امروز سیزدهمین روز از دی ماه است. سومین سالگرد شهادت شهید حاج قاسم سلیمانی. کارنامه اداری هر فردی در زندگیش در یک فایل کوچک یا بزرگ جانمایی می شود. یعنی اگر یک نظامی در یک رده نظامی کار کرده باشد در یک فایل می توان فتوحات و افتخارات او را بر شمرد. حتی یک حاکم نیز می تواند برای طول عمر حکومت خود یک رزومه داشته باشد.

یک فرمانده نظامی هم می تواند برای خود رزومه ای جز شکست ها و پیروزی ها داشته باشد که آن را از دیگران متمایز می کند. اینکه در این میانه چگونه توانسته است خود را به استانداردهای یک فاتح و یا یک فرمانده ضعیف رسانده باشد خود در این کارنامه ها مشخص می شود.

ولی برخی انسان ها را نمی توان با کارنامه کاری شان مقایسه و قیاس کرد. برخی اوقات، افراد به گونه ای عمل می کنند که آنها را می توان فراتر از کارهایی که کردند در نظر گرفت. برخی از آنها در طول تاریخ ماندگار شدند. تاریخ ساختندو سرنوشت یک ملت را رقم زدند. با تاریخ سازی خود توانستند بخش مهمی از تفکرات یک ملت را تغییر دهند. دقیقا مثل کاری که امام خمینی(ره) در ایران کردند و ایران را از یک کشور طاغوت زده به یک کشور انقلابی و مسلمان مبدل کردند.

در میان فرماندهان و سرداران نظامی که در طول تاریخ در دنیا ظهور کرده اند نیز چنین امری وجود دارد زیرا توانسته اند با کارهایی که کرده اند سرنوشت هایی را تغییر دهند. مثل سرداران مغولی و تیموری که کتابخانه ها را آتش زدندو بخش مهمی از میراث جهانی را ربودند. حتی حاکمانی که در این عصر بر زندگی بخش عمده ای از مردم جهان تاثیرات منفی گذاشتند. اما در این میان مکتب ناب تشیع و مکتب ناب حسینی پرورش دهنده بزرگانی بود که توانستند با روح بلند و آسمانی خود نقش مهمی در توسعه فرهنگ الهی داشته باشند.

سردار حاج قاسم سلیمانی از همان دسته فرماندهانی بود که او را نمی توان در قالب کارنامه نظامی اش بررسی کرد زیرا او پیش و پس از شهادتش به یک مکتب و فرهنگ مبدل شد. فرهنگی که امروز جامعه ایرانی به شدت به آن نیاز دارد.

در این بین توجه به کارکردهای ایشان در شکل گیری جبهه مقاومت از جمله مسایل مهمی است که باید بیش از پیش به آن توجه کرد.

در همین راستا دکتر مرتضی اشرافی کارشناس ارشد روابط بین الملل در گفت‌وگو با حوزه بیان کرد: در طی گذشت بیش از چهار دهه از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی ایران، جایگاه منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران در پیوند با تحولات پرشمار غرب آسیا، موضوعی است که نزد کارشناسان حوزه مطالعات منطقه‌ای و روابط بین‌الملل اهمیت و برجستگی خاصی دارد و جوانب مختلف آن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.

مدیر پژوهشکده بین الملل کریمه گفت: در طی سالیان گذشته ایثارگری های بیشماری برای حفظ امنیت ایران اسلامی انجام شده است و به بهای داشتن امنیت، هزاران شهید در این مسیر جان خویش را نثار کرده اند، لذا امنیت ایران اسلامی که امروز به عنوان یکی از با ثبات ترین کشورهای جهان بدون شک هست و خواهد بود، مرهون جهاد خالصانه و صادقانه هزاران شهید دفاع مقدس و مدافعان حریم اهل بیت علیهم السلام و مدافعان امنیت می باشد و همچنین مرهون سردار شهید سلیمانی می باشد و بی شک، شهادت این سردار رشید اسلام نه تنها پایان وی نیست، که آغازی دگربار و رویشی وصف‌ناپذیر در جبهه مقاومت و روحی تازه در کالبد بیداری اسلامی در نقطه به نقطه این کره خاکی است.

وی گفت: ایران اسلامی در پرتو مکتب اسلام و معارف اصیل اهل بیت(ع) قرار دارد، مکتبی که علاوه بر عقلانیت و معرفت بر پایه محبت‌ دل‌ها سامان می‌یابد و رمز محبوبیت سردار شهید سلیمانی در داخل و خارج از مرزها چیزی جز این نبوده و نیست.

