به گزارش خبرگزاری حوزه، انتشار پیام کوتاه اما معنادار و دقیق مقام معظم رهبری به همایش "افق تحول رسانه ملی" در یکی دو روز اخیر در بستر رسانه و فضای مجازی بازتاب گسترده ای داشته اما با این حال آن چه حائز اهمیت است لزوم توجه به نکات کلیدی این پیام است که به شکلی نسبتاً صریح مورد توجه سکاندار حکیم انقلاب قرار گرفته است.

متن پیام رهبر انقلاب اسلامی به شرح زیر است:

بسمه‌تعالی

جناب آقای جبلی
شما و این حضرات نقش بی‌بدیل رسانه و تبلیغ را در پیکارهای کنونی جهان-که بیش از همیشه است- میدانید.

امروز پیروزی یک طرف را توانایی او در گرفتن و رساندنِ پیام و روایت او از واقعیت، رقم میزند؛ بسیار پیش و بیش از آنکه ابزارهای نظامی وارد میدان شوند و در آن اثر بگذارند. ما در این عرصه‌ی مهم باید دقت و تلاش و ابتکار خود را مضاعف کنیم. این پیام من به این همایش است.

سیّدعلی خامنه‌ای
۱۴۰۳/۱۰/۱۰

پیامی کلیدی از سه منظر

به تعبیر "رحیم مخدومی"، فعال فرهنگی و نویسنده دفاع مقدس، این پیام دارای سه بخش است؛ در بخش اول، تأیید دردآشنایی سازمان صداوسیما را می‌بینیم؛ این بخش نقش بی‌بدیل برای رسانه و تبلیغ در پیکارهای کنونی جهانی قائل است. شناخت درد، امکان درمان را میسر می‌کند. اگر درد شناخته نشود، چه بسا منجر به مضاعف شدن بیماری و مرگ خواهد شد.

بخش دوم، تبیین اهمیت این دردآشنایی و اهمیت درمان است. حضرت آقا نقش بی‌بدیل رسانه و تبلیغ را با پیروزی یک طرف و شکست طرف دیگر مساوی می‌داند. این امر به حدی اهمیت دارد که ما شاید از ارکان نظامی چنین توقعی داشته باشیم اما حضرت آقا اذهان را به قدرت پیام، روایتگری و رسانه معطوف می‌کنند که پیشتاز قدرت نظامی است.

بخش سوم بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی، رهنمود است. ایشان رهنمودهایی درخصوص آنچه هست، ارائه می‌کنند که در این راستا باید تلاش را مضاعف کرد. اگر تلاش، ابتکار و دقت ما مضاعف شود، امید به پیروزی وجود دارد و اگر درجا بزنیم یا عقبگرد داشته باشیم، باید طبیعتا منتظر تلخی شکست باشیم و خدا چنین روزی را نیاورد.

پیامی فراتر از چارچوب رسانه ملی

دکتر اکبر نصراللهی، مدرس علم ارتباطات معتقد است: پیامی که رهبر معظم انقلاب به نشست افق تحول رسانه‌ملی داشتند، محدود به رسانه‌ملی نیست و اگرچه مخاطب آن رئیس، مدیران و همکاران رسانه‌ملی بودند اما پیام ایشان و نکات مهمی که در این پیام کوتاه مطرح‌شده، شامل همه رسانه‌های مکتوب و غیرمکتوب و همه کنشگران رسانه‌ای و مسئولان است.

وی همچنین بیان می‌دارد: رهبری در راهبردهایی که قبلا در مناسبت‌های مختلف تبیین کرده بودند بر روایت اول، مقابله با جریان تحریف، جهاد تبیین وبازسازی انقلابی در عرصه فرهنگی و رسانه تاکید کرده بودند و همه اینها معرف این است که باید به نقش رسانه توجه شود. مخاطب رهبر معظم انقلاب در مواردی که قبلا فرمودند، رسانه‌ها بودند و آن راهبردها بدون تلاش رسانه امکانپذیر نیست.

نکته دیگر این‌که رهبر معظم انقلاب، پیروزی در جنگ‌ها و پیکارها را منوط و مشروط کردند به توانایی در گرفتن و رساندن پیام و روایت رسانه از واقعیت‌ها. این نکته اگرچه ساده به نظر می‌رسد اما بسیار مهم است. مسئولان معمولاً از کنار همین نکته ساده می‌گذرند و پشتیبانی‌های لازم را از رسانه‌ها برای توانا ساختن آنها در تولید، انتشار پیام و روایت اول انجام نمی‌دهند.

تأکید و مطالبه رهبری از چه بابت است!؟

سیدمصطفی فاطمی نسب، روزنامه نگار نیز این گونه به بیان نظر خویش می پردازد: نوشتن درباره اهمیت رسانه در جنگ روایت‌ها برای یک فعال رسانه‌ای تاحد زیادی خجالت‌آور و ملال‌انگیز است. خجالت‌آور از باب اینکه هیچ ماست فروشی نمی‌گوید ماست من ترش است! و ملال آور به این دلیل که تقریباً از سال ظهور اینترنت یعنی ۱۹۹۰ تا دهه ۲۰۰۰ و پیدایش شبکه‌های اجتماعی، تاکنون این بحث صدها بار توسط کارشناسان حوزه رسانه مطرح شده اما اثر چندانی بر سیاست‌های رسانه‌ای ما نگذاشته است.

