حجت الاسلام والمسلمین حسن طارمی راد معاون علمی دانشنامه جهان اسلام در حاشیه برگزاری کنگره بزرگداشت یاد مرحوم آیت الله العظمی سید محمد سعید حکیم (ره) و در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری حوزه بیان داشت: از نظر من قطب نمای جامعه شیعه مرجعیت است؛ مرجعیت معظم ما خود را خدمتگزار شیعیان و به نحوی نماینده امام غائب می دانند؛ این امر مهمی است.
وی افزود: اگر ما بخواهیم باور کنیم که در یک سلوک مرجعیتی حرکت نماییم، قطعاً جامعه شیعیان به صورت منسجم تری پیش خواهد رفت. این مسئله در زمان معاصر بسیار مهمتر از گذشته است.
حجت الاسلام طارمی راد خاطرنشان کرد: در جامعه شیعی مردمی ترین جایگاه رسمی، مرجعیت است؛ این جایگاه فقط از طریق رشد علمی و معنوی به دست می آید.
وی انگیزه های مراجع عظام تقلید را غیر از اهداف و انگیزه های متعارف و مادی دانست و گفت: مرجعیت به دلیل وجود فرایند انتخابی که در مورد آن وجود دارد به هیچ وجه با نگاه مادی و به دنبال کسب قدرت ساختاری قابل جمع نیست.
این استاد حوزه و دانشگاه تصریح کرد: سلوک متواضعانه مرحوم آیت الله حکیم به واقع مثال زدنی است؛ ایشان در تعلیم باورهای اعتقادی برای مسائل فقهی تلاش های زیادی داشته و عالمی به روز و با دغدغه بودند.
وی با اشاره به نگاه فرامذهبی مرحوم آیت الله العظمی حکیم افزود: تقریباً ۱۷ سال پیش کتاب مرشد المغترب ایشان را مطالعه کردم؛ این مرجع تقلید در این کتاب برای شیعیان ساکن غرب توصیه های کاربردی خوبی داشته اند و همین یکی از نشانه های نگاه فرامذهبی مرحوم آیت الله حکیم است.
حجت الاسلام والمسلمین طارمی راد بیان داشت: حضور شیعیان در جهان غرب حاوی مسائل زیادی است؛ آیت الله حکیم در این کتاب یک منظومه سلوکی برای شیعیان جهان غرب با عنوان «توجیهات» ترسیم نموده اند.
وی گفت: در ۲۰۰ صفحه نخست کتاب مرشد المغترب، مرحوم آیت الله حکیم توجه مخاطب را به این سمت می برند که باید دانست شما اقلیتی هستید در جامعه ای با انگاره های متفاوت.
این پژوهشگر حوزوی اظهار کرد: گاهی اوقات در ذهن ما اشتباهی ایجاد می شود؛ جریان تبلیغ به معنایی که در جهان مسیحیت در قرن ۱۶ اتفاق افتاد کاملاً غیرمرتبط با جامعه تشیع است. ما نباید این روش را برای تبلیغ تفکر شیعی در جامعه غرب برگزینیم.
وی با تأکید بر اهمیت درک فضای زندگی در غرب عنوان داشت: هنگامی که ما برای تبلیغ مذهب شیعه به غرب می رویم باید در مرحله اول به درک درستی از ظرف زندگی خود در فضای اجتماعی آن بلاد داشته باشیم؛ آیت الله حکیم لزوم این درک را در عین حفظ سلوک و اعتقادات خود در کتاب مرشد المغترب به خوبی بیان کرده اند.
حجت الاسلام والمسلمین طارمی راد گفت: نگاه سبک های مختلف زندگی در همه عرصه های نگرشی، روشی و بینشی می تواند خیلی متفاوت باشد؛ مرحوم آیت الله حکیم این موضوع را از اهم مسائل پیش روی شیعیان غرب دانسته اند.
وی ادامه داد: آیت الله حکیم در ادامه مطالب به چالش های عصر غیبت پرداخته و ۲۱ عنوان روش و راهکار را بر اساس مناسبات اجتماعی موجود در جهان ارائه می دهند.
استاد حوزه و دانشگاه استعاذه به وجود مقدس خدا، توبه و توسل به اهل بیت (ع) را اولین عنوان در ۲۱ راهکار ارائه شده از سوی مرحوم آیت الله حکیم برشمرد و خاطرنشان کرد: ایشان در ادامه تاریخی را ذکر می کنند که ما چگونه مورد تهاجم مغول ها، صلیبی ها و استعمارگران واقع شده ایم؛ این مرجع معظم معتقدند که غرب دارای دو روی فناوری و ادعاهای استعماری بوده و به دنبال حذف جامعه اسلامی است.
وی گفت: آیت الله حکیم از شیعیان غرب خواسته اند که نظام معرفتی تدوین نمایند که هم اخلاقی باشد، هم علمی؛ ایشان آخر هفته ها را زمانی برای پرداختن به عبادات می دانند.
طارمی راد بیان داشت: این مرجع تقلید شیعیان نهاد خانواده را در جهان غرب تحت خطرات مختلف می بینند؛ ایشان در موضوع ارتباطات شیعیان غرب توصیه به پیوند با جامعه شیعی، جامعه اسلامی و جامعه غربی هرکدام به صورت مجزا و با دستورالعمل های متفاوت داشته اند.
وی ضمن بیان توصیه های مرحوم آیت الله العظمی حکیم به شیعیانی که در غرب زندگی می کنند با جامعه خود، افزود: ایشان به شیعیان ساکن غرب می فرمایند شما باید همزیستی اخلاقی با مردم آن بلاد داشته باشید؛ باید صادق باشید، از مکر و خیانت بپرهیزید، سراغ شغل های مبتذل و فرودست نروید و در این مسیر نیازی هم به دعوت مردم غرب به شناخت شما نیست؛ همین رفتار درست نمایانگر دین و مذهب شما خواهد بود.
استاد حوزه و دانشگاه اظهار کرد: مشارکت شیعیان غرب در خدمات اجتماعی محل زندگی آن ها یکی دیگر از توصیه های مرحوم آیت الله حکیم به این قشر از شیعیان است.
وی در پایان گفت: من معتقدم که مجموعه جهان تشیع تنها راه نجات آن ها در این است که نگاهشان به مرجعیت باشد؛ نگاه به قطب نمای مرجعیت در مسائل اجتماعی جهان تشیع می تواند از وقایعی همچون تفرقه، انزوا و افراطی گری های مذهبی جلوگیری نماید.
