دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی با تاکید بر اینکه به تاریخ علم از جمله لغت و فقه در حوزه توجه چندانی نمی‌شود، اظهار کرد: این مرکز بر تاریخی‌بودن علوم تاکید دارد زیرا تاریخ علم نقش زیادی در گسترش آن دارد.

وی افزود: یکی از مشکلاتی که طلاب تا قبل از دهه ۷۰ داشتند این بود که وقتی می‌خواستند یک لغت را در کتب لغت پیدا کنند وقت و زمان زیادی از آنها صرف می‌شد مثلا در کتاب العین اولین حرفی که شروع شده است «ع» است و به این دلیل نام آن را هم العین گذاشته‌اند و بعد سایر حروف به صورت بهم ریخته آمده است.

حجت‌الاسلام والمسلمین شهریاری بیان کرد: چندین کتاب بعد از خلیل فراهیدی هم به همین شکل، نوشته‌اند و مراجعه به آنها هم این دشواری‌ها را دارد تا اینکه به معجم مقائیس ابن فارس می‌رسیم. این کتاب ویژگی‌هایی دارد که تقریبا هیچ کتابی جز زمخشری واجد این ویژگی نیست؛ از جمله ارجاع مشترکات لفظی به مشترک معنوی یعنی تلاش برای کاهش معنا در یک بستر عام‌تر که فیض کاشانی در آن مهارت داشته است ولی باز استفاده از این کتاب هم دشواری‌های زیادی دارد.

دبیر کل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی اضافه کرد: بنده باید اظهار تاسف بکنم که یکی از آثاری که در عرصه لغت نوشته شده است «التحقیق فی لغت القرآن» نوشته علامه مصطفوی است و از آن کمتر استفاده می‌شود؛ بنده توصیه می‌کنم همه پژوهشگران قرآنی حدیثی بدون مراجعه به این کتاب کار پژوهشی انجام ندهند، زیرا کتاب بسیار خوب و غنی و مفید و در نوع خود بی نظیر است و خود ایشان هم بیان کرده است که نوعی الهاماتی هم در تالیف اثر به ایشان شده است.

وی افزود: کتاب دیگر هم ترجمه المنجد ابجدی رضا مهیار است که در معادل‌یابی فارسی خیلی مهم است و آن هم در مرکز در قالب قاموس عرضه شده است. اثر دیگر هم لسان العرب است که باز یافتن یک کلمه در آن بسیار دشوار بود.

حجت‌الاسلام والمسلمین شهریاری با بیان اینکه کارهای این مرکز واقعا در عرصه تحقیق و پژوهش کمک زیادی به محققان کرده است و در عین حال ممکن است جزئیات آن به چشم نیاید، اظهار کرد: این کارها صرفه‌جویی زیادی در عمر محققان کرده است و همین تحولاتی که در عرصه لغت رخ داده است شاهکاری است که در خاورمیانه نمونه ندارد.

دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی در بخش دیگری از سخنانش بیان کرد: یک نگرانی که وجود دارد در استفاده از کلمه «هوشمند» است و مد شده است که می‌گویند قوه قضائیه هوشمند و سامانه هوشمند و قاموس هوشمند و ...؛ در هوشمندسازی، سیستم باید خبره باشد و به سؤال پاسخ دهد و یا پردازش زبان طبیعی باشد و بتواند ارتباط انسان را با ماشین برقرار کند یا صنعت رباتیکی باشد که بر مبنای آن کار کند و بیشترین نگرانی هم در رباتیک وجود دارد زیرا ممکن است ربات‌هایی بسازند که بر بشر سلطه داشته باشد و دور از ذهن هم نیست و ممکن است چیزی ساخته باشند ولی هنوز صدای آن را درنیاورده‌اند. پهبادهای ساخته شده هم از این مقوله است.

وی افزود: به نظر بنده بشر به سمت و سویی می‌رود که با دست خودش پایان جهان را رقم می‌زند و به حیات پایان می‌دهد زیرا اقتضاء فیاضیت الهی این است که نسل به نسل افراد بشر متولد شوند و فرصت بهشت رفتن را پیدا کنند مگر اینکه بشر نافرمان کاری کند که حیات جهان خاتمه یابد و فکر می‌کنم ابزارهای هوشمند این فرایند را تسهیل کند و بشر به این سمت و سو در حال حرکت است.

حجت‌الاسلام والمسلمین شهریاری تصریح کرد: در جریان ترور شهیدفخری‌زاده هم شاهد بودیم که با استفاده از همین ماشین‌های هوشمند چهره ایشان را شناسایی کرده بودند و بدون اینکه همسر ایشان که نزدیک وی بود آسیب ببیند ایشان ترور شد و همین دستگاه ممکن است در آینده برای اهداف دیگر هم به کار گرفته شود.

دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی با بیان اینکه استفاده مرکز نور از ابزار هوشمند برای نوشتن برنامه‌ها، کار بسیار درست و مفیدی است ابراز داشت: برای رسیدن به هوش مصنوعی نیازمند بانک اطلاعات غنی‌شده هستیم یعنی هم متخصص زبان طبیعی لازم است و هم نرم‌افزار. اگر الان ما نزدیک به کف هوش مصنوعی شده‌ایم به خاطر کارهایی بود که با زحمت زیاد از سوی متخصصان ما انجام شده است.

وی تاکید کرد: ما به کف هوشمندی نزدیک شده‌ایم، ولی هوشمندی پاسخ به مسئله، حل مسئله و داشتن سیستم خبره و داشتن زبان تبیینی است لذا باید در استفاده از این کلمه دقت بیشتری داشته باشیم تا راهزن ما نباشد. البته اساسا در بانک‌های اطلاعاتی محدود، هوشمندی معنا ندارد؛ وقتی ما یک و نیم میلیون داده در بانک اطلاعاتی داریم و با جستجو در آن کار مخاطب را راه‌می‌اندازیم پیشرفت بسیار خوبی است ولی باز هوشمندی نیست. هوشمندی به آن است که نرم‌افزار ما بتواند مسائل جدیدی را حل کند.