وی افزود: او فرمانده دل‌های مردمان بی‌شماری بود که هرگز او را از نزدیک ندیده بودند. قدرت منطقه‌ای به کشوری گفته می شود که از اقتدار و قدرت لازم برای نفوذ در یک منطقه برخوردار باشد. امروز در افکار عموم این اجماع و اتفاق نظر وجود دارد که جمهوری اسلامی ایران قدرتی منطقه‌ای است و این موضوع یکی از مفروضات به شمار می‌رود. در حال حاضر ایران به قدرت منطقه‌ای خودبنیاد تبدیل شده است.

استاد دانشگاه رشته روابط بین الملل یاداورشد: از طرفی، جمهوری اسلامی ایران کشوری است با ملاحظات ملی (صرفاً مربوط به سرزمین ایران ) و فراملی (عمدتاً مربوط به جهان اسلام ). به عبارت دیگر، در اینجا هم منطق دولت - ملت و هم منطق دین یا به عبارتی ایدئولوژی حائز اهمیت است.

وی گفت: تحولات گوناگون در سطح نظام بین‌المللی و تنوع در محیط‌های تعاملی خود و همچنین گوناگونی تهدیدات و به‌ویژه تهدیدات نامتقارن، نوعی استراتژی را الزامی می‌سازد که ترکیبی از ایدئولوژی، پراگماتیسم، و عقلانیت بوده و سه اصل عزت، حکمت و مصلحت را سرلوحه خود قرار می‌دهد.

وی افزود: در چنین فضایی حفظ موقعیت، اداره منطقه و رقابت با دیگر قدرت‌های منطقه‌ای هزینه‌های زیادی به همراه دارد چرا که در این منطقه کشورهایی چون ایران، عربستان، ترکیه، روسیه و ... حضور دارند که عرصه را برای کشور ما تنگ می‌کنند.

وی عنوان کرد: قدرت منطقه‌ای ایران همواره مورد توجه جهان و به‌ویژه غرب بوده است. به عنوان نمونه در دیداری که «رکس تیلرسون» وزیر امور خارجه آمریکا اخیرا با مقامات اروپایی داشت، تهدید ناشی از قدرت منطقه‌ای ایران در سخنان و رایزنی‌های آنان برجسته بود. حال باید دانست که قدرت منطقه‌ای ضروری است از چه ویژگی‌هایی برخوردار باشد.

استاد روابط بین الملل یادآورشد: برخی از این ویژگی‌ها عبارتند از؛ مسئولیت و مشارکت در برقراری و حفظ نظم منطقه‌ای، میزان تعیین‌کنندگی در قطب‌بندی‌های منطقه‌ای، قدرت گفتمان‌سازی، هنجارسازی و فرهنگ‌سازی، مشارکت فعال و تأثیرگذار در تعیین دستورهای کار منطقه‌ای، تحولات و ارائه راه‌حل‌ها و مدیریت منطقه‌ای، تأثیرگذاری تصمیمات آن کشور بر ساختار منطقه‌ای و سایر بازیگران منطقه‌ای، قدرت شکل‌دهی به حوادث، و ... برخورداری از منابع قدرت ایدئولوژیک، اقتصادی، سیاسی و ... .

وی گفت: با عنایت به مواردی که بیان شد، می‌توان الزاماتی را که باید ایران برای تبدیل شدن به قدرت منطقه‌ای در نظر بگیرد، برشمرد که منابع و عناصر قدرت شامل قدرت نرم که همان توانمندی‌های فرهنگی و اقتصادی است و قدرت سخت شامل توانایی‌های اقتصادی و نظامی است توسعه توان اقتصادی و فناوری، توان اعمال مسالمت‌آمیز قدرت و نفوذ در منطقه بدون تهدیدآفرینی برای دیگران، فرصت‌سازی بهینه در سطح منطقه، قدرت موازنه‌سازی از طریق ائتلاف‌سازی با قدرت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای از آن جمله به شمار می‌رود.

اشرافی یادآورشد: در همین راستا گسترش نفوذ منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران و تبدیل شدن ایران اسلامی به عنوان یک قدرت منطقه‌ای و بلکه فرامنطقه‌ای، همواره به عنوان یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های پیش روی ایالات متحده آمریکا در غرب آسیا ، موضوع گزارش‌های بی‌شماری در اندیشکده‌های آمریکایی بوده و هست. سردار سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی افسانه نبود، او یکی از صدها ظرفیت بزرگ انسانی است که در سایه مکتب امامین انقلاب اسلامی رشد کرده، به بلوغ رسید و با فعالیت های خویش در جبهه مقاومت توانست جهانی را تحت تأثیر خود قرار دهد و راهی جاودانه و با ثبات را برای رهروانش که در محور مقاومت هستند، به یادگار بگذارد.

