حجت‌الاسلام سروری در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری حوزه با بیان اینکه خبرنگاری در نوشتار، گفتار و تصویر برای جامعه پویا یک حقیقت و اکسیری با ارزش است، عنوان کرد: یکی از ابزارهای موثر و مفید در زمینه آگاهی بخشی و اثرگذاری بر حفظ ارزش‌ها و جهت دهی به سمت امید و ایمان در زندگی اجتماعی و رشد و هدایت دادن افکار عمومی، حرفه با ارزش خبرنگاری است.
وی با بیان اینکه افق رسالت خبرنگاری به واسطه هدایت رفتار اجتماعی به سمت الگوهای قابل قبول، نقش مهمی در جامعه ایفا می‌کند، افزود: این حرفه می‌تواند هنجارهای اجتماعی را تقویت و یا تضعیف سازد و نقش مثبت خبرنگاری در فرآیند توسعه و نضج مشارکت سیاسی و اجتماعی مردم و بالندگی در فرهنگ یک جامعه می‌توان یاد شود.
این محقق و نویسنده، حوزه اخلاق رسانه‌ای را نقطه تلاقی علم اخلاق و عمل رسانه یا ارتباط جمعی دانست و تصریح کرد: اخلاق رسانه‌ای امری درونی و مرتبط با ارزش‌ها و هنجارها است.
وی یکی از مهم ترین اصول اخلاق حرفه‌ای خبرنگاری را صداقت در برابر مخاطبان دانست و اضافه کرد: اخلاق خبرنگاری با ارزش‌ها و هنجارها به طور مستقیم سر و کار دارد، ارزش‌ها و هنجارهایی که از درون فرهنگ جامعه و در جامعه اسلامی از درون فرهنگ اسلامی سربر می‌آورد.
حجت الاسلام سروری خبر رسانی و اطلاع رسانی دقیق را از کارکردهای اصلی رسانه‌ها دانست و افزود: اخلاق حرفه‌ای روزنامه نگاری و خبرنگاری در برگیرنده هنجارهایی است که روزنامه نگاران و خبرنگاران باید به آن‌ها پایبند باشند و نادیده گرفتن آن‌ها نیز می‌تواند به روزنامه نگار، خبرنگار و رسانه آسیب جدی وارد کند.
بیان صادقانه و کامل واقعیت از وظایف خبرنگاران است
نویسنده کتاب آتش به اختیار فرهنگی، اظهار کرد: یکی از اصول اخلاق حرفه‌ای خبرنگاری، دستیابی و ارائه اطلاعات و اخبار سازنده و مفید و موثق است و به تعبیر قرآن قول "سدید" باید داشته باشند؛ در قرآن کریم دو مرتبه در کنار توصیه به تقوا، به قول سدید توصیه شده است؛ «فَلْیَتَّقُوا اللَّهَ وَ لْیَقُولُوا قَوْلاً سَدیداْ؛ نساء/۹ و «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ قُولُوا قَوْلاً سَدیداً؛ احزاب/۷۰»، قول سدید یعنی سخن محکم و استوار و صحیح (سخن بی‌پایه و اساس نگفتن و نقل نکردن است).
نویسنده کتاب اخلاق، داروی همه دردها افزود: قول سدید، سخنی است که هم راست و صحیح باشد (اشتباه نباشد)، و هم «دقیق» باشد؛ شما گاهی می‌توانید راست بگویید، ولی «بخشی» از یک حقیقت را بیان کنید و با آن، مردم را به اشتباه بیندازید یا می‌توانید زمان گفتن یک سخن درست را نابه‌جا انتخاب کنید و مردم را گمراه کنید و می‌توانید بدون زدن قید و حاشیه لازم به یک سخن صحیح، با آن سخن صحیح، مردم را گمراه کنید.
وی بیان کرد: امام صادق(ع) می‌فرماید: «خداوند در قرآن فرموده است؛ قول سدید بگویید تا خدا کار شما را اصلاح کند، بدان که تا سخن عادلانه بر زبان جاری نکنی خدا از تو چیزی را قبول نمی‌کند؛ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یَقُولُ فِی کِتَابِهِ یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ قُولُوا قَوْلًا سَدِیداً یُصْلِحْ لَکُمْ أَعْمالَکُمْ اعْلَمْ أَنَّهُ لَا یَتَقَبَّلُ اللَّهُ مِنْکَ شَیْئاً حَتَّی تَقُولَ قَوْلًا عَدْلًا»؛یعنی خدا از ما هیچ چیزی را قبول نمی‌کند مگر اینکه قول سدید بگوییم.
حجت الاسلام والمسلمین سروری ادامه داد: اگر همه خبرنگاران این قاعده منطقی را در رسالت خود لحاظ کنند اشتباه آن‌ها به حداقل می‌رسد: کلامٌ یحتملُ الصدق و الکذب لذاته؛ هر چیزی می‌شنوند احتمال درست بودن یا نادرست بودنش را بدهند.
وی اضافه کرد: یک جمله معروف وجود دارد که بیان می‌دارد، بهتر است که دوم شویم، اما خبر را دقیق بدهیم تا اینکه اول شویم، اما اشتباه کنیم؛ دقیق بودن یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های پیش روی خبرنگاران است؛ حساسیت و دقت نظر خبرنگاری نسبت به حرفه‌های دیگر مضاعف است، چون گاهی مواقع با طرح یک خبر، می‌تواند پیامدهایی وخیم و جدّی به همراه داشته باشد.
این استاد حوزه علمیه بیان کرد: یک خبرنگار موفق باید کنجکاو، پرسشگر، تحلیلگر، صادق، عادل و شجاع، دارای روابط عمومی بالا و عاشق حرفه و کار خود باشد.
وی داشتن استقلال فکری، توانایی تشخیص و جدا کردن اطلاعات مهم از غیر مهم، روشن و مختصر و مفید نوشتن را از مُحسنات یک خبرنگار دانست و گفت: خبرنگاران و روزنامه‌نگاران در واقع چشم، گوش و زبان جامعه هستند، آن‌ها مسائل فرهنگی و دینی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی را برای جامعه، در قالب گزاره‌های عینی را به صورت فیلم و نوشتاری و تصاویر در بستر جامعه توزیع می کنند.
حجت الاسلام سروری گفت: یک خبرنگار موفق، ارزش‌های فرهنگی جامعه خود را به خوبی می‌شناسد، نیازهای مخاطبان مختلف را درک می‌کند و در پی برآورده کردن این نیازها از راه‌های مناسب است و البته باید بین خبرنگار عمومی و تخصصی تفکیک قائل شد.
۳۱۳/۶۲
نظر شما