به گزارش خبرگزاری حوزه از اصفهان، ۲۸ صفر در تقویم مکتب تشیع بر شادت امام حسن مجتبی(ع) و رحلت پیامبراکرم (ص) تاکید دارد، اما نکته ای که در دهه های اخیر به عنوان یک سوال دینی غالبا مطرح می شود این بوده که آیا باید از عنوان شهادت برای پیامبرمکرم اسلام (ص) استفاده نمود یا واژه رحلت؟
درهمین رابطه در گفت‌وگو با جواد حیدری کارشناس کلام و عقاید به بحث و بررسی این شبهه از منظرهای متعدد پرداختیم.
نهج البلاغه
آنچه که از روایات شیعه و سنی بدست می‌آید آن است که پیامبر گرامی اسلام مسموم شده و از دنیا رفتند.
برخی از روایات به این شرح است:
امیرالمومنین علیه السلام در بیان حالت رسول خدا در لحظات آخر عمر مبارکشان می فرماید: «وَ لَقَدْ قُبِضَ رَسُولُ اللَّهِ ص وَ إِنَّ رَأْسَهُ لَعَلَی صَدْرِی وَ لَقَدْ سَالَتْ نَفْسُهُ فِی کَفِّی فَأَمْرَرْتُهَا عَلَی وَجْهِی»؛ «رسول خدا صلّی اللّه علیه و آله و سلّم در حالی که سرش بر روی سینه ام بود قبض روح گردید در حالی که مقداری خون از حضرتشان در کف من روان شد آن را بر چهره خویش کشیدم». (نهج البلاغة)
به تصریح علمای لغت و هم چنین شارحان نهج البلاغه، «نفس» به معنای «خون» به کار می رود و در این عبارت شریفه به همین معنا می باشد؛ در غیر این صورت جمله ی بعد که امام علی علیه السلام می فرمایند: «آن را بر چهره ی خود کشیدم»، بی معنا میشود.
صاحب الافصاح می‌نویسد: «النَّفس:الدم»؛ «نفس به معنای خون است» الإفصاح فی فقه اللغة، ج۱
مرحوم خوئی، ابن میثم و ابن ابی الحدید نیز همین معنا را از عبارت مولا استفاده کرده اند و گفته چرا باید از دهان مبارک حضرت رسول هنگام قبض روح، خون خارج شود؟ بسیاری از علمای شیعه به شهادت پیامبر تصریح کرده‌اند
کلام معصومین
وی با بیان اینکه از منظر معصومین در این رابطه بیان شده است: امام‌حسن علیه‌السلام فرمودند: «هیچ یک از ما نمی‌باشد جز آنکه یا توسط شمشیر از دنیا می‌رود و یا توسط سم از دنیا می‌رود» بحار الانوار ج ۲۷ ص ۲۱۷
امام‌صادق علیه‌السلام در این زمینه فرمودند: «پیامبر در روز خیبر گوشت مسموم را خورد و زمان مرگش فرمود همان گوشت مسموم روز خیبر مرا از پای درآورد و هیچ پیامبر و جانشین پیامبری نیست مگر آنکه شهید میشود»
«زن یهوی گوشت را مسموم ساخت و به خورد پیامبر داد و سبب فوت پیامبر شد» بصائر الدرجات ج ۱ ص ۵۰۳
امام رضا علیه‌السلام فرمودند: «همه ما مقتول و شهید از دنیا می رویم» الفقیه ج ۲ ص ۵۸۵
کلام علماء
در همین رابطه شیخ صدوق می‌نویسد: «اعتقاد شیعه آن است که پیامبر در خبیر مسموم شد و توسط همان سم به شهادت رسید» اعتقادات، ص ۱۰۹
همچنین شیخ مفید می‌نویسد: «پیامبر در روز ۲۸ صفر در مدینه در حالی که مسموم شده بود از دنیا رفت» المقنعه ص ۴۵۶
شیخ طوسی می‌نویسد: «پیامبر گرامی در حالی از دنیا رفت که مسموم شده بود» لتهذیب‌الاحکام ج ۶ ص ۲
علامه حلی نیز همین مطلب را می نویسد «تحریر الاحکام ج ۲ ص ۱۱۸»
شیخ کلینی و دیگر علما نیز مسموم شدن پیامبر گرامی توسط سم زن یهودی را نقل می‌کنند، الکافی ج ۶ ص ۳۱، المحاسن ج ۲ ص ۴۷۰، وسائل الشیعه‌ج ۲۵ ص ۵۷
«گمان می‌کنید پیامبر به مرگ طبیعی از دنیا رفت یا کشته شد؟ پیامبر قبل از مرگ توسط آن دو نفر مسموم شد و از دنیا رفت» فسیر عیاشی‌ج ۱ ص ۲۰۰، علامه مجلسی می گوید محتمل است هر دو سم در شهادت پیامبر گرامی دخیل بوده است بحار الانوار ج ۲۲ ص ۵۱۶
در کتب اهل‌سنت
حیدری ادامه داد: مساله شهادت پیامبر گرامی در کتب اهل سنت نیز مورد اشاره قرار گرفته است.
خاری می‌نویسد: «عایشه می‌گوید: در روزهای پایانی حیات پیامبر به زور در دهان آن حضرت دوایی ریختیم، حضرت با اشاره به ما فهماند که به من دوا نخورانید، ما گفتیم این خودداری پیامبر به خاطر آن است که مریض از دوا بدش می آید وقتی به هوش آمد فرمود: آیا من شما را از این کار نهی نکردم؟ اکنون به جز عباس که شاهد ماجرا نبوده باید جلوی چشمان من به دهان همه آنان که در این خانه هستند از همان دوا ریخته شود» صحیح بخاری، ج ۵ ص ۱۲۰ ح ۵۳۸۲
چرا عایشه حرف پیامبر را گوش نداد و به زور در حلق پیامبر گرامی دارو ریخت در حالی که خداوند اطاعت پیامبر را در هر حال لازم و واجب می داند؟ [۷/حشر]
چرا پیامبر از خوردن دوا خودداری کردند مگر پیامبر کودک بوده است که از دوا بدش بیاید؟
آیا نعوذ بالله پیامبر درک نمی‌کرد که چه چیزی برایش مفید است و چه چیزی مضر؟
حاکم در مستدرک می‌آورد: «به خدا سوگند پیامبر و ابوبکر وحسن بن علی با سم و عمر، عثمان، علی و حسین با شمشیر کشته شدند» المستدرک علی الصحیحین، ج ۳ ص ۶۱ ح ۴۳۹۵
بزرگان اهل سنت از ابن مسعود نقل کرده اند «اگر ۹ بار سوگند یاد کنم که پیامبر کشته شده است برایم بهتر است تا یک بار سوگند یاد کنم که او کشته نشده است، زیرا خداوند او را پیامبر و شهید قرار داده است» مسند احمد، ج ۱ ص ۴۰۸ ح ۳۸۷۳
این کارشناس دینی عنوان کرد: براساس روایات اهل‌بیت (علیهم‌السلام) و اقوال بزرگان شیعه پیامبر مسموم و به شهادت رسیده‌اند.
