به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه، نشست تخصصی الگوی مفهومی اخلاق ورزش با رویکرد تقنینی به همت کارگروه ورزش، اوقات فراغت ،گردشگری و میراث فرهنگی مرکز تحقیقات مجلس شورای اسلامی و با ارائه دکتر علی تاج بخش رئیس کارگروه ورزش و اوقات فراغت مرکز تحقیقات اسلامی و نقد حجت‌الاسلام والمسلمین اسلام حسن بوسلیکی عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و دکتر محمد جواد فلاح دانشیار گروه اخلاق دانشگاه معارف اسلامی و دبیری علمی حجت الاسلام و المسلمین سید مرتضی حسینی دبیر کارگروه ورزش و اوقات فراغت مرکز تحقیقات اسلامی برگزار شد.
دکتر تاج بخش با بیان اینکه ورزش یک امر چند بعدی است گفت: این موضوع در عین حال که یک موضوع ورزشی است ولی یک امر اجتماعی، سیاسی و تربیتی نیز است و ظرفیت‌های بسیاری در این حوزه داریم.
وی در ادامه افزود: در بند یک اصل سوم قانون اساسی صراحتا به بحث ترویج ارزش‌های اخلاقی اشاره می‌شود.
رئیس کارگروه ورزش و اوقات فراغت مرکز تحقیقات اسلامی مجلس به زمینه ها و ریشه ها و علل متغیرهای شکل دهنده اخلاق ورزش اشاره و خاطرنشان کرد: مهم ترین علل ساختاری همان سیاست ها و ترتیب های نهادی و اجرایی است که می‌تواند نمایان شود که در این مقاله به ۱۷ مورد آن اشاره شده است.
وی وجود آموزش در فضای ورزش را یکی از لوازم ساختاری برشمرد و بیان کرد: ناکافی بودن قوانین از علل ساختاری است که لازم است در فضای ورزش وجود داشته باشد، عدم توجه به نظام آموزشی کشور به مسئله آموزش مهارت‌های اخلاقی یکی از متغیرها است.
دکتر تاج بخش ادامه داد: وزارت ورزش و جوانان به تنهایی نمی‌تواند متکلف اخلاق ورزشی ورزشکاران باشد، به همین خاطر وزارت آموزش و پرورش و وزارت علوم تحقیقات و فناوری باید نظارت جدی بر آموزش کنش‌گران ورزشی داشته باشند.
وی یکی دیگر از علل را ضعف مدیریتی عنوان و مطرح کرد: علل مدیریتی از متغیرهای شکل دهنده حوزه اخلاقی ورزشی است، برخی از مسئولین ورزشی در تراز انقلاب نیستند و این عدم تناسب و ناکارآمدی برخی از مسئولین ورزشی با اقتضائات نظام مقدس جمهوری یکی از متغیرهایی است که می‌تواند در مباحث اخلاق ورزش تاثیرگذار باشد.
وی تأکید کرد: بسیاری از مدیران ما از آثار و فواید مراعات اخلاق ورزشی آشنایی ندارند تا در این زمینه برای سازمان خودشان برنامه ریزی داشته باشند.
این پژوهشگر در بخش دیگر به راهبردهای مرتبط با ارتقاء سطح اخلاق ورزش اشاره و تصریح کرد: در دو بعد می‌توان راهبرد ارائه داد؛ راهبردهای ناظر بر نهادهای ورزشی و راهبردهای ناظر بر مباحث تقنینی که در راهبرد ناظر بر نهادهای ورزشی حوزه مباحث اخلاقی و تربیتی به تدریج حاصل می‌شوند و نیاز به برنامه ریزی دارند و با بخشنامه حاصل نمی‌شود.
وی در بیان این راهبردها اضافه کرد: بهبود راهبرد ساختار نهادهای ورزشی یکی از راهبردها است که در پی این هستیم که نگاه راهبری و هم افزا به مقوله اخلاق ورزش داشته باشیم.
دکتر تاج بخش افزود: یکی از راهکارهای مطرح شده در این موضوع، نقش تشکیل کمیته های دائمی است که نقش بسیار مهمی در اخلاق ورزشی در فدراسیون‌ها و هیئات ورزشی دارد.
رئیس کارگروه ورزش و اوقات فراغت مرکز تحقیقات اسلامی مجلس با بیان اهمیت ساماندهی نظام جذب ورزشی گفت: در حوزه ساختاری ما نیازمند است هستیم که نظام جذب و ارتقاء مربیان ورزشی به ویژه در رده های پایه را ساماندهی کند.
وی به لزوم راه اندازی رشته تخصصی اخلاق ورزشی تاکید و تصریح کرد: مسئله مهم تر راه اندازی رشته تخصصی اخلاق ورزشی است که نیروهایی را در تراز انقلاب اسلامی در راستای اخلاق ورزشی تربیت کنیم و با توجه به اهمیت بسیار زیاد موضوع باید وزارت علوم این ظرفیت را مهیا کند.
