلاب نقش تاثیرگذاری داشته باشد.
آیت الله اعرافی ضمن تاکید بر اهمیت توجه به ابعاد مشاوره و استعدادسنجی در هدایت علمی و تحصیلی طلاب، خاطر نشان کرد: ضمن توجه به تکثر مواد درسی به عنوان مانعی برای تمرکز طلاب، باید برنامه درسی را سازگار با ظرفیت و استعداد طلاب و همچ نین متناسب با نیازهای جامعه ترسیم نمود.
