به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری حوزه، کنفرانس دوم بغداد برای همکاری و مشارکت، بعد از ظهر سه شنبه ۲۹ آذر ۱۴۰۱ با حضور روسا و نمایندگان ۱۲ کشور و ۵ سازمان منطقه‌ای و بین المللی در بحرالمیت اردن آغاز بکار کرد. محمد صادق الهاشمی تحلیلگر عراقی، طی یادداشتی به بررسی برگزاری کنفرانس بغداد ۲ که اخیرا در اردن برگزار شد، پرداخت.
ترجمه یادداشت به شرح ذیل است:
از حضور فعال کشورهای عربی در این اجلاس و نماینده امور خارجه اتحادیه اروپا، فرانسه، ایران و سایر کشورها به نظر می‌رسید که اهداف مهمی برای این اجلاس وجود دارد. با این حال، قبل از بررسی اهداف، لازم است مهمترین نقاط مشترک ذکر شده در سخنان شرکت کنندگان را یادآوری کنیم. آنها بر اهمیت نقش عراق، دستیابی به ثبات، کمک به برقراری امنیت و غیره تاکید کردند و همچنین به تلاش برای پیوند عراق با حوزه خلیج فارس، نظام بین المللی و منطقه‌ای در زمینه های مختلف اقتصادی و اینکه عراق نقطه ملاقات کشورها و پایگاهی برای حل بحران های منطقه ای از طریق گفت‌وگو باشد. اما در کنار این موضوع، نشانه‌های دیگری نیز وجود دارد که از نظر این کشورها، زمینه ساز فعال سازی پروژه‌ها محسوب می شود. بنابراین در این کنفرانس‌ها ابعاد دیگری وجود دارد که به شرح زیر است:
۱. ابعاد اقتصادی:
اول: مصر و اردن می خواهند خط لوله نفت را گسترش دهند تا دو میلیون بشکه به مصر و حجم بیشتری به اردن رسانده شود.
دوم: رئیس جمهور فرانسه گفت: «امنیت ما جزئی از امنیت عراق است» و این جمله یک تعارف بی معنا نبود. زیرا گاز قطر را از طریق (خط لوله ناباکوی ترکیه) منتهی به اروپا از خاک عراق می‌گذرد) و مشخصه آن گستردگی زمین‌های قابل استفاده و هزینه‌های اتصال کم است). علاوه بر امضای قرارداد سرمایه گذاری گاز توسط (شرکت توتال) فرانسوی برای میدان عکاز انبار که مرتبط با اهداف فرانسه در تامین انرژی برای اتحادیه اروپا است، بخصوص با توجه به بحران اقتصادی و انرژی اروپا که سعی دارد از منابع جدیدی به عنوان جایگزینی برای گاز روسیه استفاده کند، علاوه بر پروژه‌های متعدد فرانسه که در عراق وجود دارند.
سوم: بورل (نماینده امور خارجه در اتحادیه اروپا) در مورد اروپا گفت: «مهم است که عراق به عنوان جزئی از کشورهای خلیج، ادامه جریان نفت و گاز به اروپا را تضمین کند» و بدین ترتیب معلوم می‌شود که این کنفرانس در ادامه اهداف کنفرانس انرژی است که در ابوظبی برگزار شد.
چهارم: بلاسخارت (نماینده سازمان ملل در عراق) اظهار داشت: «لازم است که عراق نقطه آغازی برای گفتگو برای امنیت و مشارکت باشد».
بنابراین در بعد اقتصادی، خلیج فارس و محور بین المللی به دنبال کشاندن عراق به سیستم عربی و خلیجی در حوزه اقتصادی برای حل بحران اروپا، مصر و اردن و پیوند اقتصادی عراق با خلیج فارس هستند.
اما سوال اینجاست: عراق چه سودی از این پروژه‌های بزرگ می‌برد؟ چه منافعی برای عراق حاصل شده است؟ آیا بیشتر از آنچه می‌گیرد قرار است هزینه کند؟
آیا از عراق خواسته شده هم نفت و گاز (منابع انرژی) تامین کند و هم اجازه عبور پول و گاز خلیج فارس به اروپا را از طریق خاک خود بدهد؟ بدون اینکه هیچ سودی برای خود ببرد؟
پاسخ به این سوالات نیازمند توضیح نکات متعددی است و در آینده روشن تر خواهد شد، به ویژه اگر اتاق‌های برنامه ریزی کارآمدی در عراق برای مدیریت مشارکت‌های آینده تشکیل شود، با توجه به اینکه حاضران بر سر برگزاری سومین اجلاس با حضور طرف های بیشتر توافق کردند.