دکتر تاج بخش راهبرد دیگر را بهبود نظارت‌های اجتماعی دانست و بیان کرد: مسئله ای که می‌تواند در رفتار آفرینی و اخلاق سازی مثمر ثمر باشد، ایجاد حساسیت و انگیزش اجتماعی است که با بهبود نظارت‌های اجتماعی ممکن می‌شود، این مدح و ذم های مردمی است که می‌تواند در بهبود و کنترل رفتارها نقش بزرگی را ایفا کند.
توسعه رویدادهای اخلاق ورزشی راهبرد دیگری بود که دکتر تاج بخش در بیان آن گفت: مخصوصاً در رده‌های سنی پایه که جای نهادینه‌شدن مباحث اخلاقی است، لازم است ورزشکار ما تجربه رفتارهای اخلاقی داشته باشد و این تجربه به صورت مستمر تکرار شود؛ باید برای اعضای تیم نوجوانان تجربه رفتارهای اخلاقی را به صورت دائمی ایجاد کنیم چرا که تجربه دائمی و مستمر موجب نهادینه شدن مباحث اخلاقی است.
رئیس کارگروه ورزش و اوقات فراغت مرکز تحقیقات اسلامی مجلس در پایان اضافه کرد: ما درخواست کردیم موضوع اخلاق ورزشی در سرفصل‌های دروس دانشگاهی این رشته گنجانده شود و معلمان ورزشی نیز باید ذیل این موضوع آموزش لازم را ببینند و علاوه بر آن سازمان‌ها و ارگان‌ها نیز در جهت تحقق این هدف به خصوص در عرصه کودک و نوجوان باید یاری کنند.
بی مهری به اخلاق ورزشی
در ادامه این نشست دکتر محمد جواد فلاح، دانشیار دانشگاه گروه اخلاق دانشگاه معارف اسلامی به نقد پرداخت.
دکتر فلاح با انتقاد بر اینکه یه این موضوع دیر پرداخته می‌شود گفت: باید زودتر از این بر این موضوع دقت می‌شد، غفلت باعث ایجاد آسیب در این فضا شده، نمی‌توان از جایگاه و اهمیت ورزش در فضای اجتماعی غافل بود.
وی تصریح کرد: امروزه در دنیا اخلاق حرفه‌ای توسعه بسیار دارد، برای مثال؛ در حوزه اخلاق پزشکی در کشور اقداماتی انجام شده و در دنیا هم به اخلاق حرفه ای پرداخته شده ولی با این حال شاهد این هستیم مسائل حقوقی مطرح شده است.
دکتر فلاح اضافه کرد: در ایران بی‌مهری شدیدی به اخلاق ورزشی شده، در حالی که در کشورهای دیگر مشاوران اخلاق و کمیته‌هایی برای آن ایجاد شده است و لازم است همت جدی در این زمینه انجام شود و همچنین باید قوانینی الزام‌آور در حمایت از این مسئله ایجاد شود.
دانشیار دانشگاه معارف اسلامی در نقد راهبردهای ارائه شده عنوان کرد: بهتر است راهبرد نقش قوه مقننه تبدیل به ضمانت اجرا شود، ما از اخلاق دم می‌زنیم ولی در ضمانت اجرا با مشکل روبه رو می‌شویم ، اساسا قانون مهم‌ترین ضمانت اجرایی است که می‌تواند به قانون کمک کند.
وی در انتقاد از عنوان کمیته اخلاق اظهار کرد: اگر این کمیته یک جایگاه قضایی است چرا باید عنوان اخلاق را بر آن گذاشت، اگر ورزشکاری مشکلی در این کمیته پیدا کند با پرداخت جریمه می‌تواند آن را حل کند یعنی می‌توان مشکل را از طریق پول کرد، این نمی‌شود اخلاق، اخلاق دارو است نه شلاق.
دکتر فلاح به عدم آموزش ورزشکاران اشاره و تصریح کرد: در کشورهای مختلف جهان وقتی از والدین سوال می‌کنند مهم‌ترین دغدغه شما در تربیت فرزندانتان چیست در سه پاسخ اول خود هدف از تربیت و آموزش فرزندانشان به عرق ملی اشاره کردند، اما ما در ایران بر سر خواندن سرود ملی و احترام به پرچم با چالش روبه رو هستیم.
وی افزود: غفلت از آموزش ورزشکاران باعث شده آنان با الفبای اخلاق آشنا نباشند، برای شکل گیری ایجاد اخلاق بر مدار اختیار باید مراجع مثل باشگاه‌ها را ملزم کنیم که آموزش را جدی بگیرند.
در بخش دیگر از این نشست حجت‌الاسلام والمسلمین بوسلیکی عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی گفت: لازم است الگوهای مفهومی معرفی شود و باید تعریف ورزش مشخص شود.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی اضافه کرد: این سوال مطرح است که آیا تبدیل رفتارهای اخلاقی به قانون در رشته های ورزشی موجب از بین رفتن آن اخلاق نیست و آیا از سر الزام قانونی باشد باز هم ارزشمند است.
در پایان این نشست به سوالات حاضرین پاسخ داده شد.
