خبرگزاری حوزه | عزاداری بر حضرات معصومین (علیهم‌صلوات‌الله) از جمله شعائری است که در دین مقدس اسلام بر آن تاکید فروان شده است؛ زیرا در عزاداری بر آل‌الله است که هر مسلمان تولّی و تبری خود را ابراز می‌دارد و همچنین سیره اهل بیت، برپایی مراسمِ عزای آل‌الله خصوصا عزاداری حضرت سیّدالشهدا بوده‌است؛ اما نکته‌ای که باید به آن توجه شود این است که تشخیص مقدار عزاداری به عرف واگذار گردیده است؛ بنابراین عرف می‌بایست حد متعارف و عقلائی را رعایت کنند و از رفتار جاهلانه پرهیز نمایند تا دچار افراط و تفریط نگردند؛ زیرا جاهل را نمی‌بینی مگر اینکه یا اهل افراط است و یا اهل تفریط.
آنچه از عرف برمی‌آید آن است که عزاداری دسته جمعی بر حضرات معصومین به استثناء امام‌حسین (علیه‌السلام) را مختص به شب و روز شهادت می‌دانند؛ اما در مورد عزاداری فردی برای حضرات معصومین هیچ‌گونه حدی تعیین نکرده‌اند؛ یعنی اگر فردی در کل سال نیز به صورت فردی عزاداری کند نه تنها مورد مذمت واقع نمی‌شود بلکه اجر و بهره‌های فراوان معنوی نصیب او خواهد شد؛ چراکه به امام زمانش تأسی کرده که ایشان هر صبح و شام بر جد غریب‌شان اباعبدالله‌الحسین (علیه‌السلام) گریان‌اند. «فلَاَندُبَنَّک صَبَاحَاً مَسَاءً»
گاهی ظرفیت فرد اینگونه اقتضا می‌کند که حتی هر صبح و شام عزادار آن حضرات باشد و بر مظلومیت آل‌الله اشک بریزد، اما ترویج و تجویز اینگونه عزاداری به صورت عمومی مورد پذیرش نیست؛ چراکه جامعه ظرفیت پذیرش چنین عملکردی را ندارد.
به نظر می‌رسد بجاست همانگونه که در مصائب اهل‌بیت (علیهم‌السلام) می‌بایست از ابراز شادی پرهیز کرد، در ایام موالید آن حضرات نیز نباید محزون بود؛ بلکه برعکس می‌بایست هر فرد در ایام ولادت و شادی اهل‌بیت اظهار شادی کند تا مصداق این کلام معصوم علیه‌السلام قرار گیرد که فرمودند: «...یَحْزَنونَ لِحُزنِنا وَ یُفْرَحونَ لِفَرَحِنا... خدا رحمت کند شیعیان ما را که در غم ما غمگین و در شادی ما شادمانند.»
در جامعه ما مردم هر ساله با حلول ماه ربیع دچار دوگانگی و تشویش می‌شوند چون نمی‌دانند ورود در این ماه را به یکدیگر تبریک گویند یا به عزادار بودن خود بر مصائب حضرات آل‌الله (علیهم‌صلوات‌الله) ادامه دهند؛ چراکه دیدگاه‌های متفاوتی پیرامون این ماه که از قدیم الایام ملقب به ماه شادی اهل‌بیت بوده است وجود دارد که عبارتند از:
دیدگاه دسته‌ی اول: عزاداران حضرت محسن‌بن‌علی (علیه‌السلام) که تبریک را جسارت به حضرات معصومین می‌دانند.
دسته‌ی دوم: کسانی هستند که ماه ربیع را ماه سُرور اهل‌بیت دانسته و آنها با وجود تکریمی که برای حضرت محسن (علیه‌السلام) قائل‌اند اما عزاداری عمومی بر آن حضرت را به ایام خاص آن موکول می‌کنند.
اما متاسفانه گروه اول، گروه دوم را به عدم تولّی متّهم می‌کنند و در مقابل، طایفه‌ی دوم نیز بر طایفه‌ی اول برچسب افراط و تندروی می‌زنند.