۲. جنبه‌های امنیتی:
از سخنان برخی از حاضران در این اجلاس چنین برمی‌آید که عراق را در معرض خطر می‌دانند و معتقدند امنیت و حاکمیت آن تهدید شده اند و عراق با چالش‌هایی مواجه است و آماده دفاع از آن هستند و تا زمانی که چالش امنیتی پایان نیابد، نمی‌توان از عراق استفاده کرد. به همین دلیل السیسی (رئیس جمهور مصر) گفت: «مصر هرگونه دخالت خارجی در امور عراق را محکوم می کند». قطعا منظور السیسی نه حضور آمریکا و نه مداخله ترکیه، بلکه حرف‌هایش قبل از هر چیز متوجه ایران است.
مکرون( رئیس جمهور فرانسه) نیز گفت: «اگر بخواهیم ثبات عراق را تضمین کنیم، باید مشکلات آن را با کشورهای همسایه حل کنیم.». و به نظر می‌رسد منظور مکرون هم ایران است.
وزیر خارجه عربستان در این اجلاس گفت: «عربستان با هرگونه تجاوز به هر وجب از خاک عراق به شدت مخالف است». این در حالیست که عربستان در عراق رودهای خون به راه انداخته بود و اکنون خود را مدافع عراق در برابر تهدیدهای ایران معرفی می کند!!
پس از اینکه مشخص شد که این اجلاس در زمینه امنیتی به دنبال کشاندن عراق به محور مخالف ایران، و در جنبه اقتصادی به دنبال سوء استفاده از موقعیت و توانایی‌های عراق است، در نهایت می توان گفت که دلیل و هدف اصلی این اجلاس، اجرای یک طرح اروپایی ـ آمریکایی ـ خلیجی ـ عربی است، که دستاوردهای زیر را برای محور مخالف ایران در بر خواهد داشت:
۱- نجات اقتصادی اروپا و تامین انرژی آن به عنوان جایگزینی فوری برای منابع انرژی روسیه.
۲- عراق اجازه ندارد روابط خود را بین محیط منطقه‌ای و بین المللی با ایران متعادل کند، بلکه مجبور است در یک مسیر خاص حرکت کند و ایران باید متوجه شود که عراق جزئی از محور مذکور است و ورود به عراق باید از طریق همین محور (اروپایی ـ آمریکایی ـ خلیجی ـ عربی ) صورت گیرد. بنابراین، کنفرانس بغداد فرمول بازسازی روابط خارجی عراق و ماهیت معاملات امنیتی و اقتصادی تحت فشار تحمیلی کشورهای عربی حوزه خلیج فارس و اروپا است.
۳- تبدیل عراق به کریدور و نقطه شروع سرمایه گذاری‌های اروپایی و عربی از جمله: مصر و اردن.
۴- پیوند منطقه از خلیج تا شام با گذر از عراق تا مدیترانه و اروپا، در چهارچوب سیستم اقتصادی و امنیتی مشخص، باعث شد که توصیه‌هایی مبنی بر حضور ترکیه در اجلاس بعدی (بغداد ۳) صادر شود.
۵- موارد فوق ما را متوجه می‌کند که طرحی برای دور کردن عراق از ایران با جدیت در حال اجراست.
۶- کشورهای عربی حوزه خلیج فارس می‌دانند که چین قادر به حفاظت از آنها نیست، حتی آمریکا و اروپا کشورهای دارای رویکردهای سرمایه گذاری بدون تعهد به حفاظت هستند. بنابراین آنها تمرین کردند که ایران را در اجلاس دوم قرار دهند و در سومین اجلاس هم همین کار را خواهند کرد، تا به زعم خود از سیاست چماق و هویج استفاده کرده باشند.
۷- اجلاس‌های دوم و سوم بغداد به صحنه‌ای برای مانورهای بین المللی بزرگتر از عراق تبدیل شده است. زیرا مقرر شد که فرانسه اجلاس سوم را با حضور اردن و امارات و بحرین و عربستان و عمان و قطر و کویت و مصر و ایران و ترکیه و اتحادیه کشورهای عربی و سازمان همکاری اسلامی و شورای همکاری خلیج فارس و سازمان ملل و اتحادیه اروپا برگزار کند.
۸- هدف عمیق این اجلاس‌ها، وارد کردن عراق به محور عربی و خلیجی با فشار و حمایت سازمان ملل و اتحادیه اروپا است تا عراق به هیچ وجه نتواند جزئی از محور مقاومت باشد.
۹- صرف نظر از اینکه نیّت واقعی طرف های دیگر چه باشد، عراق می تواند از این فرصت برای بهبود وضعیت خود در زمینه‌های مختلف بهره برداری کند، اما به شرطی که مورد حمایت مغزهای متفکر و مراکز مطالعاتی کارکشته و اتحاد احزاب و هماهنگی آنها باشد.
