به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه، نشست علمی پژوهشی «مواجهه امام رضا علیه‌السلام با جریان‌های ضدعلوی و جریان‌های کلامی عصر خویش» به همت انجمن علمی پژوهشی تاریخ معاونت پژوهش جامعة الزهرا سلام‌الله‌علیها با ارائه حجت الاسلام والمسلمین اکبر روستایی برگزار شد.
حجت‌الاسلام روستایی در بخش نخست، جریان‌های ضد علوی را تقسیم بندی کرد و عباسیان به عنوان جریان سیاسی و اهل حدیث به عنوان جریان مذهبی، مورد بحث قرار گرفت.
استاد حوزه و دانشگاه اظهار داشت: عباسیان به عنوان جریان سیاسی ضد علوی، بر پایه طرح نظریه وراثت و غصب خلافت، به کشتار علویان و تخریب اماکن مقدس زیارتی مربوط به ائمه و امام زادگان همچنین به کشتار آل ابی طالب و تهمت به امام رضا علیه‌السلام پرداختند.
حجت‌الاسلام والمسلمین روستایی افزود: امام رضا علیه‌السلام با کاربست ۹ تاکتیک با جریان مذکور مقابله کردند، از جمله مقاومت در برابر مأمون و حرکت نکردن از مدینه؛ همراه نکردن خانواده با خود و بیان عدم بازگشت از این سفر؛ بیان همبستگی ولایت و توحید و انتصابی بودن امامت و بیان حقانیت خود برای رهبری جامعه در مناظرات.
وی همچنین زیر سوال بردن حکومت مأمون؛ ابطال استناد به خویشاوندی؛ بیان همسانی اطاعت خویش با اطاعت از امیر مؤمنان علیه‌السلام؛ عدم دخالت در عزل و نصب حکومت و شرط حضور در نماز عید مطابق با روش رسول خدا ص و امیر مؤمنان علیه‌السلام را از دیگر تاکتیک‌های امام رضا علیه‌السلام در مقابله با جریان عباسیان ذکر کرد.
معاون پژوهش مؤسسه آموزشی پژوهشی مذاهب اسلامی در ادامه بیان داشت: یکی دیگر از جریان‌های ضد علوی، اهل حدیث است، به عبارتی جریان مذهبی ضدعلوی آن دوره بوده است و برخی آراء شافعی نظیر مأجور بودن قاتل امیر مؤمنان علیه‌السلام و پیمان‌شکن بودن اهل بیت علیهم‌السلام در مواجهه با بنی عباس و عبد پنداری مردم توسط علویان، ارتباط شافعی با هارون در قامت مشاور، عهده‌داری قضاوت یمن و پوشاندن خلعت علما بر وی از سوی حاکم عباسی، مورد واکاوی قرار گرفت و نکاتی بر رد ادعاهای وی بیان شد.
بخش دوم نشست به کاوش مواجهه امام رضا علیه‌السلام با جریان‌های کلامی عصر ایشان اختصاص یافت و حجت‌الاسلام والمسلمین روستایی در دو ساحت شیعی و اهل تسنن به تبیین موضوع پرداخت و در قسمت اول، عملکرد واقفیه و غالیان و واکنش امام علیه‌السلام در قالب لعن آنان، سفارش به دوری از آن‌ها و داشتن بغض ایشان و غیره ذکر شد.
وی در قسمت دوم، جریان‌های کلامی اهل حدیث، جبریه و معتزله را مورد بررسی قرار داد و و رویارویی امام علیه‌السلام با اهل حدیث در چهار جنبه بیان استدلال به قرآن کریم، ذکر دلیل عقلی، تحریف احادیث نبوی و مخالفت با کلام الهی مورد مداقه قرار گرفت.
استاد حوزه علمیه قم با بیان اینکه توجه دادن به جعل روایت توسط جبریه و استدلال عقلی در نقد تفکر آنان، دو عنصر تشکیل دهنده مواجهه امام علیه‌السلام با این جریان انحرافی بود، به مباحثی پیرامون جریان فکری معتزله، در زمینه عدم بخشش مرتکب گناه کبیره با توجه به مخالفت آن با قرآن پرداخت و این بحث در کلام امام رضا علیه‌السلام مورد واکاوی قرار گرفت.
در این نشست چند موضوع پژوهشی نیز جهت انجام پروژه های تحقیقاتی و مقالات ارائه گردید. با توجه به مخالفت آن با قرآن، در کلام امام رضا علیه السلام بیان و نکاتی مطرح شد.
