به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه، استاد رضا رمضانی، دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) شامگاه پنجشنبه طی سخنانی در همایش ملی فلسفه معنویت با تأکید بر آراء علامه حسن زاده آملی که در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار شد، اظهار داشت: امروزه با توجه به شرایطی که در آن قرار داریم ضرورت دارد که به فلسفه معنویت توجه شود. یکی از جهات آن این است که ما با معنویت های بدلی مواجه هستیم. چندسال قبل که سفری به آمریکا و اروپا داشتم بالغ بر ۴۰۰۰ نوع از این معنویت ها احصا شده بود. در ایران هم به نوعی در برخی مراکز علمی هم این معنویت ها جا پیدا کرده است.

عضو مجلس خبرگان رهبری افزود: یکی از جهات توفیق این معنویتهای جعلی آن است که آنها را در قالب های جذاب و زیبا قرار داده و عرضه می کنند.

وی گفت: حوزه معنویت در تمدن دینی و اسلامی نقش بسیار مهمی را دارد. با توجه به آیات و روایات، سرآمد آنچه باید در انسان مومن تجلی کند همین معناگرایی است.

استاد رمضانی اظهار داشت: حوزه های علمیه باید سرآمد ترویج معنویت خصوصا در عصر حاضر باشند و به نظر می رسد در این زمینه کوتاهی هایی صورت گرفته است و البته این بحث امروزه در طیف نخبگانی مطرح شده است درحالیکه باید بین آحاد جامعه مطرح شود.

وی گفت: درحالیکه غربی ها «فلسفه» را با ادبیات روز معرفی می کنند ولی ما نتوانستیم به معرفی شخصیت های معنوی تأثیرگذار خود با ادبیات روز بپردازیم. جهان کمتر شخصیت های معنوی دینی ما را می شناسند البته باید بی مهری هایی که وجود داشته است را بدان اضافه کرد.

استاد حوزه علمیه ابراز داشت: علامه حسن زاده آملی در همه فنون مجتهد بود. ایشان هم در فقه اکبر، هم در عرفانیات و فلسفیات مجتهد بودند هم در فقه اصغر. نکته مهم این است که آیت الله حسن زاده آملی معتقدند جامعه ای که معنویت نداشته باشد مانند کالبد بی جان است.

وی افزود: علامه، خودشناسی و خودسازی را اولین مولفه معنویت می دانند و معتقدند خودشناسی می تواند بستری را برای معارف انسانی باز کند. ایشان تاکید می کنند کسی که می خواهد به سلوک برسد باید مرحله به مرحله جلو برود و از جمله باید این ظرف را در وجود خود ایجاد کند تا بتدریج از آن لطائف و مقامات استفاده کند.

استاد رمضانی افزود: خداجویی و خداخواهی در راس معنویت است یعنی نظام توحیدی را در وجود خود راه دادن و به توحید صمدی رسیدن. جوهره معنویت دینی و اسلامی از منظر علامه، یاد خدابودن است.

دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت (ع) گفت: مؤلفه دیگر در معنویت اسلامی، معنویت عبودیت گرایانه است یعنی انسان مالک بر نفس خود شود و در جایگاه عبد مطلق قرار بگیرد.

وی گفت: علامه در معنویت تأکید بر ادب مع الله دارد. برای اینکه انسان به این ادب برسد باید از ادب مع النفس آغاز کند وقتی این ادب در معنای واقعی خود پیاده شود، لایق و شایسته می شود که بتواند دیگران را هم مدیریت کند و اینجاست که به ادب مع الغیر می‌رسد، لذا قرآن کریم می تواند این ادب را به نحو جامع به انسان برساند. انسان باید از این آداب استفاده کند تا بتواند از فیوضات الهی بهره مند شود.

استاد حوزه علمیه معنویت صبورانه را مولفه دیگر در نگاه علامه ذکر کرد و ادامه داد: برخی طلبه ها اول راه با چندتا ذکر می خواهند به مقامات برسند درحالیکه این راه نیست و رسیدن به این معنویت و سلوک «صبر» لازم دارد. آیت الله حسن زاده بر معنویت عقلانی و متفکرانه تأکید داشت و می گفت هیچ انفکاکی میان معنویت و تفکر و عقلانیت نمی توان پیدا کرد.

وی معنویت تعلق گریزی و توحد گرایی را از دیگر مولفه های معنویت نزد علامه دانست و گفت: اگر انسان به معنویت می خواهد راه یابد باید هرگونه تعلقی را از خود دور کند.

استاد رمضانی اظهار داشت: نتیجه معنویتی که در کلام حسن زاده آملی است یک معنویت مسئولیت پذیری است. امروزه معنویت هایی که در دنیا معرفی می شوند معنویت مسئولیت گریز و مسئولیت ستیز است. یعنی به انسان القا می کند که فضای موجود را تحمل کند بدون آنکه نقدی به آن داشته باشد اما تمدن اسلامی با بهره گیری از قرآن و سنت، انسان را یک مسئول تربیت می کند.

۳۱۳/۱۷