رقیه درویشی در گفت و گو با خبرگزاری حوزه اظهار داشت: «استقامت» در لغت، به معنای پایداری و ایستادن و مصدر باب استفعال است. این کلمه به صورت مصدری (استقامت)، در قرآن نیامده است؛ اما به صورتهای اسم فاعلی و فعلی آن مانند: «استقاموا»، «استقم»، «استقیموا»، «استقیما» و «یستقیم» در قرآن تکرار شده است.
وی افزود: در اصطلاح، استقامتی بر مدار دستورات الهی است که در آن هیچ اعوجاجی نباشد. استقامت در دین، به این است که در عقاید، اخلاق و کردار، انحرافی از جاده شریعت صورت نگیرد؛ و به همین معنا است آنچه در قرآن کریم آمده است: «أَنَّ هذا صِراطِی مُسْتَقِیماً فَاتَّبِعُوهُ؛ و [بدانید] این است راه راست من. پس، از آن پیروی کنید».
استاد جامعة الزهرا با اشاره به عرصه های مختلف استقامت گفت: خداوند از رسولان خود خواسته که استقامت کنند و علت پیروزی آنها در جنگ ها و سختی ها استقامت بوده است.
وی افزود: در عرصه اقتصادی شعب ابوطالب، جلوه گاه استقامت حیرت انگیز اقتصادی رسول خدا(ص) و بنی هاشم است. قریش ضمن فشارهای روحی و روانی و آزار و اذیتهای فیزیکی، دست به طرح محاصره اقتصادی با هدف ضربه زدن نهایی به بنی هاشم زد. اما با استقامت، فشارهای اقتصادی قریش را تحمل نکردند و محاصره اقتصادی قریش را به شکست کشاندند.
درویشی بیان داشت: قریش در تمام جنگ هایی که بر ضدّ رسول خدا(ص) به راه انداخت، توانست هم پیمانان خودش را نیز با خود همراه سازد و یورش های سنگینی را به مدینه انجام دهد. تعداد نفرات و تجهیزات نظامی رسول خدا(ص) در تمام نبردها، قابل مقایسه با نیروهای قریش نبود؛ اما مسلمانان در سایه سار استقامت و رهبری حکیمانه رسول خدا(ص) به چنان پیروزیهای سرافرازانه ای رسید که موجب بهت و عبرت دیگران گشت.
وی با اشاره به استقامت در عرصه سیاسی گفت: نمونه بارز فشارهای سیاسی قریش در مکه، فرستادن عالی ترین و حیله گرترین مردان سیاسی خود به سرپرستی عمرو بن عاص به حبشه است. آنها با حیله گری تمام سعی در بر گرداندن مهاجران حبشه برآمدند؛ اما با درایت و استقامت جعفر بن ابی طالب، هیئت سیاسی قریش شکست خورده و سرافکنده به مکه برگشت و مهاجران با کمترین امکانات مادی در حبشه ماندند و قریشیان نیز وقتی اراده استوار مسلمانان را دیدند، از فشار خود نسبت به منع مهاجرت آنان کاستند.
کارشناس دینی افزود: در مدینه نیز رسول خدا(ص) بعد از تشکیل حکومت، از ناحیه گروه های مختلفی در فشار سیاسی قرار گرفت و با پیمان شکنی آنان مواجه شد. منافقان مدینه از طرفی، و قبایل مختلف یهود نیز از طرف دیگر، با قریش هم پیمان شدند و آن حضرت را به لحاظ سیاسی در تنگنا قرار دادند؛ اما استقامت آن حضرت به همراه یارانش، باعث شد که از همه این بحران ها و فشارها عبور نمایند و در نتیجه، پیروز این میدان شوند.
وی خاطر نشان کرد: رسول خدا در عرصه تبلیغی نیز استقامت کردند ایشان از روزی که به رسالت مبعوث شد، در جهت ابلاغ دین خداوند متعال با سختی های فراوانی مواجه شد؛ اما استقامت آن حضرت تا حدّی بود که خدای بلندمرتبه فرمود:« شاید، اگر به این سخن ایمان نیاورند، تو جان خود را از اندوه، در پیگیریِ [کار]شان تباه کنی.» و در آیه دیگر فرمود: «ما قرآن را بر تو نازل نکردیم تا به رنج افتی.»
استاد جامعة الزهرا با بیان اینکه رسول خدا(ص) و یارانش الگوی تمام عیار استقامت هستند گفت: یاران آن حضرت نیز با الهام از او، در عرصه های مختلف سیاسی، اقتصادی، نظامی، فرهنگی و تبلیغی، استقامت های فوق العاده ای از خود بروز دادند.
وی ابراز داشت: در منابع تاریخی از یاران حضرت بسیار روایت شده است که در مقابل رفتار کینه توزانه دشمنان استقامت کردند که بارزترین و عالی ترین نمونه استقامت در بین یاران رسول خدا(ص)، که توانست استقامت حقیقی را در عمل آشکار کند، پایداری و استقامت حضرت علی(ع) است که در تمام دوران دعوت رسول خدا(ص) مردانه دفاع کرد و نهراسید؛ به ویژه در جنگهای رسول خدا(ص) با کفار و یهود، اگر نبود استقامت های بی نظیر و مثالزدنی ایشان، اسلام به زودی استوار نمی گشت و آیین الهی فراگیر نمی شد؛ چنانکه فداکاری و استقامت ابوطالب نیز در پشتیبانی از رسول خدا(ص) در مکه، مثال زدنی بوده است.
کارشناس دینی به آثار استقامت اشاره کرد و گفت: در روایتی، امام صادق(ع) در باره استقامت فرموده است: « جبرئیل(ع) به نزد پیامبر(ص) آمد و گفت: ای رسول خدا، خداوند مرا با هدیه ای به سوی تو فرستاده است که چنین هدیه ای را به کسی پیش از تو نداده است. رسول خدا(ص) عرض کرد: آن هدیه چیست؟ گفت: صبر و استقامت است.»
وی اضافه کرد: بخشی از آثار و پیامدهای این نوع استقامت، در فرهنگ قرآنی آمده است که استقامت کنندگان اهل بهشت اند و به سوی آن جایگاه پرشکوه و پرنعمت و زیبا هدایت خواهند شد و در آن بهشت، همیشه ماندگار خواهند بود و از نعمتهای بسیار خدا بهرهمند خواهند شد.
درویشی تأکید کرد: کارهایی از جمله یاد خدای تعالی، یادآوری پاداش استقامت و پایداری در جهاد با دشمنان، م‍ژده به بهشت از سوی فرشتگان، ایمان و توکل به خدای تعالی، دعا و نیایش، آگاهی و بصیرت و نیز توجه و تمسک به قرآن کریم، موجب استقامت مؤمنان می شود. در روایات آمده است: « پرچم دین را نمیتواند حمل کند و این بار سنگین را به دوش بکشد، مگر کسی که همراه استقامت ایمانی، بصیرت دینی را هم داشته باشد.»
۳۱۳/۶۱
