به گزارش خبرگزاری حوزه، محمدحسین رجبی دوانی؛ استاد دانشگاه امام حسین(ع)، شامگاه ۶ مهرماه در مراسم افتتاحیه سال تحصیلی جدید مرکز تخصصی تمدن نوین اسلامی در سخنانی گفت: در مورد تمدن و تمدن‌سازی با نگاهی به تاریخ و تمدن‌های پیشین باید بدانیم عنصر رفاه، امنیت و ثروت در پیدایش تمدن‌ها بسیار مؤثر بوده است؛ قدیمی‌ترین تمدن‌ها مانند سومر، یمن و چین و بابل و یونان و ... در شرایطی پدید آمدند که رفاه، امنیت و ثروت در جامعه باشد و نگاه حاکمیت‌ها هم خیلی مهم است یعنی اگر حاکمیتی در درک مسائل علمی و فرهنگی و ... توانمند باشد سرعت پیشرفت زیاد است و اگر مخالف این مسائل باشد ایستایی و کندی حرکت تمدنی مشاهده خواهد شد.
وی افزود: اسلام به رهبری پیامبر(ص) بانی یک تمدن خاص، متفاوت و ارزشمندی شد که در پیدایش آن نه رفاه، نه ثروت و نه امنیت وجود داشت بلکه نوع نگاه حاکمیت یعنی دین اسلام آن هم با محوریت عدالت سبب پیدایش این تمدن شد؛ یعنی اگر در جامعه‌ای عنصر عدالت باشد ولی ثروت و رفاه هم نباشد باز تمدن می‌تواند خلق شود.
رجبی دوانی ادامه داد: متاسفانه بعد از پیروزی انقلاب ما به سبب نفرتِ به‌جایی که از پهلوی داشتیم همه ایران را سیاه دیدیم به ویژه ایران باستان را زیرا رژیم طاغوت دم از باستان‌گرایی می‌زد و ایران باستان توسط سلطنت‌طلبان و معاندان مصادره شد در حالی که افتخارات زیادی در ایران باستان وجود داشت و متاسفانه برخی تقابل ایران و اسلام را ایجاد کردند. اگر ما حساب جباران و جنایتکاران را از ارزش‌های ایران باستان جدا می‌کردیم اینطور نمی‌شد.
نخستین تجربه حکومت دینی در ایران
استاد تاریخ اسلام دانشگاه اضافه کرد: نخستین تجربه حکومت دینی در ایران به دولت ساسانیان برمی‌گردد که تلفیق میان دین و سیاست ایجاد کرده بود زیرا اردشیر بابکان، مؤسس این سلسله یک روحانی عابد و زاهد زرتشتی بود و با تلفیق دین و سیاست و ایجاد حکومت دینی، ایران را متحد کرد و از آشفتگی اواخر اشکانیان بیرون آورد و از افتخارات ایران این است که هیچگاه در این کشور بت‌پرستی ایجاد نشد ولو اینکه در اطراف ایران که تمدن بزرگی داشتند مانند بابل، آشور و عیلام و مصر و چین و هند و یمن و حتی یوانان بت‌پرست بودند.
وی با بیان اینکه البته زرتشت، پیامبر الهی بود و آئین او به انحراف رفت، گفت: بنابراین نمی‌گویم در ایران انحراف از توحید وجود نداشته است ولی نظام حکومت‌داری ایران بت‌پرست نبوده است و این نظام در دوره هخامنشیان دقیق و پیشرفته بود و قلمرو بسیار وسیعی هم داشتیم و این عظمت‌ها را چرا مورد توجه قرار ندهیم.
رجبی دوانی با بیان اینکه در دوره هخامنشیان هر وقت فتح و پیروزی نصیب ایرانیان شد آن را به اهورامزدا نسبت می‌دادند یعنی خدا را باعث این پیروزی می‌دانستند و اینقدر نگاه دینی داشتند، تصریح کرد: در این دوره نظام اقتصادی، سیاسی و فرهنگی پیشرفته وجود داشته است؛ در تاریخ تمدن ویل‌دورانت با عظمت از عصر هخامنشی و سنگینی و وقار زنان و مردان ایران یاد شده است؛ او نوشته است زنان که جای خود دارند بلکه مردان هم بد می‌دانستند که برهنه و نیمه برهنه باشند در حالی که یونانیان نیمه برهنه بودند.
