به گزارش خبرگزاری حوزه، مشروح سخنان آیت‌الله سید علی حسینی میلانی پیرامون «اتحاد بین مسلمین» در سی و پنجمین کنفرانس بین المللی وحدت اسلامی به این شرح است:

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمد لله رب العالمین و الصلاة و السلام علی خیر خلقه و اشرف بریته محمد و آله الطاهرین .

اتحاد بین مسلمین از اموری است که همه مسلمین در راه تحقق این امر کوشش کنند.

تمام آن کسانی که دلسوز اسلام هستند و برای مصالح مسلمین فکر می کنند بایستی برای تحقّق اتّحاد بین مسلمین باید فعالیت کنند و به هر نحوی که می توانند کوشش کنند .

اتحاد بین مسلمین یکی از اسباب حفظ وبقاء اسلام هست.اتحاد بین مسلمین یکی از اسباب عزت مسلمین هست در سراسر دنیا.

شما تعبیر می کنید به وحدت، ولی منظور همان اتحاد هست. اتحاد بین مسلمین از نظر سیاسی یعنی در برابر دشمنان اسلام متفق بودن. و در  برابر دشمنان، وحدت  کلمه داشتن.این یک ضرورت است. در برابر دشمنان بایستی مسلمین اتحاد داشته باشند.

برای تحقق این امر که ضرورتش نزد همه مسلمین واضح  هست طبیعی است  که رعایت ادب فیما بین خود مسلمین و حسن معاشرت این ضرورت دارد به خاطر این که  عدم رعایت ادب و سوء معاشرت فیما بین ما، این یکی از موانع تحقق اتحاد خواهد بود  که در نتیجه به ضرر اسلام و همه مسلمین خواهد شد در قرآن مجید در یک آیه مبارکه هم امر شده و هم نهی شده. در امر، امر شده است به اتحاد، در نهی، نهی شده است از تفرق. و همین معنا در احادیث بسیاری از پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم در روایات همه مسلمین موجود هست. فکر نمی کنم کسی از مسلمین با آنچه  که عرض کردم موافق نباشد در هر جای دنیا  و در هر مذهبی از مذاهب .

در قرآن مجید محور اتحاد را حبل الله قرار داده.  حبل الله محور اتحاد است. نتیجتاً جدا شدن از حبل الله یعنی تفرق، همانی که از آن نهی شده است. حبل در لغت عرب همان ریسمان است که به فارسی می گوییم ریسمان . و ریسمان را شما می دانید و همه می دانند که وسیله ارتباط است ریسمان  وسیله اتصال هست بنابراین اگر بخواهیم آیه مبارکه را ترجمه کنیم این چنین می شود که هر آنچه  که ما را به خداوند متعال متصل کند هر آنچه که بین ما و خداوند متعال ایجاد ارتباط کند همان محور است برای اتحاد فیما بین مسلمین.

در قرآن مجید کلمه حبل الله آمده، برای این کلمه و برای این مفهوم لامحاله مصداق چنین خواهد شد که هر آنچه که مرتبط می کند ما را به عنوان اهل اسلام به خداوند متعال آن چیزی است که باید به آن تمسّک کنیم . اما در احادیث بیان شده. کدام احادیث ؟ ‌احادیث مورد قبول عموم مسلمین .  بیان شده است که آنچه که موجب ارتباط و اتصال هست به خداوند متعال و مورد امر قرار گرفته و جدا شدن از آن مورد نهی قرار گرفته، قرآن است و اهل بیت. که این حدیث را همه مسلمین روایت کرده اند به سندهای بسیار معتبر و از احادیثی است  که متواتر است یقینا، این حدیث معروف شده و مشهور شده به حدیث ثقلین. حدیث ثقلین به الفاظی نقل شده که معنای آن الفاظ یکی است فرق نمی کند. لفظ فرق می کند ولی مفهوم یکی است.

از جمله این لفظ هست که پیغمبر اکرم فرموده اند : انی تارک فیکم حبلین ما ان تمسکتم بهما لن تضلوا و انهما لن یفترقا حتی یردا علی الحوض کتاب الله و عترتی اهل بیتی.  حبل آن چه که ما را متصل می کند به  خداوند متعال، ما را بالا می برد، به ما شأن و عزت می دهد قرآن است و اهل بیت علیهم الصلاه و السلام . انی تارک فیکم حبلین همین حدیث آمده به لفظ خلیفتین . :‌انی تارک فیکم خلیفتین چون پیغمبر اکرم اخبار کرده اند از این که از عمرشان چیزی باقی نمانده و فرمودند به اینکه من از بین شما می روم و در بین شما دو چیز را باقی می گذارم که اینها خلیفه من هستند یعنی پرکننده خلاء فقدان رسول الله : ‌قرآن  و اهل بیت، بنابراین ملاحظه می کنید که خود قرآن و پیغمبر اکرم محور اتحاد فیما بین مسلمین را بیان کرده اند خودشان مشخص کرده اند که وسیله تحقق اتحاد کیست. ما مسلمین که ادعا می کنیم که تابع پیغمبر اکرم هستیم ، مطیع خدا و رسول هستیم لامحاله به قرآن و احادیث مورد قبول همه فرق بایستی عمل کنیم. علماء ما در طول تاریخ به این آیات و روایات ملتزم بودند و تعهّد داشتند و عملاً در تاریخ ما می بینیم که چگونه علماء ما با  علماء فِرَق دیگر رفت و آمد داشتند جلسه داشتند و دوستی داشتند حتی.

