به گزارش خبرنگار خبرگزاری«حوزه»، حضرت آیت الله سبحانی صبح امروز در درس خارج اصول در مسجد اعظم قم، به حاشیه های اخیر درباره علوم انسانی-اسلامی اشاره کردند و گفتند: علم بر دو قسم «تکوینی» و «اعتباری و قراردادی» است؛ علم تکوینی نه با دین صیغه اخوت دارد؛ نه با زندگی، همانند علم فیزیک، شیمی و ریاضیات که دینی و غیر دینی ندارد؛ چراکه دارای قواعد کلی است؛ اما علومی داریم که تکوینی نیست؛ بلکه اعتباری و قراردادی است و می تواند دینی باشد.
ایشان با بیان این مطلب که علم می تواند رنگ دینی و رنگ الحاد پیدا کند، ابراز داشتند: در حال حاضر میان علوم تکوینی و علوم اعتباری و قرارداری خلط شده؛ مدیریت علم قراردادی است؛ اقتصاد، جامعه شناسی و ... علم قراردادی است؛ اینها را می توان رنگ دینی و غیردینی داد؛ چون موضوع این علوم انسانی، انسان است.
این مرجع تقلید خاطرنشان ساختند: دیدگاه یک شخص موحد با یک شخص غیرموحد درباره علوم متفاوت است؛ موحدی که تابع قرآن است، می گوید انسان مخلوق خداست و وابسته به مقام فوق طبیعی است؛ موحد می گوید این انسان دارای مبدأ و منتهایی است؛ اما شخص غیرموحد اعتقادی به این مبدأ و منتهی ندارد؛ به همین دلیل قائل به این است که علم دینی نمی توانیم داشته باشیم.
این استاد برجسته حوزه تصریح کردند: به عنوان مثال، اقتصاد هم در جامعه سرمایه داری هست، هم در جامعه سوسیالیستی و مسلما این دو اقتصاد با یکدیگر متفاوت است؛ بنابراین علم هم می تواند دینی یا غیردینی باشد و آقایانی که می فرمایند علم، علم است و در ماهیت آن دین نخوابیده، فقط درباره علوم تکوینی می توانند این نظر را داشته باشند؛ نه علوم قراردادی و اعتباری.