استاد دانشگاه امام حسین(ع) با بیان اینکه از جهت علمی هم پیشرفتهای زیادی داشتند، اظهار کرد: گفته شده است که ارتش ایرانیان از یک تا سه میلیون نفر سرباز داشته است که به یونان می‌رفت که حمل و نقل این تعداد انسان در دنیای امروز با این همه امکانات هم دشوار است و مدیریت بسیار پیشرفتهای نیاز دارد و قطعا نشانه رشد علمی بوده است.
رجبی دوانی افزود: اما کاری که پیامبر کرد فراتر از این مسائل مادی بود؛ در عرصه سیاسی، اسلام نظام ولایت را تعریف کرد که کاملا متفاوت با نظامات حکومتی وقت بود که عمدتا رهبری قبیلگی و پادشاهی و موروثی بود. در یونان قدیم هم برای یک سال از بین اشراف یکنفر را به عنوان حاکم و کنسول انتخاب می‌کردند و اگر حالت جنگ برای کشور می‌آمد محدودیت زمانی را برمی‌داشتند و اختیارات زیادی هم به او می‌دادند وو در این حالت به او دیکتاتور می‌گفتند.
پایه‌ریزی نظام ولایت
وی افزود: اسلام نظام ولایت را با شئون خاص خود تعریف کرد؛ اسلام در عرصه اقتصادی کار بزرگی کرد و آن اقتصاد منهای ربا بود. در عرصه فرهنگ هم پیامبر(ص) انقلابی به پا کرد زیرا عرب متعصب جاهلی و خون‌ریز به برادران دینی و ایثارگر تبدیل شدند و زن از حالت ابزاری و وضع ناهنجار بیرون آورد برخلاف تبلیغاتی که غربیان خبیث در مورد اسلام و ایران درباره حقوق زنان می‌کنند؛ اسلام به معنای واقعی خود زن را در جایگاه والای خود قرار داد و از کالاگونگی بیرون آورد.
رجبی دوانی تاکید کرد: زن در عرب جاهلی مانند زمین و خانه به ارث می‌رسید و تعدد زوجات هیچ محدودیتی نداشت و اسلام آن را محدود کرد. برخی۱۱ زن یا حتی بیشتر داشتند و با بعثت اسلام مجبور شد به ۴ زن بسنده کند لذا خیلی‌ها حاضر نبودند زیر بار محدودیت تعدد زوجات و قانون جدید اسلام بروند.
استاد دانشگاه امام حسین(ع) با بیان اینکه واژه تمدن در قرآن و احادیث وجود ندارد، ولی مفهوم آن به فراوانی وجود دارد، تصریح کرد: قرآن کریم به فراز و فرود تمدن‌های مختلف و علل فروپاشی آنان پرداخته است؛ پیامبر(ص) تمدن ایجاد کرد ولی با رحلت ایشان نظام ولایت به خلافت تبدیل شد در حالی که اسلام چنین نظامی را قبول نداشت.
رجبی دوانی با بیان اینکه حوزه‌های شیعه در طول تاریخ تمدن‌ساز بوده‌اند، اضافه کرد: کسانی مانند خواجه نصیرالدین طوسی یک عالم حوزوی و در عین حال در فلسفه و ریاضی و نجوم سرآمد بود؛ در این دوران دانشگاه وجود نداشت و این بزرگان محصول حوزه بودند. با کمال تاسف باید گفت وقتی جریان اخباری‌گری در ایران پدید آمد ضربه بزرگی به ما وارد شد و کسانی چون استرآبادی فراگیری ریاضیات جز در امور قبله و ... را ضایع‌کردن عمر دانستند و وحید بهبهانی هم که با اخباری‌گری مبارزه کرد علوم زیادی از حوزه جدا شدند و بعدا وارد دانشگاه شدند که عمدتا هم تقلیدی بود.
وی تاکید کرد: انقلاب اسلامی پایه تمدن نوین اسلامی را بنا کرد و لازمه تحقق آن حضور فعال جامعه علمی ما است.
نظر شما