حجت‌الاسلام‌والمسلمین هادی حسین‌خانی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری حوزه با اشاره به فضای مجازی و لزوم رعایت اخلاق در این عرصه گفت: مسئله اخلاق در فضای مجازی اهمیت بیشتری از فضای حقیقی دارد، چراکه در فضای حقیقی اگر تخلف اخلاقی صورت گیرد، در اندازه محدودی ظهور و بروز پیدا می‌کند ولی در فضای مجازی اگر اتهامی به کسی وارد شود، غیبتی انجام گیرد و...، کسانی که در جریانش قرار می‌گیرد، خیلی زیاد هستند که جبران این اشتباه را خیلی سخت می‌کند.

وی با اشاره به صفات مختلف اخلاقی در فضای مجازی اشاره کرد و گفت: در کنار مباحث مختلف اخلاقی در فضای مجازی، یکی از این موارد، مسئله امانت‌داری در این عرصه می‌باشد که مسئله قابل‌توجهی است؛ بخشی از این کار شامل سیاست‌گذاری‌هاست که توسط حاکمیت انجام می گیرد، بخشی مربوط به تولیدکنندگان، بخشی مربوط به توزیع‌کنندگان و بخشی هم مربوط به کاربران این عرصه است.

مسئول گروه اخلاق مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) درباره نقش سیاست‌گذاری اشاره کرد و گفت: باید سیاست‌گذاری در فضای مجازی که می‌تواند در مسیر امانت‌داری مؤثر باشد، به‌گونه‌ای انجام گیرد که موجب پیشگیری از خیانت‌درامانت و ورود به حریم خصوصی مردم شود.

وی افزود: از طرف دیگر با توجه به این‌که خود حاکمیت به لحاظ این‌که بخشی از اطلاعات مردم را در اختیار دارد، در وهله اول، خود امانت‌دار این اطلاعات باشد، به این معنی که مانند برخی کشورها عمل نکند که اطلاعات کاربران خود را در اختیار گروه‌های مختلف قرار می‌دهند.

حجت‌الاسلام‌والمسلمین حسین‌خانی بابیان این‌که در بخش تولید اگر مطلبی به‌صورت امانت در اختیار تولیدکننده قرار می‌گیرد، نباید این مطلب بدون اجازه مالک آن، در تولید دیگر محصولات مورد استفاده قرار گیرد، گفت: در عرصه توزیع نیز اگر کسی فردی را امین دانست و مطلب تولیدشده خود را در اختیارش قرار دارد، حقوق مادی و معنوی آن را رعایت کرده و بدون اجازه او اقدام به توزیع و یا در اختیار قرار دادن آن به دیگران نکند.

وی رعایت حقوق مادی و معنوی مالک محتواها را از سوی مصرف‌کننده نیز ضروری دانست و ادامه داد: در تمامی این چهار عرصه، رعایت عدالت، امانت و پرهیز از ایجاد خسارت مالی و امنیتی و سیاسی و...، جنبه‌های اخلاقی است که باید مورد توجه قرار داد.

* رسالت حوزه در عرصه فضای مجازی

مسئول گروه اخلاق مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) در ادامه به نقش حوزه در این عرصه اشاره کرد و گفت: این‌که محدوده اخلاق در فضای مجازی چیست؟ و نقش آن چیست؟ سؤالی است که حوزویان باید در این عرصه ورود یابند و به آن پاسخ دهند؛ حوزه باید گسترده اخلاق در این چهار عرصه را تبیین کند و در اختیار مخاطبان قرار دهد.

وی افزود: مسئله دیگر، در عرصه سیاست‌گذاری فضای مجازی است که حوزه نباید خود را کنار بکشد و دیگرانی بیایند و حدود را مشخص کنند و پس‌ازآن، حوزه وارد شده و آن را نقادی کند. حوزه باید از همان ابتدا در عرصه سیاست‌گذاری فضای مجازی ورود یابد.

حجت‌الاسلام‌والمسلمین حسین‌خانی وظیفه دیگر حوزه را مطالبه گری دانست و گفت: ممکن است سیاست‌ها و قوانین درستی در جامعه وضع گردد ولی در مرحله اجرا، این سیاست‌ها و قوانین به‌درستی اجرا نشود که برای این کار نیازمند چشم بینای حوزه است که همواره این امور را رصد و اجرای صحیح آن را بررسی و دنبال کند.

وی با اشاره به وظیفه بعدی حوزه در عرصه ترویج اخلاق در فضای مجازی گفت: رسالت حوزه در شرایط امروز جامعه، تربیت پژوهشگران و مروجان و مشاورانی در عرصه فضای مجازی است تا در موضوعات مختلف پیش روی جامعه در عرصه فضای مجازی پژوهش کنند و به کاربران و فعالان آن مشاوره دهند.

مسئول گروه اخلاق مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) خاطرنشان کرد: امروز بسیاری از افراد جامعه در تربیت فرزندان و استفاده از فضای مجازی سؤالاتی دارند که لازم است مشاوران حوزوی در این عرصه ورود یافته و آن‌ها را راهنمایی کنند.

گفت و گو از: علیرضا سهلانی