وی گفت: با پیروزی انقلاب کبیر اسلامی در ایران، تمامی آزادی‌خواهان جهان امیدوار شدند که ملتی علیه استبداد و ظلم به‌پا خواسته و همواره حامی مستضعفان و جنبش‌های حق‌طلب خواهد بود، لذا همواره در طول چهل سال گذشته این نظام مقدس اسلامی ایران بوده است که از جنبش‌های آزادی‌بخش و محور مقاومت در جهان اسلام و حتی در آمریکای جنوبی حمایت کرده است، در همین راستا یکی از مهم‌ترین راهبردهای نیروی سپاه قدس به فرماندهی سردار سپهبد شهید سلیمانی در مدیریت بحران‌های منطقه، ایجاد و ساماندهی هسته‌های مقاومت بوده است.

وی افزود: نمونه بارز و موفق این الگو، حزب‌الله لبنان است که نقش مهمی در تحولات منطقه به‌ویژه رویارویی با رژیم صهیونیستی ایفا می‌کند. این الگوی موفق باعث شد ایران به شکل‌گیری چنین گروه‌هایی به عنوان هسته‌های مقاومت در سایر کشورها نیز یاری رساند.

این پژوهشگر روابط بین الملل بیان کرد: به عنوان مثال، سردار رشید اسلام شهید سلیمانی در عراق به شکل‌گیری حشد شعبی کمک‌های قابل توجهی کرد. در واقع با وجود نگرانی آمریکا و متحدان اروپایی و منطقه‌ای این کشور از قدرت گرفتن حشد شعبی در عراق، ایران به حمایت آشکار از سازمان‌ها و گروه‌هایی همچون سپاه بدر، عصائب الحق، حزب الله عراق و... پرداخت. در سوریه نیز ایران حمایت‌های زیادی از تشکیل دفاع وطنی کرد. در واقع یکی از اقدامات شهید همدانی و نیز سردار شهید سلیمانی در سوریه، ساماندهی به دفاع وطنی به عنوان بسیج مردمی در سوریه بود که نقش مهمی در مبارزه با گروه‌های تروریستی ایفا کرد.

وی گفت: بر همین اساس یکی دیگر از شاهکارهای سردار سلیمانی در مدیریت پرونده سوریه که از آن می‌توان به عنوان یک پیوست بعد از شکل‌گیری ائتلاف راهبردی میان ایران و روسیه نام برد و به موجب آن زمینه برای تقابل حداکثری با گروه‌های تروریستی و مهار آن‌ها در عرصه نبردهای میدانی فراهم شد، قدرت ایشان در شبکه‌سازی نیروهای محلی و بومی می‌باشد که در پرتو آن محور مقاومت توانست زمینه را برای مقابله با گروه‌های تروریستی و اعاده حاکمیت دمشق بر بخش اعظمی از جغرافیای از دست رفته خود فراهم سازد.

وی یادآورشد: جمهوری اسلامی ایران طی سال‌های اخیر در غرب آسیا، از لبنان و سوریه تا عراق و یمن، قدرت خود را اِعمال کرده است. یکی از کلیدهای موفقیت این کشور، اتخاذ یک استراتژی منحصربه‌فرد مبنی بر تلفیق قدرت شبه‌نظامی و قدرت دولتی بوده است، استراتژی‌ای که تا اندازه‌ای با الهام از مدل حزب‌الله در لبنان تدوین شده است.

اشرافی یادآورشد: همه اذعان دارند که معمار برجسته این سیاست، سردار سپهبد شهید قاسم سلیمانی، فرمانده کهنه‌کار نیروی قدس سپاه پاسداران ایران بوده است. سردار سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی با شهادتش نشان داد راهی که ایشان و یارانش در سراسر جهان برای مبارزه با استکبار جهانی، رژیم غاصب صهیونیستی و سایر قلندران جامعه جهانی از سال‌ها پیش، همزمان با پیروزی انقلاب اسلامی ایران و هشت سال جنگ تحمیلی، آغاز کرده‌اند، ادامه خواهد داشت، چراکه شهید سلیمانی بی‌تردید پایه‌گذار «مکتب مقاومت» است، نه به این معنا که اولین کسی است که در رأس فرماندهی جریان مقاومت قرار گرفت. بلکه به این معنا که توانست مقاومت را به مکتبی قابل "تکثیر و بومی‌سازی" شده تبدیل کند.

وی گفت: مدل‌هایی کارآمد و نشأت‌گرفته از تجربه گرانسنگ ۸ سال دفاع مقدس، از لبنان تا یمن، از فلسطین تا بحرین، از عراق تا سوریه و عربستان و... همه مبارزان علیه استکبار و سلطه جهانی که همچنان دنبال کننده راه و مرام و مسلک سپهبد شهید سلیمانی هستند.

انتهای پیام