به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه، حجت الاسلام شکیبایی، طی سخنانی در این نشست معرفتی، ضمن تبریک میلاد سراسر نور حضرت علی اکبر(ع) و روز جوان گفت: فرصت جوانی، زمان مناسبی برای طی کردن مسیر کمال و ارتباط معنوی با خداوند است؛ و شما سروران گرامی که با دانش آموزان نوجوان و جوان ارتباط دارید طبیعتاً وظیفه سنگین تری دارید.

وی افزود:به دلیل آمادگی و تربیت پذیری جوان است که امیرالمومنین(ع) در نامه ٣١ نهج البلاغه که مشهور به منشور جوانی است فرمودند:قلب جوان، همچون زمینی خالی از زراعت است، هر زمان که بذری در آن کشت شود می پذیرد و من به تو ادب را آموختم قبل از آنکه دلت سخت شود.

پژوهشگر حوزه و دانشگاه افزود: در نهج البلاغه به دو نوع از ویژگی های جوانان پرداخته شده:ویژگی های خصوصی که شامل ویژگی های جسمی و روحی جوان می شود و ویژگی های عمومی که در این جلسه به ویژگی های عمومی جوان می پردازیم.

ویژگی های عمومی جوان

١)الگوگیری

کارشناس نهج البلاغه گفت: از بارزترین ویژگی های جوان، الگوپذیری است. این ویژگی، ازاین روی در جوانان شکل می گیرد که توانایی درک علمی امور را ندارند و شناخت واقعیت ها و تحلیل رفتار دیگران به آسانی برای آنان امکان پذیر نیست. در صورتی که جوان از الگوی مناسب پیروی کند، می تواند راه رسیدن به کمال را به سرعت طی کند. در مقابل، توجه جوانان به الگوهای نامناسب، زمینه انحراف و تباهی ایشان را فراهم می کند؛ چنان که فرهنگ سازان دنیای غرب، با توجه به این ویژگی جوانان است که الگوهای ساختگی و شخصیت های نامناسب را ترویج می کنند و با این عمل، جوانان را از هویت انسانی و اسلامی شان جدا می کنند.

امیرالمومنین(ع) الگوگرفتن از شخصیت های الهی را مورد تأکید قرار داده، همگان، به ویژه جوانان را به پیروی از رسول خدا(ص) فراخوانده است و در خطبه ١١٠فرمود: وَأقتَدوا بِهُدَی نَبَیِّکُم أفضَلَ الهُدَی وَأستَنُّوا بِسُنَّتِهِ فَإنّها أهْدَی السُنَنِ؛ به سیره پیامبرتان اقتدا کنید که برترین سیرت است و به سنّت او باشید که هدایت کننده ترین سنّت هاست. حضرت همچنین اقتدا به الگوهای شایسته را مورد عنایت قرار داده و از پیامبرخدا(ص) به عنوان برترین الگوی خود یاد کرده است و در خطبه١٩١می فرماید:من در پی او بودم؛ چنان که بچه شتر در پی مادر است. هر روز به من از اخلاق خود درس می داد و مرا به پیروی از آن دعوت می فرمود. افزون براین، آن امام بزرگوار، همگان را به الگوپذیری از اهل بیت(ع) فراخوانده و در خطبه ٩٧فرموده:به اهل بیت پیامبر نگاه کنید، از آن سویی که آنها گام برمی دارند، منحرف نشوید و قدم به جای قدمشان بگذارید. آنان هرگز شما را از جاده هدایت بیرون نمی برند و به پستی و هلاکت باز نمی گردانند. اگر سکوت کردند، سکوت کنید و اگر قیام نمودند، قیام کنید. از آنها پیشی نگیرید که گمراه می شوید. از آنان عقب نمانید که هلاک می گردید.امام در نامه خود به فرزندشان، امام حسن(ع) جوان خود را به تبعیت از صالحان گذشته و استفاده از تجربه خوب آنان سفارش فرموده و علت آن را گوشزد کرده است: ... پیمودن راهی است که پدرانت و صالحان خاندانت پیموده اند؛ زیرا آنان آن گونه که تو در امور خود نظر می کنی، در امور خویشتن نظر داشتند و همان گونه که تو درباره خویشتن می اندیشی، نسبت به خودشان می اندیشند. تلاش آنان در این بود که آنچه را شناختند، انتخاب کنند و بر آنچه تکلیف ندارند، روی گردان اند. اگر نفس تو از پذیرفتن سر باز زند و خواهد چنان که آنان دانستند، بداند، پس تلاش کن درخواست هایت از روی درک و آگاهی باشد.

۲) عبرت آموزی

استاد نهج البلاغه گفت: یکی از مسائل مهمی که جوانان باید به آن توجه کنند، عبرت پذیری است. امیرالمومنین(ع) با طرح سرگذشت اقوام و سران حکومت ها، جوانان را به عبرت پذیری فرامی خواند و در خطبه ١۵٧می فرماید:فَاتَّعِظُوا بِالْعِبَرِ وَاعْتَبِرُوا بِالْغِیَرِ؛ از عبرت ها پند بگیرید و از تغییرات، عبرت بیاموزید. همچنین آن حضرت در خطبه١۶١فرمود:اعْتَبِرُوا بِمَا قَدْ رَأَیْتُمْ مِنْ مَصَارِعِ الْقُرُونِ قَبْلَکُمْ؛ از آنچه از درگیری های قرون پیشین مشاهده کردید، عبرت بگیرید. و همچنین در خطبه ١٩٢فرمودند: فَاعْتَبِرُوا بِمَا أَصَابَ الْأُمَمَ الْمُسْتَکْبِرِینَ؛ از آنچه بر سر امت های گردنکش آمد، عبرت بگیرید.

٣)کسب تجربه

حجت‌الاسلام شکیبایی گفت:ضمن اینکه جوان در احادیث و نهج البلاغه محترم شمرده شده ولی باید قبول کنیم که دوره جوانی، دوره بی تجربگی است و جوان، به شدت به کسب تجربه نیاز دارد. به همین سبب، امیرالمومنین(ع) جوان خودشان؛ امام حسن(ع) و سایر جوانان را به تجربه پذیری دعوت می نماید و در نامه ٣١ می فرماید: إنّما العاقل مَنْ وَعَظته التّجاربُ؛ همانا عاقل، کسی است که تجربه ها او را پند دهند.

مدرّس نهج البلاغه افزود:آن امام بزرگوار در این باره به فرزندشان پند می دهند: پسرم! اگر چه به اندازه همه کسانی که پیش از من می زیسته اند، عمر نکردم، اما در کردار آنها نظر کردم و در اخبارشان اندیشیدم و در آثارشان سیر کردم؛ تا بدانجا که همانند یکی از آنان شدم؛ بلکه گویا در اثر آنچه از تاریخ آنها به من رسید، با همه ایشان از اوّل تا آخر بوده ام. پس، قسمت زلال و مصفای زندگی آنان را از بخش کدر و تاریک آن بازشناختم و سود و زیانش را دانستم. از میان تمام آنها، قسمت های مهم و برگزیده را برایت خلاصه کردم و از بین همه آنها، زیبایش را برایت برگزیدم و ناشناخته های آن را از تو دور نمودم.

وی در پایان از مبلغان طرح امین درخواست کرد تا با نشر معارف نامه ٣١ نهج البلاغه در مدارس به پیشرفت معنوی نوجوانان و جوانان همّت گمارند.

۳۱۳/۱۷