وی همچنین با اشاره به این که در نگاه رهبر معظم انقلاب هم مسئله رسانه و خبر یک مسئله بسیار مهم است، اعلام می دارد: رهبر معظم انقلاب معتقدند اهالی رسانه باید هرچه می توانند خبر را موثق، به هنگام و فراگیر ارائه دهند. عین جمله ایشان است که می‌فرمایند: «گاهی پخش یک خبر ضعیف و کمتر موثق، در مردم ایجاد یأس و ناامیدی می کند.

بیانات رهبر معظم انقلاب در این زمینه انصافاً شگفت‌آور است. ایشان سال ۷۵ در جمع مدیران مسئول رسانه‌ها می‌گویند: «مطبوعات برای نظام جمهوری اسلامی، یک مقوله تجملاتی و تشریفاتی نیست. شاید پرسیده شود مگر نظام جمهوری اسلامی چه خصوصیتی دارد که چنین پرداختن و رویکردی به مطبوعات، جزو کارهای اساسی آن است؟ در جواب می‌گوییم: خصوصیت این است که نظام جمهوری اسلامی یک نظام مردمی است و کسی نمی‌تواند این را منکر شود. در نظام مردمی، مردم باید اهل تحلیل شوند تا بفهمند که نظام برایشان مفید است. آگاهی برای چنین نظامی، مثل آب و هوا، لازم و واجب است. نظام ما، این گونه است. هر چه مردم بیشتر آگاه باشند، نظام جمهوری اسلامی، بیشتر سود می‌برد. بنابراین، این نظام، به آگاه سازی مردم نیازمند است»

اهمیت مضاعف صداقت با مردم

اگر فقط و فقط همین یک اصل در رسانه‌های ما رعایت می شد کدام انسان ایرانی سراغ رسانه‌های بیگانه و شبکه‌های مجازی بی‌هویت می‌رفت؟ و ما امروز باید برای جنگ روایت در فضای بین‌المللی با رسانه‌های قارچی سعودی و ترکی می‌جنگیدیم نه اینکه کلی وقت بگذاریم تا مخاطب داخلی راضی شود پای رسانه ما بنشیند. بنابراین قدم اول روایت، صداقت است. اگر مردم صدای اعتراض و گله‌مندی خود را در صداوسیما نشنوند، بلافاصله رسانه جایگزین آن پیدا می‌شود. بله، دنیای رسانه ای امروز بی رحم است اما نقاط قوتی هم دارد و شاید مهم‌ترینش این باشد که برخی مسئولان یاد می‌گیرند از منافع شخصی و نفسانیت خود برای رضای خدا عبور کنند و حاکمیت را با اشتباهات خودشان به قعر بی‌اعتمادی نبرند و مستقیماً جلو دوربین از مردم عذرخواهی و حتی از مسئولیت کناره گیری کنند.

مهم‌ترین راهکارها در آوردگاه رسانه‌ای امروز

نعمت الله سعیدی، نویسنده انقلابی و فعال جبهه فرهنگی در یادداشتی که در روزنامه جام جم منتشر شده نیز به نکات مهمی درخصوص زوایای مختلف پیام حضرت آقا اشاره کرده از جمله این که؛

نخستین نکته پیام اخیر امام خامنه‌ای (خطاب به گردهمایی مدیران صداوسیما) رویکرد اعتماد و امید است. حضرت آقا با قاطعیت می‌فرمایند که مدیران فعلی سازمان را آگاه به اهمیت و جایگاه رسانه، به‌ویژه در معادلات اخیرجهان می‌دانند.

در گام بعدی حضرت آقا با صراحت یادآور می‌شوند که جنگ روایت‌ها چقدر جدی است؛ تا آنجا که حتی از جنگ نظامی نیز بیشتر اهمیت دارد. ما نباید فراموش کنیم که اصلا جنگ و صلح، پیروزی و شکست، قدرت و ناتوانی و ... تمام این مفاهیم خودشان قبل از هر چیز یک نوع روایت هستند. البته این حرف به معنای ایده‌آلیسم غربی نیست. واقعیت جهان خارج جدای از روایت ما وجود دارد. مثلا نیروهای مقاومت عمدتا به ارتش و نیروهای نظامی دشمن ضربه زده‌اند و رژیم نامشروع و منحوس اسرائیل برعکس.

نکته بعدی اهمیت مستقیم خود جنگ رسانه‌ای در جنگ نظامی است. ما وقتی می‌گوییم «میدان» این میدان فقط خاک و جغرافیا نیست. تجربیاتی مثل سوریه ثابت کرد که حتی جنگ‌های مستقیم نظامی هم چقدر وابسته به عقبه رسانه‌ای ... و جنگ و جدال جدی‌تری هستند که در میدان سکوهای اینترنتی، شبکه‌های تلویزیونی و یادداشت‌های جراید و ... جریان دارد. جنگ‌هایی که اگر مثلا به داخل مرزهای ما سرایت کند، امنیت و آینده و هست و نیست خود نیروهای صداوسیما و خانواده آنها را نیز تهدید خواهد کرد.

انتهای پیام