به گزارش خبرگزاری حوزه از مشهد حجت الاسلام و المسلمین مهدی زمانی فرد در نشست علمی از دوره تقریرنویسی درس خارج، روش حل مسئله اصولی را مورد بررسی و تبیین قرار داد و در مقدمه بحث خود به روش تشخیص مسئله از اصولی، فقهی و قاعده فقهی پرداخت.

وی گفت: از دیدگاه مشهور «از جمله مرحوم نائینی» وقوع یک مسئله در کبرای قیاس علامت اصولی بودن آن مسئله است؛ به عنوان مثال، وقتی فقیه می خواهد مسئله ای مانند وجوب نماز جمعه را بیان کند، باید استدلال کند و برای استدلال هم می بایست قیاس تشکیل دهد؛ در این حال، آن قضیه ای که در کبرای این قیاس قرار بگیرد مسئله اصولی می شود و نتیجه آن فقهی است.

وی در ادامه به ماهیت شناسی علم اصول پرداخت و ابراز کرد: فقیه برای اینکه به حکمی برسد باید حجیت یابد؛ علم اصول قواعدی که در استنباط فقیه به آن نیازمند است را بیان می کند در نتیجه تبیین حجیت در علم فقه، کارکرد و ماهیت علم اصول است.

استاد درس خارج حوزه علمیه خراسان در تبیین روش حل مسئله اصولی، مسائل علم اصول را به چهار بخش تقسیم و ابراز کرد: مسائل لفظی، عقلی، استقرائی و نقلی یا تعبدی بخش های مسائل علم اصول را تشکیل می دهند و حل هر یک از این بخش ها به ساز و کار خودش نیاز دارد.

وی با بیان اینکه مسائل لفظی علم اصول، مسائلی هستند که بر محور ظهورات می چرخد، این مسائل را به دو بخش صغرویات و کبرویات ظهور تقسیم و اظهار کرد: روش تشخیص صغرویات ظهور عرفی، یعنی دریافت های ذهنی که حاصل از مناسبات میان مردم می باشد و روش تشخیص کبرویات ظهور، بنای عقلا در این مورد روش تشخیصی می باشد.

حجت الاسلام و المسلمین زمانی فرد بخش دوم از مسائل علم اصول یعنی مسائل عقلی را به سه قسم مستقلات عقلیه، ملازمات عقلیه و اصول عملیه عقلیه تقسیم کرد و گفت: از مستقلات عقلیه، حسن و قبح عقلی و از ملازمات عقلیه، تلازم بین دو حکم که صغری را از عقل و کبری را از شرع می گیریم، منظور می باشد و روش تشخیص در هر کدام متفاوت است.

وی بخش سوم یعنی مسائل استقرائی را از ابتکارات شهید صدر دانست و یادآور شد: مسائل استقرائی مسائلی در علم اصول هستند که بر اساس حساب احتمالات و آمار باید حل و فصل شود. مانند حجیت خبر متواتر و حجیت اجماع و سیره متشرعه که روش تشخیص بر اساس حساب احتمالات یا علم آمار می باشد.

لازم به ذکر است، معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان دوره تقریرنویسی سال ۱۴۰۰ را با حضور بیش از ۶۰۰ نفر از طلاب برگزار کرد.

فایل صوتی و تصویری نشست در سامانه آموزش مجازی معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان به آدرس https://pajuhesh.lms۲.hozehkh.com در دسترس است.

انتهای پیام/۳۱۳/۲۵