خبرگزاری حوزه | در آیه‌ی ۱۳ سوره حجرات آمده است: «إِنَّا جَعَلْناکُمْ خَلَقْناکُمْ مِنْ ذَکَرٍ وَ أُنْثی‏ وَ شُعُوباً وَ قَبائِلَ لِتَعارَفُوا إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقاکُم: ای مردم! ما شما را از یک مرد و زن آفریدیم و شما را تیره‌ها و قبیله‌ها قراردادیم تا یکدیگر را بشناسید (این‌ها ملاک امتیاز نیست) گرامی‌ترین شما نزد خداوند، باتقواترین شماست. خداوند دانا و آگاه است!»

مسلمانان از تیره‌ها و قبیله‌های گوناگونی تشکیل‌شده‌اند. آن‌ها ازنظر قومیت، ملیت، زبان، نژاد، مذهب و ... با یکدیگر تفاوت‌های بسیاری دارند. این آیه‌ی شریفه، هدف از تنوع و گوناگونی میان مردم و خلقت آن‌ها در تیره‌ها و قبایل گوناگون را، شناخت یکدیگر برشمرده است.

خداوند متعال در این آیه‌، مردم را به شناخت یکدیگر از طریق توجه به تفاوت‌ها و تمایز در تیره‌ها و قبیله‌ها دعوت فرموده و این تنوع و تکثر را عامل شناخت یکدیگر معرفی می‌کند.

با وجود تفاوت‌های ذکرشده، میان مسلمانان موارد اشتراک بسیاری نیز وجود دارد. همان‌گونه که تفاوت‌ها می‌تواند عامل شناخت میان جوامع مسلمان باشد، اشتراکات نیز مبنای همگرایی و وحدت میان آنان است.

نقاط اشتراک میان مسلمانان جهان، فارغ از نژاد، قوم و ملیت عبارت‌اند از:

۱- توحید یا ایمان به خدای واحد

۲- پیامبر گرامی اسلام (ص) به‌عنوان آخرین فرستاده‌ی الهی

۳- قرآن کریم

۴- خانه‌ی خدا که قبله همه مسلمانان است

۵- نماز و کیفیت آن

۶- روزه

۷- حج و ارکان آن

۸- جهاد برای حفظ کیان اسلام و دفع ستم و تجاوز به امت اسلامی

۹- امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر.

یکی از مهم‌ترین وجوه اشتراک میان مسلمانان، روزه‌داری و انجام مناسک مربوط به ماه رمضان است.

با فرارسیدن ماه مبارک رمضان مسلمانان سراسر جهان آداب مخصوص و اعمال این ماه را به شیوه‌های گوناگونی به‌جا می‌آورند و آن را از اعیاد بزرگ خود می‌دانند. مناسک ویژه‌ی ماه رمضان می‌تواند عامل مؤثری در همگرایی و همبستگی میان مسلمانان باشد.

مهم‌ترین تأثیر ماه رمضان و روزه‌داری، افزایش تقوای الهی در بین مردم مسلمان است. تقوا، موجب تقویت مدارا و رعایت حقوق دیگران می‌شود و رعایت عدالت و مساوات، همگرایی و وحدت بین مسلمانان را افزایش می‌دهد. درصورتی‌که ضعف تقوا، منجر به فرقه‌گرایی و مانع بزرگی بر سر راه همگرایی آنان است.

علاوه بر این، روزه‌داری موجب افزایش احساس همدلی است. همه مسلمانان در نیمه‌شب از خواب برمی‌خیزند، تا اذان مغرب از خوردن و آشامیدن امساک می‌کنند و به‌سوی یک قبله به نماز می‌ایستند. این امور باعث می‌شود آن‌ها با یکدیگر احساس انس و نزدیکی بیشتری داشته باشند.

روزه‌داران در سراسر جهان، آیین‌های اطعام و اکرام را به‌جا می‌آورند. در چنین شرایطی بستر همگرایی و وحدت میان آن‌ها فراهم می‌شود. این در حالی است که دشمنان اسلام همواره درصدد تفرقه‌افکنی و تضعیف مسلمانان، با هدف سلطه بر آنان هستند.

در عصر حاضر لازم است از ظرفیت عظیمی همچون ماه مبارک رمضان، جهت افزایش همگرایی و وحدت میان امت مسلمان به نحو شایسته‌ای بهره‌برداری شود.

به ‌عنوان نمونه هرساله در ماه رمضان در کشورهای مختلف ضیافت افطار برگزار شده و همه مردم فارغ از دین و مذهب و نژاد خاص، میهمان سفره پرنعمت رمضان هستند.

گسترش اطعام و برگزاری مراسم افطاری و دعوت از همه اقشار مردم کشورهای غیر اسلامی یکی از راهکارهای مؤثر در این زمینه است.

مثال دیگر پخش اذان از بلندگوهای مسجد شهر مینیاپولیس آمریکا در ایام ماه رمضان است که توجه بسیاری از شهروندان را به مناسک ماه رمضان جلب نمود. این امور باعث ایجاد احساس همدلی و وحدت بین مسلمانان و همه افراد جامعه خواهد شد.

امروزه گسترش فناوری‌های ارتباطی و فضای مجازی امکان برقراری ارتباط و تبادل محتوا میان مردم در سراسر جهان را فراهم نموده است. جهت گسترش همگرایی و وحدت اسلامی باید از ظرفیت فضای مجازی و رسانه‌های نوین استفاده نمود.

لازم است در ماه رمضان و در بستر فضای مجازی محتواهای گوناگونی تولید و منتشر شود، مانند فایل‌های تصویری ویژه‌ی ماه رمضان به زبان‌های گوناگون، بیان مباحث تفسیری قرآن به زبان‌های مختلف در قالب صوت و تصویر، تولید محتوای نمایشی در مورد سبک زندگی اسلامی، برگزاری جلسات گفتگو به زبان انگلیسی و عربی در شبکه‌های اجتماعی، پیام‌رسان‌ها و اتاق‌های گفتگو، معرفی مناسک مخصوص هر منطقه در ماه رمضان و انتشار آن در فضای مجازی و ... .

علاوه بر این تولید محتوا جهت معرفی مناسک جوامع دیگر در ماه رمضان، موجب ایجاد شناخت بهتر و همگرایی بیشتر جوامع اسلامی خواهد شد.

اقدامات مناسب در این زمینه موجب می‌شود توطئه‌های دشمنان اسلام در اختلاف‌افکنی میان امت مسلمان افشاشده و زمینه‌ی همگرایی، وحدت اسلامی و ظهور حضرت ولی‌عصر (عج) فراهم شود.

مریم غازی اصفهانی، عضو گروه نویسندگی صریر