در حالی که عزاداری بر خاندان نبوی (علیهم‌السلام) هم می‌تواند به صورت فردی، پنهان و هم به صورت آشکارا و در فضای عمومی انجام‌پذیرد. البته تنها عزاداری عمومی و آشکاری که تاکید فروان بر آن شده است عزاداری بر سالار شهیدان حضرت اباعبدالله‌الحسین (علیه‌السلام) است؛ چراکه به فرموده‌ی بزرگان محرم و صفر است که اسلام را حفظ کرده است، بنابراین با برگزاری محافل عزای خامس آل‌عبا که ایشان عصاره‌ی پنج‌نور مقدس هستند فرهنگ حسینی به عصرها و نسل‌های بعدی منتقل می‌گردد، همچنین خیمه‌ی عزای حسینی در بردارنده‌ی مصائب سایر اهل‌کساء هم است.
با توجه به اینکه زمان دقیق هجوم به خانه‌ی حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) مشخص نیست پس نمی‌بایست اصرار و تاکید بر عزاداری در روزهای نخستین ماه ربیع داشت. حال اگر بر فرض روزهای اوایل ماه ربیع را روز هجوم به خانه‌ی عصمت‌الله الکبری و حجت‌الله علی‌الحجج بدانیم، شایسته است دامنه‌ی عزاداری را گسترش نداده و عزاداری را به صورت علنی و عمومی انجام ندهیم زیرا ربیع ماه ولادت ختم رسل حضرت محمدبن‌عبدالله (صلی‌الله‌علیه‌وآله)، امام صادق (علیه‌السلام) و آغاز امامت امام عصر (ارواحنا له‌فداء) است؛ بعلاوه اینکه در شرایط کنونی که هر روز خبر درگذشت هم‌وطنان قلوب‌مان را مجروح می‌کند، جامعه نیازمند به تزریق امید، فرح و نشاط است و هیچ بهانه‌ای برای شاد کردن دل مومنین بهتر و نیکوتر از ولادت گل سرسبد خلقت حضرت نبی ختمی‌مرتبت (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) نیست.
بنابراین بر فرد فرد ما لازم است:
۱) با بزرگداشت اعیاد این ماه، امید و نشاط را در جامعه تزریق کنیم.
۲) از تعصب و توهین بپرهیزیم و با برچسب‌ِ زاویه داشتن با ولایت، همدیگر را متهم نکنیم.
۳) فرمایش نبی مکرم اسلام مبنی بر سفارش فراوان به پرهیز از جدال و مراء را با گوش جان بشنویم.
۴) آیه‌ی "انما المؤمنون" اخوه را از خاطر دور نداریم.
۵) هر دو دسته با تأسی به سیره‌ی معصومین در مناظرات، با تعقل و خردورزی در فضایی کاملاً دوستانه به صورت علمی و منطقی اختلافِ نظر خود را به بهترین وجهِ ممکن حل و فصل کنیم.
با بکارگیری نکات مذکور:
الف) معرفتی که در این دو ماه کسب کرده‌ایم را به منصه‌ی ظهور می‌رسانیم.
ب) وحدت، انسجام، برادری و برابری‌مان به بهانه‌های واهی برهم نخواهد خورد.
ج) دشمنان داخلی و خارجی نیز مجال هیچ‌گونه سوء‌استفاده‌ای را پیدا نخواهند کرد.
چقدر بجاست در مواجهه با چنین اختلافِ دیدگاه‌ها، روش و منش بزرگان جامعه را جویا شویم تا حدود و ثغور مسائل بر ما آشکار گردد زیرا کلام آنها فصل‌الخطاب و همچون آبی بر آتش تمام اختلافاتی است که منشأ آن دشمنان آگاه یا دوستان ناآگاه هستند.
مرضیه رمضان قاسم، عضو گروه نویسندگی صریر
نظر شما