شیخ جامع الازهر شیخ محمد الفحام وقتی به ایران آمد و به مشهد مقدس مشرف شد  تقاضا کرد که با مرحوم جدم که از مراجع بزرگ  بودند ملاقات کند خود این تقاضا از این شخصیت بزرگ دال بر این است که اینها به دنبال اتحاد بین مسلمین هستند. مرحوم جدم با این تقاضا موافقت کردند و از آمدن او استقبال کردند. من بودم در آن جلسه . مرحوم جدم به من فرمودند که خوب است که چند کلمه خیر مقدم بگویی و حدیث ثقلین را در کلامت مطرح کن که انی تارک فیکم الثقلین کتاب الله و عترتی اهل بیتی.

وقتی این حدیث مطرح شد شیخ الازهر تأیید کرد و قبول کرد این که قرآن و اهل بیت طبق روایات معتبر مورد قبول همه وسیله نزدیک شدن مسلمین به همدیگر بلکه وسیله اتحاد مسلمین خواهند بود . قرآن و اهل بیت. و ما اسناد آن جلسه را داریم گفتگوهایی که در آن جلسه شد و نظیر این جلسه، قبل و بعد، علماء بزرگی که از بلاد مختلف به مشهد مقدس مشرف می شدند با مرحوم جد بنده ملاقات داشتند جلسه داشتند مذاکره می کردند و خیلی خوب با هم برخورد می کردند و حسن معاشرت داشتند. علماء ما در طول تاریخ مخصوصا در مواقع حساس  اتحاد بین مسلمین را حفظ کردند. در عراق در سال ۱۹۲۰ میلادی که معروف است به ثورة العشرین، بزرگان علماء نجف اشرف  و غیر نجف اشرف حرکت کردند که در رأس آنها بعضی از اجداد خود بنده حضور داشتند و این در تاریخ ثبت شده که دیگر در آنجا فرقی بین فرق مسلمین وجود نداشت به خاطر اینکه در برابر کفر قرار گرفته اند و لا محاله بایستی با هم اتحاد داشته باشند.

بنده عرضم این است که همیشه بایستی دنبال اتحاد باشیم و برای این جهت رعایت ادب و حسن معاشرت ضرورت دارد شکی در این جهت نیست اما می خواهم عرض کنم که در ضمن این جهاد بایستی مبانی اعتقادی خودمان را حفظ کنیم این به معنا نیست که ما از مبانی اعتقادی مان کوتاه بیاییم بعضی از مبانی اعتقادی را یا انکار کنیم و یا کمرنگ کنیم و یا از اهمیت آن مبانی بکاهیم.

این که گفته شود بین ما و فرق دیگر پنج درصد اختلاف وجود دارد و یا ده درصد و یا بعضی گفته اند پانزده در صد این به نظر می رسد که اشتباه باشه  و چه ضرورتی این چنین تنازل کردن از مبانی اعتقادی. اساساً‌ما معتقدیم و پیشنهاد بنده هم به همه کسانی که در مسیر تحقق اتحاد بین مسلمین فعالیت می کنند بالخصوص مجمع تقریب بین مذاهب با کمال احترام نسبت به همه آقایان عرض می کنم که اساساً بایستی در محافل علمی شان و در مجالس شان و در اجتماعاتی که پیش می آید بین علماء فرق  فضایی ایجاد کنند  که در آن فضا با کمال محبت و رعایت ادب و متانت تبادل افکار شود تبادل انظار شود ما معتقدیم یکی از راههای تحقق اتحاد بین مسلمین جلسات تبادل نظر است جلسات مذاکره است که با ادب با متانت و به طور مستند مطالب گفتگو شود به نظر بنده یکی از بهترین راههای تحقق اتحاد بین مسلمین یا بفرمائید  وحدت بین مسلمین یا بفرمائید تقریب بین مسلمین هست.

همین حدیث ثقلین محور قرار بگیرد در جلسات مورد بحث قرار بگیرد در سند این حدیث بحث بشود در ابعاد مختلف دلالت های این حدیث تبادل نظر بشود آقایان با هم بحث بکنند تبادل نظر بکنند و وقتی حسن نیت باشد وقتی حسن معاشرت باشد وقتی کار برای خدا باشد و وقتی دلسوزی برای اسلام و مسلمین باشد این مجالس به نحو احسن برگزار می شود و نتایج مطلوبی خواهد داشت بنده ضمن تشکر از حضرات مجمع تقریب بین مذاهب این تقاضا را از آقایان دارم و امیدوارم که در این مسیر همه مان موفق باشیم که آنچه مورد رضای خدا و رسول هست و خدمت است به اسلام  و به مصالح مسلمین خداوند متعال  همه ما را موفق بدارد و السلام علیکم و رحمة الله و برکاته .